تحصیلات بدون بازار یک تله است

به گزارش خبرنگار اجتماعی ایانا در این همایش به طور ویژه مسائل و آسیب‌های اجتماعی زنان مورد بررسی قرار گرفت و چهره‌های شاخصی از جمله شیرین احمد‌نیا، استاد پیشین جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، محمدمهدی لبیبی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد و الهه کولایی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، عضو هیئت رئیسه این نشست بودند.

در ابتدای جلسه محمدعلی محمدی یافته‌های پژوهشی با عنوان «نقش سلامت اجتماعی و روان در توسعه زنان» را در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داد و در مورد آن گفت: «معمولا در بحث توانمند‌سازی زنان بر روی بحث آموزش به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه مانور داده می‌شود اما تحصیلات بدون بازار خود یک تله است زیرا اگرچه ۴۵ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در ایران بیکار هستند اما نرخ بیکاری در میان زنان بیش از ۶۰ درصد است و می‌توانیم این را استثنائی بر نظریه فوکو دانست؛ یعنی برخلاف انتظار دانش برای زنان ایرانی قدرت نیاورده است.».

به گفته او،  زنان تا زمانی که از بند اسارت روانی و ذهنی رها نشوند این استیلا ادامه پیدا می‌کند. یکی زنان ایرانی اگرچه در مطالبات مدنی بسیار کوشا هستند اما در جنبه‌های اقتصادی متمایل به  وابستگی اقتصادی هستند و از قرارداد اجتماعی ازدواج به عنوان بستر رانت‌خواهی‌هایی مثل مهریه و نفقه استفاده می‌کنند و کم‌تر به مطالبه اشتغال ‍پرداخته‌اند. زنان چون تحت استیلا هستند، بیش‌تر دچار استرس و اضطراب می‌شوند و براساس همه پژوهش‌های صورت گرفته می‌توان گفت که زنان بیش‌تر از مردان اضطراب دارند و خود این یکی از عوامل بیماری‌های روانی در زنان به حساب می‌آید».

پژوهش او نشان می‌دهد که نگرانی‌ها و اضطراب‌ها زنان را بیشتر از مردان درگیر بیماری‌های کشنده و یا ناتوان‌کننده می‌کند. »

به گزارش ایانا، در ادامه‌ی این برنامه الهه کولایی، نماینده اسبق مجلس و استاد دانشگاه با ابراز امیدواری درباره اینکه صدای نگرانی جامعه‌شناس‌ها نسبت به وضعیت آسیب‌های اجتماعی شنیده شود و توجه و دقت به آسیب‌های اجتماعی از حالت دکوری خارج شود، گفت: «یک درصد کارفرمایان ما زن هستند و این نقش ناچیز اقتصادی در حوزه سیاست نیز ادامه می‌یابد».

به گفته او تا زمانی‌که نگاه قالب به تاثیرگذاری زن در حوزه‌های سیاسی فکر نشود نمی‌توان مقررات و برنامه‌های مناسبی برای پیشبرد اهداف در توسعه و حذف آسیب‌های اجتماعی در خانواده و جامعه را انتظار داشت ، ادامه داد: متاسفانه هم‌اکنون با این نگاه که زنان باید در مقدرات اساسی کشور شرکت کنند به شدت مبارزه می‌شود و در مقابل به نگاهی که حتی شنیدن صدای زن را هم نامناسب می‌داند، قدرت داده می شود».

این استاد دانشگاه معتقد است: کلیشه‌های جنسیتی نیازمند اراده تغییر در نهاد‌های قدرت است. به عبارت دیگر، کلیشه‌هایی چون «مرد نان‌آور است» مانع از اشتغال زنان شده است و با گسترش این تفکر، حتی پاسخ به این سوال داده نمی‌شود که زنان مجرد باید چگونه زندگی کنند؟ متاسفانه از همین نگاه است که عبارت نامناسبی مانند «زنان خودسرپرست» به وجود می‌آید.»

شیرین احمدنیا دیگر جامعه‌شناس حاضر در این برنامه با اشاره نسبت به تصویر فرهنگی از «زن خوب» در جامعه گفت: «زن خوب» در بسیاری از مواقع و فرهنگ‌ها به کسی که خشونت‌پذیر باشد، گفته می‌شود، همین فرهنگ به دنبال این نگاه ازدواج زودهنگام را به وجود می‌آورد که درون آن ساختار ازدواج به‌هنگام تعریف می‌شود».

او با توضیح این موضوعات نتیجه گرفت: باید در نظر داشته باشید که چنین مسئله‌ای جز با تغییر سیاست‌های ساختاری حل نمی‌شود، زیرا در بخش‌هایی از کشور راهی جز «کم کردن یکی از نان‌خورها» وجود ندارد.

احمدنیا، معتقد است: «نباید گول آمارهایی چون حضور ۶۰ درصدی دختران در دانشگاه‌ها را خورد زیرا پسران در واقع دانشگاه‌ها را رها کردند و طبیعی است که فضای بیشتری برای زنان باز شود اما آنچه که شرایط نگران کننده جامعه را نشان می‌دهد، میزان اشتغال زنان در بازار کار و تاثیرگذاری آنها در اقتصاد است».