بزرگان کشاورزی اروپا در تهران/ منوی غذایی و کشاورزی دولتی‌ها برای اروپا /درخواست کمیسیونر اروپایی

دنیای اقتصاد : کمیسیونر کشاورزی و توسعه روستایی اتحادیه اروپا با پیام برقراری روابط دوجانبه با ایران، به همراه ۷۰نفر متشکل از ۴۰ شرکت بزرگ از ۱۹ کشور اروپایی به تهران آمد. او الگوی اروپایی در کشاورزی و صنایع غذایی را با ایرانی‌ها به اشتراک گذاشت و برای ایجاد روابط دوجانبه، توصیه‌هایی را عنوان کرد.

دیدارهای روز گذشته «فیل هوگان» با مقامات ایرانی حکایت از فاز جدید همکاری‌های اقتصادی دو طرف دارد؛ آن هم در شرایطی که آمریکا سعی دارد شرکت‌های خارجی را برای ورود به ایران دچار تردید کند. حضور این هیات در تهران نشان می‌دهد که همچنان اروپایی‌ها برای ورود به بازار کشورمان مشتاق هستند. ضمن اینکه کمیسیونر کشاورزی و توسعه روستایی اتحادیه اروپا نیز در پاسخ به این سوال که موضع شما در مقابل تحریم‌های احتمالی آمریکا چیست، گفته است که فارغ از موضع آمریکا،اتحادیه اروپا کاملا متعهد به برجام است. او افزوده است که در هفته گذشته جلساتی در این مورد برگزار شده و سران اروپا به‌طور مکرر پایبندی این اتحادیه به برجام را اعلام کرده‌اند. او همچنین گفته که سایر کشورها را نیز نسبت به پایبندی به برجام تشویق خواهند کرد.

روز گذشته، فیل هوگان در دیدارهای جداگانه با وزیر جهاد کشاورزی و فعالان اقتصادی از زمینه‌های همکاری اروپا برای همکاری با ایران سخن به میان آورد. این درحالی بود که طرف‌های ایرانی نیز در هر دو نشست، موانع توسعه روابط با اروپا را بیان کردند. موانعی که بخشی از آن به مشکلات بانکی برمی‌گردد و بخش دیگری از آن بالا بودن تعرفه‌ها برای کالاهای ایرانی را گوشزد می‌کند. این مقام اروپایی نیز در پاسخ به این دغدغه‌ها عنوان کرده که برای حذف موانع غیرتعرفه‌ای و تعرفه‌ای تلاش خواهد کرد. همچنین درخصوص روابط بانکی نیز اطمینان داد که تلاش خواهد کرد تا این مساله حل شود. اما به این موضوع نیز اعتقاد داشت: ۲ سال زمان زیادی برای رفع مشکلات بانکی نیست و ما در اروپا بعد از ۷ سال توانستیم بحران مالی را پشت سر بگذاریم. حمایت هوگان به نمایندگی از اروپا از الحاق ایران به WTO نیز نشانه‌ای دیگر از اشتیاق اروپا نسبت به توسعه همکاری با ایران است.

هرچند برخی خبرها حاکی از افتتاح دفتر اتحادیه اروپا در ایران بود اما کمیسیونر کشاورزی و توسعه روستایی اتحادیه اروپا در این مورد نیز اظهار کرده است که من برای توسعه روابط اقتصادی و کسب‌وکار اینجا هستم. افتتاح دفتر یک مساله سیاسی است و افراد دیگری مانند خانم موگرینی مسوول آن هستند. فکر می‌کنم این مساله درحال پیگیری است اما ما یک هیات تجاری هستیم که قصد داریم در زمینه کشاورزی و صنایع غذایی بحث و تبادل‌نظر داشته باشیم. دیدار هوگان با وزیر جهادکشاورزی با امضای تفاهم‌نامه همکاری بین دو طرف نیز همراه بوده و در عین حال بخش‌خصوصی ایران و فرانسه هم در حضور وزیر جهادکشاورزی ایران و کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا یک تفاهم‌نامه همکاری با هدف اجرای طرح توسعه کشت ذرت و سورگوم در ایران با پشتیبانی اتحادیه اروپا امضا کردند.

