حمایت قانونی کافی برای صادرات نداریم

با اینکه دستگاه‌ها خاموش است، اما باقی‌مانده حبوبات که روی زمین مانده و هنوز بسته‌بندی نشده و دستگاه‌هایی که رول سلفون و ردیف قوطی‌های پت در آن چیده شده نشان می‌دهد که هر آن ممکن است کار شروع شود. سالن انبار پر از قوطی‌ها و حبوبات بسته‌بندی شده، اما بدون برچسب قیمت یا نام کالا هستند. بسته‌های کوچک‌تر هم پر از سبزیجات خشک و ادویه هستند که به احتمال زیاد از سبزیجات و... محلی استفاده شده است.

ابوذر نعمتی‌نژاد صاحب کارگاه تولید و بسته‌بندی محصولات است. او می‌گوید که کارگاه الآن تعطیل است و خودش برای رسیدن به حساب و کتاب‌ها اینجا است و حدود شش نفر به‌طور مستقیم و دائم با این کارگاه کار می‌کنند. او توضیح می‌دهد: ظرفیت سالانه تولید این واحد حدود یک هزار و 825 تن (ظرفیت اسمی) است اما به دلیل مشکلات اقتصادی در حال حاضر فقط با 20 درصد ظرفیت کار می‌کنیم. البته تعداد شاغلان در زنجیره کار ما زیادتر است. ما در استان ایلام فقط هشت نفر نماینده پخش و فروش داریم. در بیشتر استان‌ها نماینده پخش داریم که حداقل تعداد افراد شاغل از طریق این زنجیره در هر استان حداقل سه نفر است و در استان‌های بزرگ این تعداد خیلی بیشتر است.

وقتی از نعمتی‌نژاد درباره نوع محصولاتش یا چگونگی انتخاب آن‌ها می‌پرسیم، او می‌گوید: سعی می‌کنیم برای بسته‌بندی بیشتر از کالاهایی استفاده کنیم که تولید داخلی استان است. البته بیشتر ادویه‌جات و سبزیجات خشک به‌طور کامل از تولیدات داخل استان تأمین می‌شود که کیفیت بسیار بالایی دارد.

او اضافه می‌کند: به دلیل پایین بودن هزینه‌ بسته‌بندی در این منطقه ما سعی کردیم تنوع زیادی هم به نوع بسته‌بندی و انواع کالاها بدهیم. بیش از 20 نوع کالا در وزن‌های مختلف در این واحد بسته‌بندی می‌شود.

این تولیدکننده مانند همه تولیدکنندگان به نوعی با مشکل نقدینگی و تأمین سرمایه‌ در گردش روبه‌رو است. او در مورد مشکلاتش می‌گوید: بسته‌بندی و توزیع محصولاتی مانند حبوبات و غلات ضوابط یا موانع خاصی ندارد در حال حاضر ما از بنکداران محصولات را خریداری می‌کنیم، اما اگر این امکان وجود داشت که از کشاورز به‌طور مستقیم محصولات را خریداری کنیم قیمت خیلی پایین‌تر از این بود، اما خرید از کشاورز با شرایط یا چک امکان ندارد. کشاورز به‌ویژه اگر زمین کوچکی داشته‌ باشد، نمی‌تواند زیاد منتظر وصول چک بماند.

نعمتی‌نژاد اضافه می‌کند: این منطقه یکی از بهترین مناطق برای کشت حبوبات، سبزیجات ارگانیک و این نوع محصولات است. اگر امکان خرید به‌طور مستقیم از تولیدکننده وجود داشت کنترل قیمت و توزیع با قیمت‌هایی به مراتب پایین‌تر امکان داشت و حتی ممکن بود که سهم هزینه‌های تولید و توزیع در قیمت تمام‌شده تا 50 درصد کاهش پیدا کند. حتی با وجود اینکه در حال حاضر امکان خرید مستقیم از کشاورز وجود ندارد بازهم قیمت تمام‌شده برای توزیع بسیار مناسب است.

مدیر این واحد فراوری و بسته‌بندی از چالش‌ها و ناهماهنگی‌های دیگر برای عرضه محصولاتش می‌گوید: عرضه کالا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای درست است که خرده‌فروشی را محدود می‌کند، اما به صرفه‌تر و قیمت را پایین‌تر می‌آورد، ولی فروشگاه‌های زنجیره‌ای ما چنین خاصیتی را ندارد. برای مثال یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای در تهران برای عرضه کالا در برخی شعبه‌هایش (نه تمام آن‌ها) 600 میلیون تومان پول نقد مطالبه می‌کند! این 600 میلیون تومان هم به‌عنوان ودیعه یا چیزی مانند آن نیست که برگشت‌پذیر باشد.

او اضافه می‌کند: مشکلات و کمبودهای تولید فقط یک بخش ماجراست، اما توزیع و حتی حمل‌ونقل کالا مشکلاتی به مراتب عمیق‌تر و گسترده‌تر دارد. مشکلاتی که در مناطقی مانند ایلام و دیگر مناطق محروم بیشتر محدودیت ایجاد می‌کند.

ما زمینه برای صادرات به کشورهای اطراف به‌ویژه عراق را بسیار داریم، اما ازآنجاکه تشکل‌های دولتی و بخش خصوصی حمایت قانونی و راهکاری از تولیدکنندگان یا افرادی مانند ما ندارد با مشکلات دوچندان روبه‌رو می‌شویم. نمی‌توانیم با اطمینان خاطر در بازارهای اطراف جستجو و بازاریابی کنیم./