کنفرانس سیر تحولات خوشنویسی در دوره قاجار

به گزارش هنرآنلاین، نمایشگاه آثار برجسته خوشنویسان دوران قاجار همزمان با هفدهمین دوره هفته فرهنگ‌های خارجی پاریس، روز پنج شنبه مورخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸ در گالری خانه فرهنگ ایران در پاریس افتتاح شد. در این راستا کنفرانس "سیر تحولات خوشنویسی ایرانی در دوره قاجار" از ساعت 19 تا 21 برگزار شده و خانم نوریا گارسیا مسیپ، آقای بهمن پناهی و آقای علیرضا کیاکاظمی به عنوان  کارشناسان حوزه خوشنویسی ایرانی در این خصوص سخنرانی کردند.

 خانم گارسیا مسیپ، از جمله خوشنویسان مسلمان و اسپانیایی الااصل که در کشورهایی مانند ترکیه، ایران، آمریکا، اسپانیا و مراکش در حوزه هنر خوشنویسی اسلامی به تحقیق و پژوهش پرداخته، به معرفی خصوصیات خطاطی در جهان اسلام و همچنین خوشنویسی ایرانی پرداخت.

او به تفاوت میان مکاتب خوشنویسی ایرانیان با دیگر کشورهای اسلامی اشاره داشت و ویژگی‌های مکتب خوشنویسی عثمانی و شباهت هایش با ایرانیان را با ارائه تصاویری از آثار این دوره برای حاضران تشریح کرد. 

بهمن پناهی، خوشنویس و دانش آموخته رشته هنرهای تجسمی در دانشگاه پاریس هم در مورد سیر تحولات هنر خوشنویسی در دوران قاجار صحبت کرد. او در آغاز به ورود گفتمان مدرنیته در ایران، نهضت مشروطیت و مجموعه شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دوران قاجار از جمله از دست دادن بخش‌های عظیمی از ایران در این دوران اشاره داشت. بنابر صحبت‌های این هنرمند، در این دوره تغییرات زیادی در هنرهای تزئینی ایرانی صورت گرفت و به نوعی شاهد ورود برخی ابزارآلات و همچنین تکنیک‌های هنری غربی در میان هنرمندان ایران بودیم. از سوی دیگر برخی هنرها به وسیله ترکیب و امتزاج با یکدیگر، شاخه‌های جدیدی را به وجود آوردند، به طور مثال می‌توان از هنر "نقاشیخط" که ترکیبی از خط و نقاشی است، نام برد. در این دوره، در هنر مینیاتور یا نگارگری ایرانی، تغییرات قابل توجهی را شاهد هستیم و معیارهای زیباشناسی ایرانی، دچار تغییر و تحول بسیار شگرفی می شود. جلوه های اجتماعی و سیاسی این تغییرات نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است.

 این مدرس خوشنویسی در ادامه به معرفی برخی از چهره‌های شاخص خوشنویسی عهد قاجار پرداخت و از ویژگی‌های آثار هر یک از آنها سخن گفت. میرزا رضا کلهر، میر حسین ترک، میرزا غلامرضا اصفهانی، عمادالکتاب سیفی قزوینی، اسماعیل جلایر، اسدالله شیرازی و... از این جمله هستند. همچنین تغییر  سبک‌های مختلف خوشنویسی از ابتدا تا فانتزی‌نویسی کنونی، محورهای اصلی صحبت‌های او بود.

در ادامه علیرضا کیاکاظمی در تکمیل صحبت‌های بهمن پناهی با نشان دادن تصاویر مختلفی از آثار و نسخه‌های خطی به تفسیر چگونگی تغییر فضای هنر خوشنویسی از  فضای کلاسیک به فضای فانتزی این هنر پرداخت.