فعالان بخش‌خصوصی چه درخواستی داشتند؟

فعالان بخش‌خصوصی در دیدار خود با کمیسیونر اروپایی خواسته‌ها، چالش‌ها و دغدغه‌هایشان را درخصوص برقراری رابطه با این اتحادیه بیان کردند. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران که میزبان این گردهمایی تجاری بود، در سخنانی با اشاره به افزایش ۶۰ درصدی حجم مبادلات تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا در دوره پس از توافق هسته‌ای، گفت: به‌رغم جهش قابل‌توجه در حجم تجارت دو طرف، همچنان مشکلات بانکی گرهی سخت در روابط اقتصادی ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. مسعود خوانساری افزود: درحال حاضر اتحادیه اروپا به‌عنوان دومین بازار صادراتی ایران مطرح است و این منطقه، ۱۳ درصد از حجم تجارت خارجی ایران در سال را به خود اختصاص داده است. محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات‌مدیره کانون صنایع غذایی ایران نیز عنوان کرد که این گردهمایی حاصل یک سال رفت‌وآمد و مذاکرات مستمر میان نمایندگان اتاق تهران، فدراسیون صنایع غذایی ایران و کمیسیونر کشاورزی و توسعه روستایی اتحادیه اروپا است.

دبیرکل کانون انجمن صنایع غذایی ایران نیز در این گردهمایی، انتقال دانش و تکنولوژی، تشکیل گروه‌های مشترک تحقیق و توسعه، تامین مواد اولیه و ماشین‌آلات و نیز تجارت محصولات غذایی را از جمله زمینه‌های آماده برای همکاری و سرمایه‌گذاری بنگاه‌های اروپایی در بخش صنایع غذایی و کشاورزی ایران عنوان کرد. کاوه زرگران تصریح کرد که سهم اتحادیه اروپا از واردات مواد غذایی ایران بسیار ناچیز است و عمده محصولات کشاورزی و غذایی ایران در منطقه اروپا به کشورهای آلمان، اسپانیا،ایتالیا و فرانسه صادر می‌شود. او همچنین از کاهش ۱۸ درصدی صادرات مواد غذایی و آشامیدنی ایران با اتحادیه اروپا طی هفت ماه سال‌جاری خبر داد و گفت: به‌دلیل نبود کانال بانکی و مراودات مالی میان دو طرف، هزینه‌های سنگینی متوجه شرکت‌های ایران برای همکاری با کشورهای اروپایی شده است از این رو، برای توسعه همکاری‌ها هرچه سریع‌تر باید نسبت به تسهیل روابط بانکی میان دو طرف اقدام شود و هزینه‌ها کاهش یابد.

غلامعلی فارغی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران نیز پیشنهاد انعقاد تفاهم‌نامه‌ای میان اتاق ایران و کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا را مطرح کرد که به موجب آن کارگروهی مشترک و پیگیر میان دو طرف تشکیل شده و تداوم این همکاری‌ها منجر به انعقاد تفاهم‌نامه‌های اجرایی شود.«سرمایه‌گذاری مشترک و ارتقای بهره‌وری آب در حوزه کشاورزی»، «‌سرمایه‌گذاری مشترک برای ایجاد ‌هاب مواد غذایی در ایران»، «مشارکت و کمک به ایجاد سامانه هوشمند سنجش سلامت دام و طیور»، «ایجاد ‌هاب و مرکز آموزش و تحقیقات علمی با محوریت تامین امنیت غذایی» و «‌سرمایه‌گذاری مشترک برای تولید بذر اصلاح شده ژنتیکی مقاوم به کم‌آبی و شوری خاک» از جمله پیشنهادهای فارغی به‌عنوان زمینه‌های همکاری ایران با اتحادیه اروپا بود.

