ظرفیت اقتصادی ماهیان زینتی مغفول مانده است/ اشتغال زایی ۱۲ هزار نفری

به گزارش خبرنگار ایانا، سیدقباد مکرمی در نشست خبری که روز چهارشنبه- ۱۵ اسفند در حاشیه بازدید از یکی از مراکز پرورش ماهیان زینتی صادراتی در رباط‌کریم برگزار شد، با اشاره به فعالیت ۱۶۴۰ مرکز تولید ماهیان زینتی در کشور، از اشتغال‌زایی مستقیم برای بیش از ۱۲ هزار نفر در این صنعت خبر داد.

وی گفت: در حال حاضر، صادرات ما به ۹ کشور انجام می‌شود، اما ارزآوری آن کمتر از یک میلیون دلار است، در حالی که این صنعت پتانسیل بسیار بالایی برای افزایش صادرات دارد.

مکرمی همچنین درباره میزان واردات در این حوزه بیان کرد: ارزش واردات ماهیان زینتی و نوزادان آبزی برای پرورش در کشور، حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار دلار است.

مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران یکی از مهم‌ترین موانع توسعه صادرات را نبود خطوط پروازی مستقیم دانست و تأکید کرد: با وجود چالش‌هایی مانند تحریم و محدودیت‌های پروازی، فعالان این حوزه توانسته‌اند ارزآوری مناسبی داشته باشند، اما برای توسعه بیشتر نیاز به حمایت‌های زیرساختی و تسهیل شرایط صادراتی است.

تشکل تولید آبزیان زینتی تشکیل می‌شود

مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران، در نشست خبری خود از ایجاد نخستین تشکل ملی ماهیان زینتی خبر داد و گفت: این انجمن با هدف پیگیری مسائل صنعت، چه در داخل کشور و چه در سطح بین‌المللی، در حال شکل‌گیری است و به‌زودی مجمع عمومی آن با ۱۵۰ تا ۲۰۰ عضو اصلی برگزار خواهد شد.

وی با اشاره به اهمیت این صنعت در اشتغال‌زایی اظهار کرد: ماهی‌های زینتی علاوه بر اینکه بخشی از فرهنگ نگهداری حیوانات خانگی هستند، در سال‌های اخیر موجب گسترش اشتغال خانگی نیز شده‌اند، به‌طوری که بسیاری از زنان سرپرست خانوار از طریق پرورش و فروش این ماهیان امرار معاش می‌کنند.»

مشکلات قانونی و بیمه‌ای صنعت ماهیان زینتی

مکرمی با انتقاد از نبود وحدت رویه در قوانین مرتبط با ماهیان زینتی در دستگاه‌های مختلف گفت: طبق قانون، آبزیان در دسته کشاورزی قرار دارند، اما متأسفانه برخی نهادها این تعریف را برای ماهیان زینتی لحاظ نمی‌کنند. این مسئله باعث شده تعرفه‌های برق و تسهیلات بیمه‌ای که برای مشاغل کشاورزی در نظر گرفته می‌شود، به فعالان این حوزه تعلق نگیرد.

نگاه نادرست به ماهیان زینتی به‌عنوان گونه مهاجم

مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران در پاسخ به برخی انتقادات درباره خطرات ماهیان زینتی برای محیط‌زیست گفت: برخلاف تصور عمومی، ۹۹ درصد ماهیان زینتی متعلق به مناطق گرمسیری هستند و در صورت ورود به منابع آبی کشور، به دلیل سرمای هوا شانس زنده ماندن ندارند.

وی با اشاره به تناقضات موجود در نگاه به حیوانات خانگی بیان کرد: در حالی که سالانه بیش از ۱۵۰ هزار دلار برای واردات خوراک سگ و گربه ارز اختصاص داده می‌شود، صنعت ماهیان زینتی که اشتغال‌زایی و ارزآوری دارد، کمتر مورد حمایت قرار می‌گیرد.

مکرمی تأکید کرد: این صنعت علاوه بر اشتغال‌زایی و ارزآوری، بخشی از فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی است که می‌تواند بدون ایجاد مشکلات بهداشتی، به بهبود سلامت روانی جامعه نیز کمک کند. وی از رسانه‌ها خواست تا برای شناساندن این صنعت به مردم و مسئولان، نقش فعال‌تری ایفا کنند.

