راهکارهای مؤثر کاهش خسارت آفت کرم خراط در راستای توسعه گردو کاری

جواد فرخی تولیر در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به تفاوت حشره نر و ماده ادامه داد: این حشره دارای اختلافات ریخت‌شناسی بین حشره بالغ نر و ماده است. به‌طوری‌که پروانه نر دارای شاخک­های پروش است که در تماس با مولکول‌های هوا به‌راحتی فرمون را جذب می­کند و می­تواند از این طریق جنس مخالف را پیدا کند. درصورتی‌که پروانه ماده دارای شاخک‌های غیر پروشی و نخی است. همچنین وجه مشترک حشرات نر و ماده خالدار بودن بال‌هایشان است.

فرخی تولیر در خصوص علائم بروز عارضه آفت کرم خراط در گردو بیان کرد: خسارت سرشاخه­ها عمدتاً در مرداد قابل رؤیت است که از بغل جوانه سرشاخه فضولات نارنجی لارو بیرون می­زند. بعد از شهریور لارو­ها وارد شاخه اصلی و تنه می­شوند. معمولاً خسارت در تنه درخت از پائین به بالا حرکت می‌کند و از سوراخ فعال که متعدد هستند، بیرون می‌زند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان ادامه داد: کرم سیب داخل میوه گردو و در خردادماه دیده می­شود و نباید با کرم خراط اشتباه گرفته شود.

دلایل طغیان آفت کرم خراط در گردو

فرخی تولیر در خصوص علت بروز این عارضه بیان کرد: خشک‌سالی‌های اخیر و کاهش منابع آبی، افزایش دما و تغییر اقلیم و عدم مراقبت­های زراعی شامل: کود دهی، آبیاری به­موقع، هرس و .. از دلایل طغیان این آفت محسوب می­شود.

فرخی تولیر افزود: اگر درخت گردو در موقع بروز آفت چوب‌خواری مانند کرم خراط تغذیه مناسبی داشته باشد، به دلیل غلظت شیره گیاهی، چوب‌خواران نمی­توانند به آن حمله کنند. هرچند آبیاری و هرس زیاد باعث ایجاد بافت تُرد­تر و لطیف­تر سرشاخه شده و لاروها را مستعد ورود می‌کند.

 راهکارهای پیشگیری از آفت کرم خراط

وی در خصوص  راهکارهای مدیریتی برای کاهش خسارت باغداران در مورد آفت کرم خراط، بیان کرد: بهترین راهکار مدیریتی رعایت تعادل کودی، آبیاری و تغذیه­ای است.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان اضافه کرد: استفاده از مدیریت بر پایه شکار انبوه، نصب تله فرمونی در زمان و ارتفاع مناسب درخت، انجام سم‌پاشی علیه لاروهای تفریق شده، قطع و سوزاندن سرشاخه­های آلوده، از بین بردن لارو با مفتول سیمی و استفاده از سموم تدخینی از دیگر راهکارهای مبارزه با آفت کرم خراط هستند.

فرخی تولیر ادامه داد: مناسب­ترین تله­، تله­های مثلثی یا اصطلاحاً (دلتا) هستند که باید در اواخر اردیبهشت و اوایل خرداد در ارتفاع بالا و نزدیک تاج درخت نصب شوند. این روش تله گذاری در کاهش میزان آفت تأثیر بسزایی دارد. تعداد تله بسته به پستی‌وبلندی و توپوگرافی باغ، بین 12 تا 16 عدد در هکتار است.

راهکارهای مؤثر جهت کاهش خسارت آفت کرم خراط

وی بابیان اینکه یکی دیگر از راهکارهای مؤثر جهت کاهش خسارت آفت، استفاده از سم­پاشی علیه لاروها است، ادامه داد: سم­پاش به­کاررفته باید طوری باشد که شاخه و برگ درخت را به­خوبی پوشش دهد . زمان سم­پاشی نیمه دوم خرداد تا نیمه اول تیرماه است.

فرخی تولیر افزود: البته در استان کرمان که تولید گردوی آن ارگانیک است توصیه اکید به عدم سم‌پاشی و استفاده از روش‌های جایگزین کنترل آفت است .

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان افزود: با توجه به اینکه لاروهای سن یک تا سه وارد سرشاخه و لاروهای سن چهار و پنج وارد تنه اصلی می‌شوند، قطع و سوزاندن شاخه­های آلوده فقط تعداد لاروهای انتقالی نسل چهار و پنج در پائیز را کاهش می­دهد

وی افزود: این حشره معمولاً در شرایط آب و هوایی سرد یک نسل در سال  یا یک نسل در دو سال دارد . زمستان گذرانی آن به­صورت سنین مختلف است و لاروها به شفیره در اواسط بهار تبدیل می­شوند. البته زمستان گذرانی آفت به‌صورت لارو سن چهار تا پنج ساله است. در مناطق سردسیری لارو سنین پائین قدرت بقاء در سرشاخه‌ها را ندارد. پرواز پروانه از آخر اردیبهشت شروع‌شده و اوج آن اواسط خرداد است.

خبرنگار: شیما علائی کاشانی