منوی غذایی و کشاورزی دولتی‌ها برای اروپا

محمدعلی طهماسبی معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی نیز طی سخنانی به برخی زمینه‌های همکاری مشترک و امکان سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در ایران اشاره کرد و گفت: در زنجیره پیش از تولید، امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در تولید بذر و نهال اصلاح شده و همچنین دام و طیور در ایران وجود دارد. در بخش ماشین‌آلات و نهاده‌های کشاورزی هم زمینه‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم است. او افزود: شرکت‌های اروپایی می‌توانند در بخش آبیاری تحت فشار در ایران سرمایه‌گذاری کنند و در حال حاضر دولت برای این بخش حدود ۳ هزار میلیارد تومان سرمایه تخصیص داده و طبق برنامه‌ریزی‌ها، سالانه ۲۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی در کشور تحت پوشش این سیستم قرار خواهد گرفت. او همچنین به طرحوزارت جهاد کشاورزی برای توسعه گلخانه‌ها در ایران اشاره کرد و گفت: طبق برنامه ششم توسعه، ۴۸ هزار هکتار به سطح گلخانه‌ای کشور افزوده خواهد شد. طهماسبی از جمله زمینه‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های پس از تولید را ماشین‌آلات برداشت، سردخانه‌ها و ماشین‌آلات حمل‌ونقل در بخش کشاورزی و صنایع غذایی عنوان کرد و افزود: امکان جلب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش تولید محصولات ارگانیک در کشور نیز فراهم است.

علی‌اکبر مهرفرد، قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور بازرگانی با بیان اینکه درحال‌حاضر تعرفه واردات مواد غذایی و کشاورزی از ایران در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، در بالاترین حد خود قرار دارد، گفت: با توجه به اینکه دولت ایران عزم جدی برای عضویت کشور در سازمان تجارت جهانی دارد، نیاز به بازنگری در تعرفه‌های واردات محصولات کشاورزی و غذایی از ایران برای کشورهای اروپایی کاملا ضروری است و امیدواریم که این اتحادیه نسبت به کاهش میزان تعرفه‌های این بخش برای ایران اقدام کند. او در عین حال از روند رو به جلوی توافقات منطقه‌ای ایران از جمله با اتحادیه اوراسیا خبر داد و یکی از بخش‌های مورد نیاز جذب سرمایه‌گذاری خارجی را توسعه زیربناها و استانداردها در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی عنوان کرد.

درخواست کمیسیونر اروپایی

فیل هوگان روز گذشته دو دیدار جداگانه با فعالان اقتصادی و وزیر جهاد کشاورزی داشت. او در جمع فعالان خصوصی عنوان کرد: همکاری‌های ایران و اتحادیه اروپا باید به‌ویژه در حوزه صنایع غذایی افزایش پیدا کند. ما در این سفر به‌دنبال تحکیم روابط دوجانبه هستیم. روابطی که برای هر دو طرف، یعنی ایران و اتحادیه اروپا، منافعی را به‌دنبال داشته باشد. بیش از ۴۰ شرکت از ۱۹ کشور اتحادیه اروپا در هیات‌ما حضور دارند. این شرکت‌ها از ظرفیت‌های بالایی برای همکاری در صنایع لبنی، گوشت، سبزیجات، شکلات، دانه‌های روغنی و خوراک دام و نیز سایر مواد غذایی برخوردار هستند. او افزود: ایران به‌عنوان کشوری شناخته ‌می‌شود که نیمی از جمعیت آن جوان است، سهم بالایی در مصرف مواد غذایی به خود اختصاص ‌می‌دهند.

هوگان با بیان اینکه دولت ایران به‌دنبال ارتقای استانداردهای تولید مواد غذایی است، ادامه داد: صنایع غذایی و شرکت‌های اروپایی در این بخش، دارای تجربیات ارزنده‌ای هستند و ترسیم چارچوب مناسب برای همکاری‌ها در بخش کشاورزی و صنایع غذایی ایجاب ‌می‌کند که دو طرف نیازهای مشتریان خود را بشناسند و محصولات درخوری عرضه کنند. او ضمن تاکید بر شناخت متقابل طرفین برای توسعه همکاری‌ها گفت: شرکت‌های اروپایی باید ظرفیت‌های ‌سرمایه‌گذاری در ایران را مورد شناسایی قرار دهند و با قوانین و مقررات ‌سرمایه‌گذاری در این کشور آشنا شوند. ضمن آنکه ایجاد روابط موفقیت‌آمیز مستلزم آن است که همکاری‌ها از ابتدای زنجیره مواد غذایی آغاز شود. کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا با بیان اینکه، استانداردهای محکمی بر صنایع غذایی این اتحادیه حاکم است، افزود: این استانداردها که کیفیت محصولات تولیدی را تضمین ‌می‌کند، ازسوی وزرای کشاورزی اتحادیه اروپا وضع ‌می‌شود و همه اعضا موظف به اجرای آن هستند. در عین حال، «سازگاری با محیط زیست»، «توازن محیط‌زیست و مصرف» و «رقابت‌پذیری»، سه سیاست مهم اتحادیه اروپا در تولید محصولات کشاورزی و صنایع غذایی است. هوگان در دیدار خود با وزیر جهاد کشاورزی نیز عنوان کرد: در تلاشیم تا موانع صادرات ایران به اروپا از جمله موانع تعرفه‌ای و بانکی را به‌زودی بررسی و برطرف کنیم. او همچنین گفت: اتحادیه اروپا به تعامل خود با ایران پس از برجام ادامه می‌دهد و از موضع خود کوتاه نخواهد آمد؛ بلکه برای تشویق کشورهای دیگر نیز تلاش می‌کند. هوگان همچنین به مشکلات پیش‌رو در تبادلات تجاری به‌ویژه در حوزه کشاورزی بین ایران و اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: در همین راستا بیانیه مشترکی نوشته‌ایم تا مشکلات خود را برطرف کنیم.

کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا همچنین بر ضرورت یکسان‌‌سازی استانداردها بین دو طرف تاکید کرد و گفت: حفظ امنیت غذایی برای ما اهمیت ویژه‌ای دارد و ما به‌دلیل همین اهمیت ۲۰ عضو از هیات‌های اروپایی را به همراه داریم که می‌توانیم موانع تعرفه‌ای را از میان برداشته و با شفافیت و ثبات بیشتری به‌ویژه در بخش قوانین حرکت کنیم. وی همچنین به حمایت‌های اتحادیه اروپا برای ترویج تحقیقات به‌ویژه در بخش کشاورزی ایران اشاره کرد و گفت: در همین راستا هفته آینده کنفرانسی در دهلی نو برگزار می‌شود که از ایران نیز برای شرکت در آن دعوت می‌کنیم. هوگان به بخش‌هایی از تفاهم‌نامه مشترک بین ایران و اتحادیه اروپا در حوزه محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: ما نگرانی‌هایی در بخش‌های آزمایش و بررسی سلامت محصولاتی همچون پسته ایران که به‌عنوان یکی از محصولات مهم صادراتی در دنیا شناخته شده، داریم که امیدواریم بتوانیم با کنترلاستاندارد موانع صادراتی آن را برطرف کنیم. کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا در مورد تاییدیه سلامت شترمرغ و ماهی قزل‌آلا برای صادرات از ایران به اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: جلسات زیادی را در این زمینه برگزار کرده‌ایم و از ایران نیز می‌خواهیم تا اطلاعات لازم را در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم موانع صادراتی را برطرف کنیم. همچنین واردات اسب از ایران به‌عنوان یکی از کشورهای پرورش‌دهنده اسب‌های اصیل در دستور کار ما است.

وی همچنین در مورد صادرات بذر به ایران هم گفت: تقاضاهایی از ایران در این حوزه دریافت کرده‌ایم که باید دید روند پارلمانی ایران تا چه حدی می‌تواند به توافق‌نامه UPOV بپیوندد. هوگان به تمایل اتحادیه اروپا مبنی بر همکاری‌های مشترک در حوزهزعفران اشاره کرد و گفت: ما برنامه‌های زیادی در این حوزه داریم که امیدواریم در این زمینه نیز به توافق برسیم. همچنین به این نکته اشاره کرد که بهتر است تا ایران برای پیگیری مسائل صادراتی و امنیت غذایی به جای آنکه با ۲۸ عضو اتحادیه اروپا در ارتباط بوده و چانه‌زنی کند، با نهاد اتحادیه اروپا در ارتباط باشد. وی همچنین به این نکته اشاره کرد که اتحادیه اروپا خواستار صادرات گوشت گاو و گوسفند با استخوان بدون محدودیت سنی به ایران است؛ چراکه شرکت‌های اروپایی مجبورند برای ورود به بازار ایران دوبار مجوز بگیرند. کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا همچنین خواستار صادرات مواد لبنی و میوه تازه خارج از فصل به ایران شد و گفت: ما در این زمینه با موانعی مواجه هستیم که خواستار برطرف شدن آنهاییم؛ چراکه اکنون کیوی نیوزیلند خارج از فصل به ایران وارد می‌شود؛ ولی ما نمی‌خواهیم با نیوزیلند رقابت کنیم، بلکه خواستار رفع موانع در چارچوب و مکانیزم موردنظر هستیم.

هوگان همچنین در مورد موانع پیش‌روی صادرات روغن زیتون به ایران نیز گفت که با مشکلاتی در این زمینه مواجه است که امیدوار است طرف ایرانی آن را برطرف کند. او همچنین اشاره کرد که از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی حمایت می‌کنیم. همچنین به شما اطمینان می‌دهیم در کمیته‌ای که به منظور رفع موانع تعرفه‌ای تشکیل خواهد شد، موانع تجارت بین دو کشور به‌ویژه در حوزه قزل‌آلا، پسته، زعفران و شترمرغ بررسی شود، تا کار به سهولت و با سرعت بیشتری پیش برود.

کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا در مورد موانع بانکی پیش‌رو بین تجار ایرانی هم گفت: به شما اطمینان می‌دهم که تمام تلاش‌مان را برای حل این مساله انجام دهیم؛ ۲ سال زمان زیادی نیست ما در اروپا بعد از ۷ سال توانستیم بحران مالی را پشت‌سر بگذاریم. اکنون بانک‌های کوچک و متوسط با ایران همکاری می‌کنند؛ بانک‌های ایرانی نیز باید خودشان را به استانداردهای روز اروپا برسانند. او تاکید کرد: اگر بقیه نمی‌خواهند که توافق‌نامه برجام ادامه پیدا کند، ما اجازه نمی‌دهیم و ما به‌دنبال تعمیق روابط بین ایران و اروپا هستیم.

آمادگی ایران برای حذف موانع تعرفه‌ای

محمود حجتی، وزیر جهادکشاورزی هم در دیدار با هوگان از آمادگی ایران برای حذف موانع تعرفه‌ای و تجاری و همچنین یکسان‌سازی ضوابط تجاری از جمله استانداردها برای صادرات به اروپا خبر داد و گفت: مسائلی در مورد استانداردهای پسته اعلام شد و ما قبول داریم که در این زمینه مشکلاتی وجود دارد؛ اما این را هم باید گفت که طی یک دهه گذشته تغییرات خوبی در این عرصه اتفاق افتاده و هر سال محصولات برگشتی ما کمتر شده و امیدواریم در آینده نزدیک آن را به صفر برسانیم. او عنوان کرد: ایران متاسفانه برای همکاری‌های بانکی با اروپا با یکسری مشکلات مواجه است و دستگاه‌های دولتی و تجار ما از همکاری با اروپا در این زمینه رنج می‌برند. حجتی همچنین در مورد پرورش گوشت شترمرغ و صادرات آن به اروپا، گفت: در دنیا دومین کشوری هستیم که بیشترین جمعیت شترمرغ را دارد و با توجه به سازگاری اقلیمی با ایران روز به روز درآمد ما از محل پرورش شترمرغ افزایش می‌یابد. از سویی نخستین تولیدکننده قزل‌آلای پرورشی در دنیا هستیم و امیدواریم بتوانیم بازار مشترکی در این زمینه تعریف کنیم. او درخصوص پرورش اسب و صادرات آن به اروپا هم گفت: می‌توانیم در این حوزه همکاری‌های بیشتری را داشته باشیم. همچنین در حوزه مبادله بذر به‌ویژه بذرهای اصلاح‌شده برای بهبود توسعه محصولات کشاورزی نیز مایل به همکاری هستیم. علاوه بر این، ما آمادگی هر نوع همکاری در حوزه ثبت، پرورش و برندینگ زعفران با اروپا را داریم. بهبود وضعیت آبیاری در بخش کشاورزی یکی دیگر از برنامه‌های ایران بود که از زبان حجتی بیان شد. وزیر جهادکشاورزی همچنین در مورد واردات لبنیات از اروپا به‌طور تلویحی گفت که ایران نیازی به واردات محصولات لبنیات از اروپا ندارد اما در زمینه شیر خشک می‌تواند مذاکراتی را با طرف اروپایی داشته باش