لایحه مقابله با تامین مالی تروریسم تصویب نشد

به گزارش خبرگزاری ایانا، این روزها بحث زیادی درباره مساله‌ای به نام FATF و CFT  در کشور جریان دارد. بسیاری از محافل سیاسی و نهادهای رسمی کشور از جمله دولت و وزارت امورخارجه و به ویژه مجلس خود را درگیر این مساله نشان می‌دهند. در مجلس حتی این بحث‌ها به جبهه‌گیری علیه دولت انجامیده است. چرا که برخی نمایندگان تصویب لایحه FATF را با ترکمانچای مقایسه می‌کنند.

حتی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز با تصویب این لایحه مخالف بود و لاریجانی را به نشست خود دعوت کرد. لاریجانی نیز شب گذشته به این نشست رفت و درباره این لایحه توضیح داد. لاریجانی که خود موافق تصویب این لایحه بود در نهایت نتوانست نظر اعضای جامعه را تغییر دهد.

تا جایی حجت‌الاسلام محمود رجبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتگو با تسنیم، با اشاره به جلسه ویژه شب گذشته جامعه مدرسین با علی لاریجانی رئیس مجلس و نمایندگان قم درباره تصویب لایحه ‌FATF، تاکید داشت: جلسه شب گذشته درباره زیان‌های تصویب لایحه FATF، با ریاست آیت‌اللّه یزدی برگزار شد. متاسفانه علی‌رغم توضیحات اعضای جامعه مدرسین درباره عواقب تصویب این لایحه، آقای لاریجانی موافق تصویب FATF بود. 

اما در نهایت این لایحه که قرار بود امروز در مجلس بررسی شود، بر اساس توافقی برای دو ماه مسکوت ماند.

صبح امروز که زمان بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم CFT بود تعدادی از نمایندگان عضو فراکسیون ولایی مجلس به محض ورود مجلس با در دست داشتن پلاکاردهایی و پهن کردن چندین طومار در صحن، فضای مجلس را متشنج کردند.

این اقدام با اعتراض علی لاریجانی رئیس مجلس مواجه شد، اوخطاب به این افراد گفت: مجلس جای این کارها نیست. حقوق می‌گیرید که حرف بزنید. مجلس جای بیان، گفت و گو و بحث است به‌جای این کارها صحبت کنید و در نهایت یکدیگر را قانع کنید تا مجلس رای دهد.

در پایان نمایندگان مجلس موافقت کردند که لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم دو ماه یعنی تا زمان روشن شدن نتیجه مذاکرات با اروپایی‌ها مسکوت بماند.

FATF چیست؟

FATF  یک قرارداد نیست، یک سازمان بین دولتی است. به عبارت دیگر  نام اختصاری « گروه ویژه اقدام مالی» (Financial Action Task Force  – FATF) است که در سال 1989 به ابتکار کشورهای عضو گروه «جی 7» تشکیل شد تا بررسی‌هایی درباره وضعیت قوانین مبارزه با پول‌شویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام دهد.

FATF  در مورد پولشویی 40 توصیه و  در مورد تامین مالی تروریسم 9 توصیه دارد که بر اساس آنها کشورهای مختلف را بررسی و رده‌بندی می‌کند.

سرانجام سال 2000 میلادی، گروه ویژه اقدام مالی، در گزارش‌های سالانه‌اش، یک «لیست سیاه» از کشور هایی که با معیار این نهاد، پرخطرترین کشورها برای سرمایه‌گذاری هستند با عنوان «کشورها و قدرت‌های نامناسب برای همکاری» قرارد داده بود.

این لیست شامل کشورهایی است که از نظر کارشناسان این سازمان، در مبارزه جهانی علیه پولشویی و تامین مالی تروریسم همکاری نمی‌کنند. در سال 2009 برای اولین بار، نام ایران در کنار نام پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان وارد لیست سیاه پیشنهادهای سرمایه‌گذاری FATF شد. در سال‌های بعدی نیز گزارش‌ها ادامه پیدا کرد و نام ایران در راس لیست سیاه به چشم می‌خورد، در سال‌های بعد نام ایران در کنار کره شمالی، در جایگاهی حتی بدتر از «لیست سیاه» و در فهرست کشورهایی قرار می‌گرفت که توصیه می‌شد علیه آنها «اقدامات مقابله‌ای» انجام شود.

در مقابل ایران اقداماتی را برای حذف از این لیست سیاه انجام داد و در نتیجه همین تلاش ها از جمله تصویب قانون مبارزه با تروریسم در مجلس بود که سرانجام در پی اقدامات دولت روحانی، گروه اقدام مالی (FATF) در تاریخ چهارم تیر ۱۳۹۵ با انتشار بیانیه‌ جدید خود، درخواست خود از کشورها برای انجام اقدامات مقابله‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران را به مدت یک سال به حالت تعلیق درآورد.

با این حال تصویب این لایحه هم اکنون با مشکلاتی مواجه شده است در حالی که به لحاظ فنی و تخصصی هیچ امری در استانداردهای گروه اقدام مالی وجود ندارد که ایران یا هیچ کشور دیگری را مکلف به تبعیت از تحریم‌های آمریکا نماید.

از این گذشته درحال حاضر ۱۹۸ کشور، پذیرفته‌اند که توصیه‌های گروه اقدام مالی را اجرا نمایند. بنابراین تعداد کشورهایی که با گروه ویژه اقدام مالی همکاری می‌نمایند از تعداد دولت‌های عضو سازمان ملل متحد (۱۹۳ عضو) نیز بیشتر است.