Iranian Agriculture News Agency

کشت فراسرزمینی؛ تیغ دو لبه

در حالی شاهد هستیم «کشت فراسرزمینی» توسط سرمایه گذاران ایرانی در کشورهای مختلف حتی برزیل در حال گسترش و در مواردی هم به مرحله اجرایی و تولید رسیده است که هنوز از سرمایه گذاری خارجی حتی از سوی کشورهای هم جوار در عرصه کشاورزی کشورمان خبری انعکاس نیافته است.

کشت فراسرزمینی؛ تیغ دو لبه

فرانک مسعودی

در حالی شاهد هستیم «کشت فراسرزمینی» توسط سرمایه گذاران ایرانی در کشورهای مختلف حتی برزیل در حال گسترش و در مواردی هم به مرحله اجرایی و تولید رسیده است که هنوز از سرمایه گذاری خارجی حتی از سوی کشورهای هم جوار در عرصه کشاورزی کشورمان خبری انعکاس نیافته است.

می دانیم یکی از وجوه «کشت فراسرزمینی» بهره گیری از آب مجازی، تولید مقرون به صرفه و اقتصادی محصولات کشاورزی و انتقال آن ها به داخل کشور یا صادرات به اقصی نقاط عالم است، اما پنهان نباید کرد که بعضی از سرمایه گذاران ایرانی فعال در عرصه کشاورزی می گویند علاوه بر این انگیزه، یکی دیگر از دلایل سرمایه گذاری و انتقال دانش، تجربه عملی و نظری خود در عرصه کشاورزی به خارج از کشور، ایجاد امنیت بیشتر برای سرمایه خود، جلوگیری از چیدن تمام تخم مرغ ها در یک سبد است.

آنان به تلویح و صراحت می گویند از قوانین و مقررات دست و پاگیر و اعمال سلیقه ماموران دولتی و تفسیرهای ضد توسعه ای آنان برای اخذ انواع و اقسام عوارض و بعضا مالیات، چندگانگی تعرفه خدمات و آزارهای بیمه ای که غالبا هم به بهانه های واهی صورت می گیرد، آزرده خاطر، کلافه و ناراضی هستند.

به عبارت دیگر، سرمایه گذاران ایرانی می گویند در تمام حلقه های زنجیره تولید محصولات کشاورزی تا مرحله تکمیل و تبدیل و نهایت عرضه فرآورده و محصول خود به بازار از امنیت کامل برخوردار نیستیم و از شرایط نامطلوب و قوانین و مقررات غیر شفاف، پیچیده و ناپایدار با تفاسیر متفاوت برای کسب و کار رنج می بریم.

وقتی سرمایه گذاران ایرانی چنین می گویند، طبیعی است که ما هر چقدر برای جلب و جذب سرمایه گذار خارجی آن هم در بخش کشاورزی و صنایع مرتبط با آن کوشش کنیم کمتر به نتیجه می رسیم. وقتی مجموعه ای از قوانین، مقررات، آیین نامه ها و شرایط سهل برای سرمایه گذاری خارجی در بخش کشاورزی نداشته باشیم، وقتی دارای «دیپلماسی عمومی» برای کشاورزی نیستیم، وقتی برای وزارت امور خارجه کشورمان اصولا این نوع دیپلماسی تعریف نشده و جایگاهی ندارد و در هیچ کدام از سفارتخانه های کشورمان در کشورهای مختلف جهان حتی یک کارشناس آشنا به فرآیند چند وجهی زنجیره کشاورزی از تولید تا بازرگانی و مصرف نداریم و ده ها کار انجام نشده دیگر در این زمینه پیش روی ما است، چگونه می خواهیم سرمایه و سرمایه گذار خارجی را، آن هم در عرصه اقتصاد کشاورزی که پرخطرترین بخش اقتصاد است و در کشوری با ویژگی های سیاسی قضایی ما که هنوز مفاهیم سرمایه گذاری خارجی در کشاورزی و مزایای آن برای توسعه پایدار و صلح و امنیت به روشنی برای افکار عمومی تشریح و تبیین نشده است. جلب و جذب کنیم؟ باید گفت؛ موضوع «کشت فراسرزمینی» برای نخستین بار در یکی از نشریات تخصصی با عنوان «کشت فراسرزمینی استعمار سبز بدون مناقشه های سیاسی» * با طرح روی جلد و بعد از آن در چند مقاله از جمله ترجمه گزارشی از یک مجله معتبر آلمانی که نقشه جهانی «کشت فراسرزمینی» را با نصب پرچم کشورها معرفی کرده بود، در ادبیات کشاورزی کشور موجودیت یافت و آنقدر رایج شد که در مدتی کوتاه، به عنوان یکی از راهبردهای عمده سیاست گذاری وزرات جهاد کشاورزی پا به میدان گذارد.

این سیاست اکنون موجب جلب توجه بسیاری از سرمایه گذاران و کشاورزان پیشرو و دانش محور در بخش های مختلف از جمله کشاورزی شده و روز به روز شاهد استقبال از این شیوه سرمایه گذاری هستیم، که خود این پدیده، بخش عمده ای از سرمایه داخلی را نیز به سایر کشورها منتقل می کند.

در مقابل این پدیده سرمایه گریزی در بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی می بایست برای ایجاد تعادل، در چارچوب «دیپلماسی عمومی بین المللی توسعه کشاورزی» یک نهاد مرکب از قوای سه گانه را، زیر نظر مجمع تشخیص مصلحت نظام و با عنوان «جذب سرمایه گذاری برای توسعه کشاورزی» به ویژه با رویکرد احداث و راه اندازی صنایع تبدیلی و تکمیلی مدرن پیشنهاد و به وجود آورد تا تعادل منطقی و تراز مثبت سرمایه گذاری ایجاد شود.

به جز این، «کشت فراسرزمینی» می تواند به مثابه تیغ دو لبه عمل نماید و درحالی که به موضوع آب مملکت خدمت می کند، موجب سرمایه گریزی در بخش کشاورزی شود./

* دامپروران - شماره 96، دی ماه 1389

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید