پشتیبانی از شیوه توسعه پویا

ضرورت معرفی فعالیت‌های زنان روستایی و عشایری جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین‌المللی و همچنین بهره‌گیری از دانش روز، اطلاعات نوین و آشنایی با فن‌آوری‌ها و الگوهای جدید توسعه روستایی، این دفتر را بر آن داشته است تا زمینه‌های همکاری با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را بیش از پیش فراهم کند. یکی از این سازمان‌ها، آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن (JICA) است. در این گزارش، مروری بر فعالیت‌های این سازمان، تاریخچه همکاری آن با دولت جمهوری اسلامی ایران و همچنین همکاری‌های ایران با سازمان‌های بین‌المللی در زمینه توانمندسازی زنان و چشم‌اندازهای پیش روی این همکاری‌ها خواهیم داشت.

معرفی آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن (JICA)

جایکا (JICA: Japan International Cooperation Agency) نام یک آژانس مستقل دولتی بین‌المللی در ژاپن است که در زمینه توسعه به دولت ژاپن و همچنین کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند.

مأموریت‌های جایکا:

جایکا سعی دارد که از طریق روش‌های توسعه مشمول به مبارزه با مشکلات بپردازد. منظور از روش توسعه مشمول این است که در آن افرادی که با مشکلات روبه‌رو هستند تشویق به درک مسئله می‌شوند و ضمن لذت بردن از این فعالیت، در برطرف کردن مشکلات مشارکت می‌کنند. نقش اصلی جایکا پشتیبانی از این شیوه توسعه پویاست. منظور از توسعه پویا، ایجاد روحیه خودسازی به‌صورت میان‌مدت یا طولانی‌مدت در کشورهای در حال توسعه به‌منظور کاهش فقر و توسعه اقتصادی است.

خدمات:

در تاریخ اول اکتبر 2008، جایکا با سازمان‌دهی و تشکیلات جدید به‌عنوان یک سازمان کمک‌رسان با ساختاری منسجم‌تر ارائه خدمات زیر را آغاز کرد:

همکاری‌های فنی: ارائه کمک‌های فنی به کشورهای در حال توسعه از طریق اعزام کارشناسان و افراد متخصص داوطلب، پذیرش کارآموز، اجرای پروژه‌های پژوهشی و...

وام‌های بدون بهره (وام‌های ODA): اعطای وام‌های بدون بهره به کشورهای در حال توسعه

کمک‌های بلاعوض: ارائه کمک‌های مالی بدون بازپرداخت به کشورهای در حال توسعه

به علت بالا بودن درآمد ناخالص ملی در ایران، وام‌های بدون بهره و کمک‌های بلاعوض به این کشور تعلق نمی‌گیرد.

همکاری دفتر امور زنان روستایی و عشایری با سازمان‌های بین‌المللی:

دفتر توسعه فعالیت‌های کشاورزی زنان روستایی و عشایری از بدو تشکیل با درک اهمیت تقویت ارتباطات بین‌المللی، همواره استفاده از تجارب موفق سایر کشورها، بومی‌سازی طرح‌های موفق، شناسایی و ایجاد ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی و اخذ اعتبار برای اجرای پروژه‌های خاص زنان روستایی و همچنین ارائه تجربیات موفق جمهوری اسلامی ایران در زمینه توسعه فعالیت‌های زنان روستایی به سایر کشورها را با همکاری سازمان‌های بین‌المللی ازجمله سازمان خواربار و کشاورزی (FAO)، آژانس همکاری‌های فنی ژاپن (JICA)، سفارت ژاپن (GGP)، سازمان بهره‌وری آسیا (APO) و... به‌منظور ارتقاء وضعیت زنان روستایی از جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در رأس برنامه‌های خود دنبال کرده است.

این دفتر تاکنون توانسته است در این زمینه تعداد 32 پروژه تله فود با همکاری FAO، 16 پروژه GGP با همکاری سفارت ژاپن، تبادل تجربیات برای کارشناسان کشور سنگال در قالب برنامه جنوب - جنوب با همکاری UNFPA، آموزش کارشناسان کشور یمن و آموزش کارشناسان و مدیران افغانستان با همکاری FAO برگزار کند.

اما در این میان بیشترین و نزدیک‌ترین همکاری‌های مشترک را از سالیان قبل با جایکا تجربه کرده و توانسته است از حمایت‌های فنی جایکا در طول این همکاری‌ها بهره‌مند شود و چندین دوره و برنامه آموزشی با همکاری مشترک JICA را برای مدیران و کارشناسان داخل برگزار کند.

تاریخچه همکاری‌های جایکا با ایران:

اولین همکاری مشترک دفتر امور زنان روستایی و عشایری با جایکا در دی‌ماه 1387 بود. دو نفر از کارشناسان جایکا به نام‌های خانم نوریو آئوکی و خانم هاروء یاماموتو به مدت دو ماه به ایران اعزام شدند و با استقرار آن‌ها در دفتر امور زنان روستایی (وقت)، دوره‌های آموزش بهبود سطح زندگی خانوار و مدیریت چرخه پروژه طی شش مرحله آموزش برای 240 نفر از مدیران و کارشناسان ستادی و استانی برگزار شد.

طی این دوره همکاری مشترک با ژاپن کارشناسان و کارکنان دفتر امور زنان روستایی، سایر کارشناسان مربوطه در وزارت جهاد کشاورزی، کارشناسان استانی و سایر کارشناسان مرتبط با ترویج در ستاد و صف طی هشت مورد کارگاه آموزشی در مدت دو ماه با موضوع بهبود معیشت (LI) و مدیریت چرخه پروژه (PCM) (در مجموع 240 نفر طی دو ماه) در سال 1387 آشنا شدند و در پایان، دوره برنامه عمل برای بهبود زندگی روستایی توسط این دفتر تهیه شد.

دومین همکاری دفتر امور زنان روستایی با جایکا پروژه آموزش مدیران و کارشناسان زن کشور افغانستان (آموزش کشور ثالث) در زمینه دستاوردها و برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران در خصوص کاهش فقر زنان بود. طی همکاری‌های مشترک و با توجه به موفقیت‌آمیز بودن دوره‌های برگزارشده قبلی توسط این دفتر، دفتر جایکا در ایران در سال 1390 مجدداً خواهان همکاری مشترک با این دفتر برای آموزش کشور ثالث در جمهوری اسلامی ایران شد. در اینباره دو کشور عراق و افغانستان از طرف جایکا پیشنهاد شد که در نهایت کشور افغانستان از طرف این دفتر برای برنامه آموزش کشور ثالث موردتوافق قرار گرفت و مقرر شد گروه انتخابی از کشور افغانستان برای بازدید آموزشی در سال 1391 به ایران اعزام شوند.

در سال 1392 کارگاه آموزشی آشنایی با رویکرد «یک روستا - یک محصول OVOP» با همکاری جایکا (JICA) به اجر درآمد، این برنامه بر اساس درخواست اعزام کارشناس سال 2011 میلادی از جایکا پیگیری شد.

دومین کارگاه آموزشی بین‌المللی «توانمندسازی زنان روستایی با رویکرد یک روستا، یک محصول» با همکاری مشترک جایکا و با هماهنگی دفتر امور بین‌الملل و سازمان‌های تخصصی وزارت متبوع با حضور نمایندگان شش استان پایلوت شامل: آذربایجان غربی، البرز، تهران، مازندران، خراسان جنوبی و هرمزگان و نمایندگان ستادی از سازمان‌های مختلف وزارت متبوع در بهمن 1393 در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد.

این کارگاه که در ادامه کارگاه سال قبل، با هدف نهایی کردن برنامه عمل ملی و استانی و همچنین تهیه برنامه کار و انتخاب محصول هر استان و آماده ساختن استان‌ها برای اجرای طرح برگزار شد.

دفتر امور زنان روستایی و عشایری در سال 2016 دو عنوان طرح پیشنهادی به جایکا ارائه داده است که در صورت تصویب در استان‌ها برای زنان روستایی اجرا خواهد شد.

جدول پروژه‌های مشترک دفتر توسعه فعالیت‌های کشاورزی زنان روستایی و عشایری جهاد کشاورزی با جایکا از سال 1387 تا 1395