بررسی دستاوردهای پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه ‌گرمسیری

همزمان با هفته پژوهش که امسال با شعار پژوهش و فناوری ضامن جهش تولید و کشاورزی دانش‌بنیان برگزار می‌شود، سیروس آقاجانزاده، رئیس پژوهشکده، در گفتگویی به تشریح دستاوردها و اقدامات پژوهشی این مجموعه پرداخت.

وی ضمن تبریک هفته پژوهش و فناوری به همه پژوهشگران و محققان عرصه علم و دانش، اعضای هیات علمی و کارکنان پژوهشکده، مأموریت اصلی این پژوهشکده را انجام پژوهش‌های کاربردی برای حل مشکلات عمده تولید مرکبات و میوه‌های نیمه‌ گرمسیری اعلام کرد. وی بر اهمیت ارائه دستاوردهای علمی، انتقال‌یافته‌های تحقیقاتی، همکاری با مؤسسات داخلی و خارجی و تولید فناوری‌های عملی برای جامعه بهره‌برداران تأکید کرد.

ایشان با اشاره به دستاوردهای پژوهشکده اظهار داشت که پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه ‌گرمسیری موفق به ایجاد و معرفی دو رقم پرتقال توسرخ بانام‌های ایرسا و آریا در سال جاری‌شده است. این دو رقم جدید در راستای رفع مشکلات ارقام پرتقال خونی موجود در کشور و به‌منظور بهبود کیفیت و افزایش تنوع محصولات مرکبات در بازار داخلی تولیدشده‌اند.

همچنین، ارزیابی و معرفی ارقام مختلف مرکبات شامل نارنگی نارین، نارنگی نولز، نارنگی ماریسول، نارنگی کلوزلینا، نارنگی سوجی یاما، نارنگی اکیتسو، پرتقال نیوهال، پرتقال ناولینا و پرتقال اسپرینگ ناول نیز از جمله اقدامات برجسته این پژوهشکده بوده است.

وی افزود: پژوهشکده در سنوات قبل موفق به معرفی ارقام جدید نارنگی زودرس خرم، نارنگی جهانگیر، نارنگی تابان، نارنگی تابش، نارنگی زرین و نارنگی دیررس یاشار شده است. همچنین معرفی هفت رقم جدید زیتون به نام‌های دیره، مشکات، امین، آوان، گیلوانه، لرستان و زاکرس را از دیگر دستاوردهای پژوهشکده برشمرد و گفت این ارقام بر اساس اقلیم و خصوصیات خاکی ایران معرفی‌شده‌اند.

آقاجانزاده تأکید کرد که ایجاد و معرفی چهار رقم لیموترش بانام‌های پارس، پرشیا، سالار و سمن باهدف کنترل بیماری جاروک از اقدامات مهم پژوهشکده بوده است. همچنین، رقم جدید گریپ‌فروت با نام مانا که متحمل به بیماری جاروک است نیز توسط این مجموعه معرفی‌شده است.

رئیس پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه‌ گرمسیری اعلام کرد: اجرای طرح‌های تحقیقاتی و آموزش‌های هدفمند به باغداران و بهره‌برداران، نقش مؤثری در کاهش ضایعات مرکبات در کشور داشته است.

رئیس پژوهشکده ادامه داد: این مجموعه دارای بانک غنی ژرم پلاسم مرکبات کشور با بیش از 300 رقم و هیبرید مرکبات است. همچنین دارای 240 ژنوتیپ بانک ژرم پلاسم زیتون و 762 رقم بانک ژرم پلاسم انار است.

ایشان تصریح کرد که پژوهشکده درزمینهٔ مکان‌یابی و معرفی مناسب‌ترین پایه‌ها و ارقام مرکبات کشور، معرفی روش‌های مناسب هرس در کیوی و مرکبات، تهیه بانک اطلاعات مولکولی و مورفولوژیکی انار کشور و تنظیم تقویم دقیق زمانی برداشت ارقام مرکبات شمال و جنوب ایران نیز فعالیت‌های قابل‌توجهی داشته است. وی افزود که افزایش بهره‌وری آب در مرکبات، زیتون، انجیر و انار و معرفی پایه‌های متحمل به بیماری تریستزا از دیگر اقدامات پژوهشکده است.

وی خاطرنشان کرد: طراحی و راه‌اندازی بانک ژن اطلاعات ارقام و پایه‌های مرکبات ایران در قالب اپلیکیشن و سایت پژوهشکده از گام‌های مهم این مجموعه بوده است.

ایشان با اشاره به فعالیت‌های آموزشی و ترویجی پژوهشکده، اظهار داشت: این مجموعه با برگزاری کارگاه‌ها، روز مزرعه، هفته انتقال‌یافته‌ها، تهیه و تولید برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، سخنرانی‌های علمی و ترویجی، آموزش کارکنان و تربیت تکنسین‌های ماهر در امور باغبانی نقش مهمی در ارتقاء دانش بهره‌برداران داشته است.

وی گفت: انتشار پنج دست نامه تخصصی در موضوعات دست نامه فنی مدیریت نهال زیتون، برداشت، نگهداری و فرآوری کیوی فروت، راهنمای تغذیه و آبیاری تاک‌های کیوی فروت، آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز کیوی فروت، راهنمای کاشت، داشت، برداشت و عرضه مرکبات و ساماندهی ذخایر توارثی مرکبات  از دیگر فعالیت‌های پژوهشکده بوده است.

ایشان به تولید و ثبت شش اپلیکیشن مرتبط با محصولات مرکبات، زیتون، انار و انجیر و همچنین تولید 24 اپلیکیشن از نشریات فنی و ترویجی اشاره کرد و گفت که بیش از دو هزار مقاله علمی پژوهشی و مقالات ارائه‌شده در مجامع داخلی و خارجی از سوی این پژوهشکده منتشرشده است.

آقاجانزاده توضیح داد: تهیه شناسنامه سلامت ارقام تجاری مرکبات نسبت به بیماری‌های ویروسی، معرفی قارچ‌کش‌ها و حشره‌کش‌های جدید، تدوین دستورالعمل مصرف حشره‌کش‌ها و کنه‌کش‌ها برای کاهش آلودگی محیط‌زیست، استانداردسازی روش‌های تشخیص بیماری‌ها و آفات و کاهش مصرف سموم از طریق استفاده از روغن‌های امولسیون‌ شونده از دیگر دستاوردهای پژوهشکده بوده است.

وی در پایان با اشاره به انتشار نشریات فنی و ترویجی، ارائه پروتکل‌های احیای باغ‌های قدیمی و دستیابی به دانش فنی استفاده از مارکرهای مولکولی در تشخیص ارقام گفت که پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه ‌گرمسیری با تلاش مستمر خود در مسیر تحقق اهداف کشاورزی دانش‌بنیان و توسعه پایدار گام‌های مهمی برداشته است.