آمریکا در بن بست قرار گرفته است

به گزارش ایانا به نقل از ایرنا، محمدجواد ظریف در پاسخ به این پرسش که «تحریم های هسته ای آمریکا از 15 مردادماه کلید خورد. آیا مذاکرات ایران و 1+4 درباره بسته پیشنهادی حفظ برجام به نتیجه مشخصی رسیده است؟» توضیح داد: بسته پیشنهادی اروپا دارای خطوط کلی مشخصی است که رئوس آن اعلام شده از جمله آنکه مسیر بانکی برای تبادلات مالی ایران وجود داشته باشد و فروش نفت ایران نیز در سطح کنونی باقی بماند. تحریم های مرتبط با این موضوعات در آبان ماه (نوامبر) عملیاتی می شود.
وی افزود: اقدامات دیگری هم در چارچوب حفظ برجام شامل فعال کردن شرکت های کوچک و متوسط و رایزنی هایی برای احیای قانون جلوگیری از اجرای تحریم ها (قانون انسداد تحریم ها) و صدور مجوز بانک سرمایه گذاری اروپا نیز صورت گرفته است. در جریان تلاش های گسترده ای هم که بنده در خلال سفر به سنگاپور برای امضای قرارداد مودت با «آ سه آن» داشتم به این نتیجه رسیدم اروپایی ها نه تنها در داخل اتحادیه اروپا برای حفظ برجام کار می کنند، بلکه خارج از اتحادیه هم کارهای گسترده ای انجام داده اند. 
وزیر امور خارجه ایران ادامه داد: به عنوان مثال اروپایی ها جداگانه و تک به تک با کشورها صحبت کرده اند که خرید نفتشان را از ایران افزایش دهند یا از برخی کشورهایی که تاکنون خریدار نفت ایران نبوده اند، خواسته اند از ایران نفت بخرند، همچنین از کشورها خواسته اند تا از الگوی مشابه فعال‌سازی حساب‌های بانک مرکزی ایران در بانک‌های مرکزی اعضای اتحادیه اروپا که خود اتحادیه در حال عملیاتی کردن آن است، استفاده کنند. نتیجه مجموعه این اقدامات، انزوای آمریکا بوده است.
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «این اقدامات چه سطحی از انتظارات ایران را در چارچوب منافعش محقق می سازد؟» گفت: اقدامات اروپایی ها هنوز در حدی نیست که توقع داشتیم، اما معتقدیم در مسیر درست حرکت می کنند. 
ظریف افزود: برخی از تحریم هایی که از روز یکشنبه اجرایی شد، مانند تحریم اسکناس دلار، از جمله موضوعاتی بوده که آمریکایی ها همواره و حتی زمانی که عضو برجام بودند، با توجه به شرایط ویژه و میزان اسکناسی که در ایران مورد استفاده قرار می گرفته است، درباره آن مانع تراشی می کردند لذا از اروپایی ها انتظار اقدامات بیشتر داریم؛ با این وجود معتقدیم اقدامات خوبی برای حفظ برجام داشته اند. 
وی تصریح کرد: برای نمونه ورود 5 فروند هواپیمای ATR به ایران نتیجه تلاش دولت های اروپایی و فشار آنها به آمریکا بود و توانستند مجوز صادرات تعداد موجود هواپیماهای ATR که قابل ارسال به ایران بود را بگیرند، این در حالی است که اولین اقدام آمریکایی ها درباره تحریم ها در حوزه هواپیما و باطل کردن مجوز فروش آن به ایران بود که نشان دهنده ماهیت ضد حقوق بشری این کشور علیه ایران است. 
وی ادامه داد: در شرایطی که آمریکایی ها برای باطل شدن سایر مجوزها تا 6 اوت (15 مرداد) صبر کرده بودند اما برای تحریم هواپیما تا این تاریخ صبر نکردند و از همان روز اول اقدام به این کار کردند. همین موضوع کافی است تا جامعه جهانی متوجه شود میزان عناد دولت آمریکا با مردم ایران در چه حد است که موضوعی که کاملا جنبه انسان دوستانه دارد را زیر پا می گذارد و حفظ سلامتی مسافران هوایی ایران را نشانه می رود و بعد ادعای حمایت از مردم ایران را هم دارد.
