تحولی بزرگ در بازیافت پسابهای کشاورزی با تولید ملی غشاهای نانوفیلتراسیون
تولید ملی غشاهای نانوفیلتراسیون که تا پیش از این واردات غشاهای خارجی نیاز بازار کشور را مرتفع میکرد، با کاربردهای وسیع، تحولی عظیم را در بازیافت پسابهای کشاورزی، صنایع دارویی و غذا ایجاد میکند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، تولید پایلوت غشاهای نانوفیلتراسیون که علاوه بر کاربرد در صنایع غذایی، لبنی، دارویی، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی نقش بسزایی در تسهیل بازیافت پسابهای کشاورزی دارد، نقطه عطفی برای ورود بیشتر فناوریهای نانو در صنعت کشاورزی و تحکیم جایگاه آن خواهد بود.
از نانوفیلتراسیون در تغلیظ شیر و تبدیل آن به پنیر، جداسازی و خالصسازی در صنایع دارویی، تصفیه شیرابه زباله و پسابهای ویژه دیگر، شیرینسازی آب، بهبود کیفیت چای و... استفاده میشود.
فیلتر کردن آب با فیلترهای نانومتری تحولی عظیم در بازیافت و استفاده مجدد از آبهای کشاورزی و صنعتی ایجاد میکند که این فیلترهای فیزیکی با منافذی در حد نانومتر میتواند باکتریها، ویروسها و حتی واحدهای کوچک پروتئین را صددرصد غربال کنند.
بررسی فعالیتهای مختلف دنیا شامل برنامههای در دست اجرا و برنامههای آتی مراکز و مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی نشان میدهد که حوزه تصفیه یکی از حوزههای کاربرد فناوری نانو در آب و صنایع وابسته به آن ازجمله کشاورزی است که با بهرهگیری از آن، هزینههای تصفیه پساب و پسماندها به میزان زیادی کاهش خواهد یافت.
فناوری نانو ذاتاً یک فناوری بین رشتهای بوده و از این رو بسیاری از نظریهپردازان علمی آن را نوعی رویکرد جدید در علوم مختلف میدانند و این در حالی است که این فناوری روزبهروز توسعه و گسترش یافته و کاربردهای بسیار جالب و مفیدی برای آن تعریف میشود.
با توجه به پتانسیلهای ویژه فناوری نانو، غالب کشورها به این فناوری بهعنوان ابزاری برای پیشتازی در جهان و زمینهای برای خیزبرداشتن در جهت جهش توسعهای نگریسته و آن را در راستای منافع اقتصادی و ملی خود به حساب میآورند که بر همین اساس پیشبینی میشود که ارزش بازار جهانی محصولات فناوری نانو تا سال 2015 به حدود یک تریلیارد دلار رسیده و برای دو میلیون نفر فرصت شغلی مستقیم جهت کار در صنایع مختلف ازجمله کشاورزی و برای شش میلیون نفر نیز فرصت شغلی غیرمستقیم در زمینههای پشتیبانی این صنایع فراهم شود و البته نانو از حدود دهه 1990 شروع و پیشبینی میشود که در سالهای 2015 تا 2020 به مرحله آغاز رشد و نمو سریع خود خواهد رسید و این وضعیت گسترش و تکامل تا دهه 2080 ادامه خواهد یافت.
رئیس پژوهشکده نانو دانشگاه صنعتی انوشیروان بابل در گفتگو با خبرنگار ایانا با بیان اینکه در ساخت غشاهای نانوفیلتراسیون از فرمولاسیون بومی بهره گرفته شده است، گفت: غشاهای پلیمری از فرآیند پیچیدهای در الترافیلتر، نانوفیلتر و حتی اسمز معکوس برخوردار است که حدود سه سال توسط محققان جوان دانشگاه بابل و با حمایت ستاد توسعه فناوریهای نانو موفق به تولید و دستیابی به فرمولاسیون آن شدند.
محسن جهانشاهی با اشاره به کاربرد غشاهای نانوفیلتراسیون در تصفیه پسماندهای صنایع دارویی، غذایی و کشاورزی افزود: این غشا با توجه به سخت بودن تصفیه شیرابه زبالهها قابلیت تصفیه شیرابهها را نیز دارا است که علاوه بر این، در بسیاری از صنایع دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
وی کاربرد دیگر غشاهای نانوفیلتراسیون در مصارف عمومی و روزمره را استفاده در دستگاههای تصفیه آب عنوان کرد و ادامه داد: در حال حاضر در تمامی منازل یک دستگاه تصفیه آب وجود دارد که غشاهای این دستگاهها با قیمتهای بالا و بعضاً کیفیتهای پایین به کشور وارد میشد که با دستیابی به فرمولاسیون بومی غشاهای نانوفیلتراسیون، این محصول با کیفیت بالاتری در دسترس خواهد بود.
جهانشاهی تصریح کرد: عمده غشاهای استفاده شده در این دستگاهها را غشاهای RO یا اسمز معکوس تشکیل میدهند که برای تصفیه آبهای بسیار شور لازم و مناسب هستند و ضرورتی برای استفاده از این غشاها در تصفیه آبهای لبشور وجود ندارد.
رئیس پژوهشکده نانو دانشگاه صنعتی انوشیروان بابل خاطرنشان کرد: آبهای شرب استانهای جنوبی و قم بهدلیل شوری بالا باید با غشاهای RO تصفیه شوند، اما در شهرهایی مانند اصفهان، مازندران، تهران و... که آب از درصد شوری بالایی برخوردار نیست، میتوان غشاهای نانوفیلتراسیون تولیدی را جایگزین کرد که علاوه بر کاهش هزینهها، افزایش بازده را به همراه خواهد داشت.
از نانوفیلتراسیون در بهبود رنگ چای نیز استفاده میشود، به این صورت که فرآیند در سه مرحله استخراج عصاره چای، کاتیونزدایی و نانوفیلتراسیون انجام میشود و جهت زدودن ناخالصیهای موجود در عصاره چای سبز آن را از درون یک حفره پلیمری دارای نانوغشا عبور داده تا در نهایت رنگ و کیفیت عصاره بهبود یابد.
در حال حاضر بسیاری از کشورها به اهمیت پتانسیل فناوری نانو در بخش کشاورزی پی بردند و در حال انجام سرمایهگذاریهای کلان در این زمینه هستند که علاوه بر کشورهای توسعهیافته، کشورهای در حال توسعه نیز سرمایهگذاری برای تحقیق در مورد کاربرد فناوری نانو در کشاورزی را آغاز کردهاند و این در حالی است که پتانسیل و ظرفیت بالقوه فناوریهای نانو در صورتی میتواند به بهترین وجه مورد بهرهبرداری قرار گیرد که با سیاستگذاری صحیح بر مبنای اطلاعات دقیق و برنامهریزی منسجم و هماهنگ پشتیبانی شود./
خبرنگار: سهیلا گلیزاده
R-910725-03
دیدگاه تان را بنویسید