ضوابط سختگیرانه برای واردات ماهیان زینتی

 مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران، در نشست خبری خود با اشاره به فرآیند دقیق و نظارت چندلایه بر واردات ماهیان زینتی گفت: فرآیند صدور مجوز واردات، از شیلات آغاز می‌شود و گونه‌های مجاز ابتدا در سامانه ثبت و سپس توسط چندین مرجع قانونی بررسی می‌شوند. پس از تأیید، دامپزشکی و شیلات نیز بر نمونه‌ها و محموله‌های وارداتی نظارت کامل دارند. این روند نشان می‌دهد که واردات ماهیان زینتی یک فرآیند کاملاً کنترل‌شده است و هیچ‌گونه ورود بی‌ضابطه‌ای در این حوزه وجود ندارد.

انگیزه بالا برای تولید آبزیان زینتی در کشور/ حساسیت‌ها در ارتباط با مهاجم بودن آبزیان زینتی مورد بازبینی قرار گیرد

الهام ورزندیان، نماینده انجمن ماهیان زینتی نیز در این نشست، اظهار داشت: نرخ دلار و مقرون به صرفه‌تر شدن تولید ماهیان زینتی در ایران، باعث شده است که شاهد تولید گونه‌های بسیار متعدد و با کیفیت بسیار خوب در ایران باشیم. افزایش قیمت دلار انگیزه‌ای برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است و ورود افراد تحصیل‌کرده شیلاتی به این حوزه نیز موجب شده است که دانش تجربی با دانش تخصصی ترکیب شده و خروجی بهتری نسبت به گذشته ارائه شود.

وی افزود: در حال حاضر، بیش از ۱۵۰ گونه ماهیان زینتی در ایران تولید می‌شود که باعث شده ایران به یک مرکز عالی برای صادرات به کشورهای همسایه مانند کشورهای حوزه خلیج فارس، عراق، ترکیه و آذربایجان تبدیل شود. این امر به دلیل تنوع و کیفیت بالای ماهیان زینتی تولید شده در ایران و نزدیکی مسافتی به این کشورها است که هزینه‌های حمل و نقل را کاهش می‌دهد.

ورزندیان به دغدغه‌ها و چالش‌های موجود اشاره کرد و گفت: در هر اداره‌ای که به دنبال حمایت از تولیدکننده برویم، با مشکلات بسیاری روبرو می‌شویم. برای مثال، اگر امسال به ما گازوئیل برای استفاده زمستان بدهند، سال آینده هیچ تضمینی وجود ندارد که همین اتفاق بیفتد. خرید گازوئیل آزاد نیز، به عنوان قاچاق محسوب می‌شود.

وی همچنین اظهار داشت: تولیدکنندگان بسیاری در ایران تقاضا کرده‌اند که ورود برخی ماهیان به کشور ممنوع شود، اما هوشیاری و آگاهی بالای این افراد از اهمیت ورود ژن‌های جدید و تنوع ژنتیکی موجب شده است که این تقاضاها متوقف شود. آن‌ها به خوبی می‌دانند که محدودیت و محرومیت نمی‌تواند از این صنعت حمایت کند و این امر موجب افزایش کیفیت تولیدات داخلی خواهد شد.

نماینده انجمن ماهیان زینتی با اشاره به حساسیت های موجود در ارتباط با مهاجم بودن گونه‌های آبزیان سنتی، با اشاره به کاهش شدید منابع آبی کشور افزود: بسیاری از زیستگاه‌های آبی کشور به دلایل مختلف از بین رفته‌اند. یک محقق آلمانی که برای بررسی گونه‌های بومی ایران به کشور آمده بود، اعلام کرد که بیش از ۷۰ درصد منابع آبی که به دنبال آن‌ها بود، دیگر وجود ندارند. در چنین شرایطی، نگرانی درباره ورود گونه‌های مهاجم، آن‌هم بدون مستندات علمی، باید مورد بازنگری قرار گیرد.

وی با تأکید بر اینکه بسیاری از کشورهای جهان از صنعت آبزی‌پروری و توریسم وابسته به آن بهره می‌برند، تصریح کرد: در دنیا سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای روی توریسم تفریحی و آبی انجام می‌شود. اما با وجود ظرفیت‌های بالای ایران در این حوزه، هنوز از این پتانسیل‌ها استفاده مناسبی نشده است.

خبرنگار: شبنم مسعودی