احداث استخر شنای گاومیش برای حل مشکل کم‌آبی

عبدالامیر نیرومند، در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا بیان کرد: خوزستان خاستگاه پرورش گاومیش در ایران است،  پرورش آن از گذشته در این استان وجود داشته و جزئی از فرهنگ و شغل اساسی ساکنان روستاها و حاشیه شهرهایی از استان بوده که در مجاورت رودخانه‌ها و تالاب‌ها زندگی می‌کردند. پرورش گاومیش و زندگی با آن جزء لاینفک زندگی مردم این مناطق شده است.

وی ادامه داد: با توجه به خصوصیات ویژه این دام همانند سازگاری با محیط، مقاومت در برابر بیماری‌ها، پایین بودن هزینه‌های نگهداری و استفاده مؤثر از پسماندهای کشاورزی، موادخشبی کم ارزش، به‌عنوان یکی از مشاغل پر منفعت حوزه دامپروری  بوده و در حال حاضر خوزستان بیشترین تعداد گاومیش کشور را به خود اختصاص داده است.

ارزش غذایی گاومیش 

نیرومند افزود: شیر گاومیش دارای ویژگی‌­های خاصی از جمله، میزان چربی، پروتئین و مواد معدنی است. ویتامین‌های شیر گاومیش در مقایسه با شیر گاو بیشتر و دارای ارزش بیولوژیکی بالایی است. به همین دلیل قیمت فروش آن در مناطق مختلف 2 تا 2/5 برابر شیر گاو است. 

وی افزود: قابلیت هضم شیر گاومیش بیشتر از شیر گاو است و میزان کلسترول در شیر و گوشت این حیوان به ترتیب 40 و 50 درصد کمتر از شیر و گوشت گاو است. میزان امگا 3 شیر گاومیش بیشتر از شیر گاو است. 

نیرومند توضیح داد: طبق تحقیقاتی که اخیراً به چاپ رسیده، آنزیمی به نام A2 در شیر گاومیش و فرآورده‌های حاصل از آن دیده شده که باعث سلامتی انسان به ویژه قلب و عروق می‌شود. شیر گاو فاقد این آنزیم و شیر گاومیش از نظر مقدار تائورین غنی‌تر از شیر گاو است.

وی عنوان کرد: این فرآورده­‌ها قابلیت نگهداری بیشتری نسبت به فرآورده‌های حاصل از شیر گاو دارند. غنی بودن شیر گاومیش از نظر مواد مغذی در مقایسه با شیر گاو، آن را برای تهیه شیر خشک بسیار مناسب کرده است. گوشت گاومیش نیز در مقایسه با سایر دام‌ها چربی و کلسترول پایین‌تری دارد.

نیرومند در پاسخ به این سوال که در استان خوزستان چند راس گاومیش وجود دارد، گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده در استان خوزستان حدود 106 هزار راس موجود است.

تاثیر کمبود منابع آب بر گاومیش‌ها

گاومیش به چند بار آب‌تنی در روز برای کاهش دمای بدن خود به‌ویژه در زمان افزایش دمای محیط نیاز دارد و بدون شک کمبود منابع آب در استان خوزستان بر پرورش این حیوان تاثیرگذار است.؛ این مقام مسئول در این رابطه بیان کرد: کم آبی رودخانه‌ها و خشکی تالاب‌ها در زمان خشکسالی، باعث شده تا گاومیش‌ها نتوانند نیاز آب‌تنی خود را برآورده کنند.

وی افزود: در نتیجه  علاوه بر بروز انواع بیماری‌های دامی مانند بیماری‌های پوستی و عفونی و همچنین کاهش تولیدات آن‌ها، باعث تلفات بین آنها شده است.

معاون بهبود تولیدات دامی استان خوزستان گفت: خوشبختانه با نصب سیستم‌های خنک کننده و احداث استخر شنای گاومیش‌ها برای تعدادی از واحدهای پرورش گاومیش، از بروز خسارت بیشتر جلوگیری شده و با برنامه‌ریزی انجام شده پس از تامین اعتبار، جهت مابقی واحدهای گاومیش‌داری نیز این روند ادامه خواهد داشت.

وی ادامه داد: وجود تالاب‌ها و رودخانه‌های مختلف در خوزستان، این استان را به یکی از مستعد‌ترین مکان‌ها در زمینه پرورش گاومیش تبدیل کرده است. تقریبا در تمام تالاب‌های استان خوزستان کار پرورش این دام به صورت سنتی جریان دارد. بیشتر گاومیش‌ها در کنار تالاب‌های هور‌العظیم، شادگان، و رودخانه‌های کارون، کرخه، شاوور و دز زیست می‌کنند.

امکان توسعه گاومیش‌داری در استان خوزستان

معاون بهبود تولیدات دامی استان خوزستان، در رابطه با توسعه گاومیش‌داری در سطح استان بیان کرد: علاقه و فرهنگ مردم خوزستان به مصرف گوشت و لبنیات گاومیش، مهم‌ترین موضوع برای رونق این صنعت در خوزستان است. وجود بازار‌های مصرف در همسایگی استان خوزستان از جمله کشور عراق و کویت از دلایل توصیه به سرمایه‌گذاری در این صنعت است.

با توجه به رتبه نخست خوزستان در این صنعت، نیرومند گفت: امکان رشد صنعت دام در این حوزه فراهم است.

وی اضافه کرد: محصولات لبنی با ارزش و تولید گوشت و شیر با استفاده از منابع خوراکی ارزان قیمت، از مزایا و فواید پرورش گاومیش است که به‌ همراه دیگر ویژگی‌های ژنتیکی نظیر قدرت بالای سازگاری با محیط اطراف و مقاومت به بیماری‌ها، این شغل را به‌عنوان یکی از مشاغل با ارزش حوزه دامپروری تبدیل کرده است.

این مقام مسئول گفت: گسترش این صنعت در استان خوزستان سود بیشتری عاید کشور و توسعه اقتصاد خانوار روستایی خواهد کرد. 

وی تاکید کرد: علاوه بر ارزش ریالی گاومیش و تولید شیر و گوشت آن، اشتغال‌زایی و تولید سایر فرآورده‌های دامی از جمله تولید پوست، مو، شاخ، کود و استفاده از آن به‌عنوان نیروی کار از دیگر مزایای پرورش گاومیش است. پرورش گاومیش باعث به‌وجود آمدن صنایع و مشاغل وابسته می‌شود و نقش مهمی در اشتغال‌زایی به صورت مستقیم و غیرمستقیم دارد. بر اساس این ویژگی‌ها، گاومیش به دام هزاره سوم معروف شده است.

تغذیه گاومیش در مقایسه با تغذیه گاو

عبدالامیر نیرومند یادآور شد: یکی از صفات بارز و برجسته گاومیش تغذیه آن از علوغه خشبی و به مقدار زیاد است، از این نظر بر گاو برتری دارد. این دام به دلیل وضعیت خاص دستگاه گوارش خود، از قابلیت بالایی در هضم انواع علوفه‌های خشبی برخوردار بوده و از علوفه خشبی با کیفیت پایین و پسماندهای محصولات کشاورزی بهتر از گاو استفاده می‌کند و به همین دلیل هزینه نگهداری و تغذیه گاومیش کمتر از گاو است.