تولید گوشت قرمز در زمین رقابت

به گزارش خبرنگار ایانا، واردات گوشت قرمز با ارز 28 هزار و 500 تومانی، و ورود حجم بالای نهاده‌های دامی برای تامین امنیت خاطر دامدار و افزایش انگیزه تولید، از سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی برای بهبود معیشت مردم و افزایش سرانه گوشت قرمز است.

طبق آمار گمرک، واردات گوشت قرمز در 6 ماهه اول سال از مرز 500 میلیون دلار عبور کرد که در 13 سال گذشته بی سابقه بوده است.

هدف از این واردات کنترل قیمت گوشت قرمز در نظر گرفته شده، اما بر اساس داده‌های رسمی مرکز آمار ایران و گمرک جمهوری اسلامی ایران، قیمت گوشت قرمز در مناطق شهری از سال 96 رشد فزاینده داشته و این افزایش از سال 1402 شتاب گرفته است. و این در حالی است که سهم واردات گوشت گوساله در 6 ماهه اول هر سال طی 4 سال گذشته از 5 درصد به 48 درصد و واردات گوشت گوسفند از زیر 1 درصد در 28 درصد رسیده است.

دولت با این اقدام تلاش کرده بازار گوشت قرمز را از انحصار تولید داخل خارج کرده و دامداران کشور را به تولید، و عرضه رقابتی محصول خود تشویق کند. ولی از سوی دیگر، این حجم از واردات با ارز دولتی، شائبه عدم حمایت از تولید داخل را نیز مطرح کرد. این در حالی است که تولید کننده نیز با دسترسی به علوفه مرتعی ارزان که در حقیقت بخشی از انفال محسوب می‌شود، در دام سبک؛ در کنار بهره مندی از نهاده‌های وارداتی با ارز ترجیحی در دام سبک و سنگین، به نوعی از طرف دولت مورد حمایت قرار گرفته است.

 حمایت های دامپزشکی از دام سبک در بسیاری از مناطق روستایی و عشایری ارزان قیمت یا کاملا رایگان است و بسیاری از مطلاعات بخش تحقیقات علوم دامی نیز با هدف افزایش بهره‌وری به صورت رایگان در اختیار دامداران قرار می‌گیرند.

در روزهای اخیر هم خبر خرید حمایتی گوشت تولید داخل هر چند در مقیاس نه چندان بزرگ از زبان معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی اعلام شد که این نیز می تواند به عنوان حمایت دیگری از طرف دولت مطرح شود.

کارشناسان بر این باورند که وجود ساز وکار رقابتی در بازار، انگیزه تلاش برای افزایش بهره‌وری را در تولید کننده دامهای سبک و سنگین افزایش می‌دهد، و بخش تولید نیز باید در راستای افزایش بهره‌وری و کاهش قیمت تمام شده خود تلاش بیشتری از خود نشان دهد. هر چند، با توجه به عدم صلاحدید باز سدن مسیر صادرات دام زنده و گوشت تولید داخل، تشخیص میزان درست این واردات نیاز به دقت نظر و مطالعات بازار این محصول دارد، تا در نهایت این اقدام منتج به بی انگیزگی تولیدکننده داخلی نیز نشود.

گزینه دیگری که در این تحلیل‌ها مطرح می‌شود، بالا بودن کیفیت گوشت تولید داخل، به ویژه گوشت دام سبک در مقایسه با گوشت‌های وارداتی است که شاهد آن نیز وجود بازار بالقوه صادراتی با قیمت‌هایی در حدود سه برابر قیمت بازار داخل در کشورهای حاشیه خلیج فارس برای این دام هاست. ولی به دلیل لزوم حفظ تعادل در بازار داخلی، امکان پاسخگویی به این بازار بالقوه در کشور وجود ندارد. از این رو این توقع که گوشت با کیفیت داخلی با قیمتی پایین‌تر از گوشت‌های با کیفیت متوسط وارداتی عرضه شوند، منطقی به نظر نمی‌رسد.

اما از سوی دیگر، انباشت دام در دامداری‌ها و پرواربندی‌ها در سه ماه گذشته، موجب شد قیمت دام زنده‌ای که به طور طبیعی در فصول سرد سال با افزایش نسبی روبه‌رو می شود، ثابت مانده و حتی در مقاطعی کاهشی شود؛ که این، نه به دلیل افزایش واردات، بلکه به دلیل کاهش قدرت خرید مردم اتفاق افتاده است.

آمارهای متناقضی در ارتباط با سرانه مصرف گوشت قرمز در رسانه‌ها اعلام شده‌اند ولی تمام این آمارها بر کاهش این سرانه مصرف اتفاق نظر دارند. افزایش توان خرید در جامعه، چیزی نیست که بتوان در قالب اقتصاد خرد به آن پرداخت. این موضوع باید در سطح اقتصاد کلان و در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر از وزارت جهاد کشاورزی مورد چاره‌جویی قرار گیرد.

خبرنگار: شبنم مسعودی