پنبه تراریخته نمادی از فعالیت‌های صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای/ مخالفت سازمان حفظ نباتات با تولید پنبه تراریخته
یکی از کاربری‌های اصلی فناوری‌های نو ازجمله فعالیت‌های صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای در تمام کشورها استفاده از پرتوهای پرانرژی انواع مختلف مواد رادیواکتیو برای ایجاد جهش ژنی است که به تبع آن ورود این عرصه به صنعت کشاورزی سال‌ها است در کشور با استقبال روبه‌رو شده، اما ممانعت از تولید پنبه تراریخته با توجه به مزایای دوره رشد کوتاه، افزایش عملکرد در واحد سطح، کاهش دفعات سم‌پاشی و... توجیه‌پذیر به‌نظر نمی‌رسد.
رئیس مرکز تحقیقات پنبه کشور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اشاره به مخالفت‌های ارگان‌هایی از قبیل کمیته زیست محیطی سازمان حفظ نباتات و... گفت: برخی از فعالیت‌ها در دنیا اجتناب‌ناپذیر هستند؛ به‌طور مثال از 36 میلیون هکتار پنبه کشت شده در دنیا پنج کشور حدود 30 میلیون هکتار را تولید می‌کنند که عمده آن محصول پنبه تراریخته است که به‌صورت دستکاری ژنتیکی و جهش یافته تولید شده است.
قربانعلی روشنی با بیان اینکه بیشتر پنبه تولیدی کشور به‌صورت وارداتی تأمین می‌شود که عمده آن را نیز تراریخته تشکیل می‌دهد، افزود: در حال حاضر پنبه تراریخته بیشترین حجم تولید در بازارهای جهانی را دارد که به همین جهت نمی توانیم با قید دلایل خاص از ورود به این دهکده جهانی منع شویم.
وی تصریح کرد: البته گفته می‌شود ازبکستان که عمده واردات نیاز پنبه کشور از آن صورت می‌گیرد، فعالیت و پیشرفت چشمگیری در جهش ژنی ندارد، اما در کل با توجه به اینکه که ممکن است پنبه در چرخه دوم و یا حتی سوم وارد زنجیره خوراک دام و یا پوشاک شود نباید به این امر مقابله و اصطحکاک نشان داد چرا که باید از هر فرصتی در ورود به وادی علم و فناوری استفاده کرد.
روشنی ادامه داد: شاید به‌دلیل خطرات زیست محیطی و یا انسانی استفاده از روش جهش ژنی در تولید بسیاری از محصولات همانند برنج، گندم و... که زنجیره نخست غذایی را تشکیل می‌دهند، درست نباشد اما این مشکلات را ندارد که در همین راستا امید می‌رود با حمایت جدی از سوی دولت به جایگاهی که حق این محصول در تولید و صادرات کشور است، دست یابیم.
وی با اعلام آمادگی محققان در تولید ارقام تراریخته پنبه تأکید کرد: این نوع از ارقام علاوه بر پایین آوردن هزینه تولید، عملکرد بالاتری نیز از متوسط ارقام تجاری دارند.
این کارشناس صنعت پنبه یادآور شد: به‌طور مثال در پنبه تراریخته مقاوم به کرم قوزه که از اصلی‌ترین آفات این محصول به‌شمار می‌رود، پنبه طوری مورد جهش ژنی قرار گرفته که در صورت نخستین تغذیه این کرم از شیره گیاه در واقع آخرین تغذیه آن صورت گرفته است.
روشنی اظهار داشت: PH بدن این کرم بالای 11 است، اما بیشتر موجودات زنده PH زیر هفت دارند که اگر حتی انسان‌ها، نوشخوارکنندگان و یا سایر حیوانات برگ این گیاه را نیز در دهانشان بگذارند هیچ خطری متوجه آنها نخواهد بود در حالی که شیره این گیاه در موجوداتی که PH بالایی دارند همانند سم عمل کرده که یا دیگر قادر به تغذیه به راحتی نخواهند بود و یا از بین خواهند رفت.
وی همچنین گفت: در ارقام دیگری که نیز مقاوم به علف‌کش هستند با جهش ژنی دیگر نیاز به وجین کردن نیست، چرا که در مرحله چند برگی شدن پنبه با استفاده از رانداب تمامی علف‌های هرز و سایر موجودات سبز زنده از بین خواهند رفت که در این صورت تنها پنبه مورد نظر باقی خواهد ماند و این کار در واقع به انجام مراحل وجین کاری شباهت دارد.
روشنی با اشاره به کاهش هزینه‌های تولید در کشت ارقام به‌صورت ماشینی افزود: برای کاهش هزینه‌های تولید ارقامی که قابلیت کشت ماشینی هم دارند، تولید می‌شوند که همزمان‌رسی و زودرسی در آنها نیز تحریک می‌شود.
وی با ابراز امیدواری از ارتقاء جایگاه پنبه در کشور تصریح کرد: در تولید ارقام جدید مقاومت به خشکی و شوری نیز لحاظ شده است که بر این اساس با حمایت‌های دولت نیز بتوانیم گامی مؤثر در خودکفایی و جایگاه پنبه داشته باشیم.
رئیس مرکز تحقیقات پنبه کشور در پایان با بیان اینکه ممکن است تولید این‌گونه محصول خطراتی نظیر فرار ژنی داشته باشد، خاطرنشان کرد: کمیته زیست محیطی سازمان حفظ نباتات با تولید محصولات تراریخته از این جهت مخالف است، اما با توجه به مزایای فراوان این‌گونه محصولات رایزنی‌هایی را با این ارگان داشته‌ایم همچنین با برخی مسئولان سیاسی کشور و یا تصمیم‌گیرندگان در مجلس شورای اسلامی مذاکراتی داشته‌ایم تا در زمان اعمال تصمیم‌هایی در این باره اقداماتی شایسته صورت گیرد./
خبرنگار: سهیلا گلی‌زاده
R-911011-01
دیدگاه تان را بنویسید