توان ژنتیکی گله‌های بومی با انتقال رویان دام‌های پربازده افزایش خواهد یافت/ مدیریت دامپروری در کشور در مسیر امنیت غذایی

به گزارش خبرنگار ایانا، امنیت غذایی یکی از  مهمترین دغدغه های مردم، تولیدکنندگان و مسئولین است و بدیهی است که نقش تامین  گوشت و لبنیات را به عنوان پروتئین مورد نیاز سفره، نمی توان نادیده گرفت. از این رو افزایش توان تولید و عملکرد دام و در حقیقت، توسعه عمودی صنعت دامپروری در دستور کار بخشهای تولید، تحقیقات، آموزش و اجرا قرار گرفته است.

یکی از دستاوردهای کشور ما در مدیریت توسعه دامپروری، پروژه های انتقال رویان دامهای با عملکرد بالا، به رحم دامهای با عملکرد پایین و متوسط است که باعث سرعت افزایش تعداد دامهای پر تولید می شود.

امروزه در دنیا با توجه به مشکلات قرنطینه ای و احتمال انتقال بیماری، جا به جایی و صادرات و واردات دام زنده منسوخ شده ودنیا به واردات رویان و نهاده‌های ژنتیکی روی آورده است. در حال حاضر با توجه به نرخ بالای ارز، واردات دام‌های زنده با نژادهای اصلاح شده و عملکرد بالا در تولید شیر و گوشت، چه در حوزه دام سبک و چه دام سنگین به کشورمان، اقتصادی نیز نخواهد بود.

به گفته امیر نیاسری، استاد دانشکده دامپزشکی تهران و رئیس موسسه تحقیقاتی وابسته به این دانشکده، در جریان بازدید از تولد بره‌های حاصل از انتقال رویان  گوسفند نژاد آصف به گوسفندهای بومی نژاد شال  گفت: هر میش نژاد آصف به عنوان میشی که توان تولید حداکثر سه بره در سال را دارد، در صورت ورود چند باره به این برنامه می تواند بین 30 تا 50 بره تولید کند.

وی توضیح داد: توسعه این نژاد گوسفند بین گله های بومی، به دلیل تولید شیر بیش از 5 برابر، می تواند تا حد زیادی تامین کننده هزینه های جاری گله باشد. با توجه به محدودیت ذخایر دام‌های وارداتی کشور در شرایط فعلی، با هدف توسعه توان ژنتیکی گله‌ها، موسسه تحقیقات دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، پروژه انتقال رویان  دام‌های سبک و سنگین با نژاد برتر را به رحم دام‌های موجود عملیاتی کرده است.

این استاد دانشگاه تهران توضیح داد: در این روش دام مادر دوره بارداری را به طور کامل طی نمی‌کند. رویان از بدن وی خارج شده و به رحم دام گیرنده منتقل می‌شود. در چنین شرایطی امکان استفاده بیشتری از ظرفیت ژنتیکی میش برای تولید بره‌های بیشتر در مقطع زمانی مشخص وجود خواهد داشت.

نیاسری در ارتباط  با توجیه اقتصادی این برنامه برای صنعت دامپروری گفت: در انتقال رویان گاو با توجه به اینکه قیمت تلیسه رشد چشمگیری داشته است، هزینه انتقال رویان در حدود ۱۰ درصد قیمت یک تلیسه آبستن ۵ ماهه برای دامدار هزینه در بر خواهد داشت.  به همین دلیل این روش بین دامداران دام سنگین طرفدار زیادی پیدا کرده است. ولی در ارتباط با انتقال رویان گوسفند با توجه به اینکه قیمت میش به نسبت هزینه‌های انتقال رویان چندان بالا نیست کمتر مورد استقبال قرار گرفته است.

وی ادامه داد: با این وجود انتقال رویان  و تکثیر گوسفندهایی مانند نژاد آصف که وارداتی هستند، به دلیل نرخ برابری ارز انتقال  رویان و تولید بره این نژادها حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد ارزان‌تر از واردات دامهای زنده این نژادها است. از سوی دیگر انتقال رویان باعث می‌شود رویان غیربومی از رحم گیرنده، صفات سازگاری با محیط را دریافت کرده و نرخ موفقیت نژادهای جدید در کشور بیشتر شود.

رئیس موسسه تحقیقات دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران گفت: در فرایند انتقال رویان به روش درون تنی یا داخل بدن دام، نرخ باروری در موسسه تحقیقات دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ۸۳ درصد بوده است که نرخی کم نظیر در سطح جهانی بشمار می‌رود.

عکس: بره‌های نژاد آصف متولد شده از میش شال

خبرنگار: شبنم مسعودی