ظریف اظهار داشت: مجموعه اینها نشان می دهد هرچند اقدامات اروپایی ها در حد انتظار ما نبوده است اما در جهت صحیح اقدام کردند و انصافا به تعهدات خود در چارچوب برجام متعهد بوده اند و تعهدات سیاسی خود را به روشنی اعلام کرده و آنها را پیگیری کرده اند اما برای عملیاتی کردن این تعهدات انتظارات بیشتری داریم و معتقدیم بخش مهمی از این تعهدات باید پیش از اجرایی شدن تحریم های نفتی و بانکی عملیاتی شود. 
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که «یعنی معتقدید 1+4 تا مهلت سررسید تحریم های نفتی ایران می تواند راهکارهای مقابله با این تحریم ها را عملیاتی کند؟» گفت: بر اساس مشاهداتمان از روندی که در جامعه بین الملل جریان دارد و مقاومتی که تمامی کشورها و نه فقط اروپایی ها بلکه شرکای نفتی ایران برابر بازگشت تحریم های آمریکا داشتند، معتقدیم می توانیم تضمین های لازم برای حفظ برجام را به دست آوریم. 
ظریف تاکید کرد: اروپا در مسیر درستی برای حفظ برجام گام برداشته است اما عملیاتی کردن اقداماتشان برای حفظ برجام بیش از زمانی که خودشان هم فکر می کردند، زمان بر بوده است که باید این را هرچه سریع تر اصلاح کنند.
وی افزود: قبل از اینکه تحریم ها به مرحله عملیاتی برسد باید اطمینان حاصل کنیم هیچ تاثیری بر منافع ایران نمی گذارد. این مساله هم مهم است که اروپایی ها در حوزه تحریم های مربوط به فلزات گرانبها یا خودرو که اینک اجرایی شده است، اقدامات لازم را انجام دهند تا ایران بتواند از مزایای برجام بهره مند شود. 
ظریف همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «رایزنی های سیاسی و اقتصادی با کشورهای طرف برجام مشخصا تحت مدیریت نهاد وزارت خارجه صورت می گیرد یا مشترکا از سوی سایر نهادها پیگیری می شود؟» گفت: وزارت خارجه نمی تواند متصدی مذاکرات اقتصادی باشد چون ما نه تخصص آن و نه ابزارش را داریم و نه مصلحت است وارد مذاکرات جزئی شویم، زیرا ممکن است طرف مقابل وارد جزئیاتی شود که شفاف سازی و پیگیری آن فقط از دستگاه های ذیربط بر آید اما کنار سایر دستگاه ها هستیم و کمک می کنیم. 
وی ادامه داد: اتفاقا بیشتر مذاکرات، تاکنون سیاسی بوده و مذاکرات تخصصی هم در کنار مذاکرات سیاسی انجام شده و هر زمان که مذاکرات تخصصی با مشکلی مواجه شده از امکانات سیاسی استفاده شده و ورود سیاسی به قضایا پیدا کردیم. مذاکراتی که بنده با وزرای خارجه روسیه، چین، موگرینی و همچنین وزرای خارجه استرالیا، ژاپن، اندونزی و مالزی که از شرکای مهم اقتصادی ایران هستند، داشتم برای کمک به روند مذاکرات اقتصادی دولت با این کشورها بوده است. 
وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به این پرسش که «دولتمردان آمریکا در کنار تلاش هایی که برای متوقف کردن روند اجرای برجام دارند، پیام های مختلفی را برای مذاکره مستقیم و بی قید و شرط با ایران ارسال کرده اند. جریان های سیاسی داخل کشور خوانش های متفاوتی از چنین درخواستی دارند... برخی معتقدند مذاکره با آمریکا تابو نیست و نباید راه گفت وگو با این کشور را بست. نگاه شما به عنوان کسی که تجربه زیادی از مذاکره دوجانبه با مقام های آمریکایی درباره برجام داشته، چیست؟» گفت: ما همیشه از شعار فراتر رفته ایم و عمل کرده ایم. پیش از این، مذاکره با آمریکا را با اجازه مقامات عالی نظام شروع کردیم و بیشترین میزان مذاکره با آمریکا را داشتیم. مذاکراتی که در سالهای 92 تا همین اواخر و قبل از خروج آمریکا از برجام بین ایران و آمریکا صورت گرفته بی سابقه بوده است. وزیر خارجه آمریکا رکورد حضور خارج از آمریکا را در مذاکراتی که با ایران داشت، شکست. در تاریخ کوتاه آمریکا هیچ گاه وزیر خارجه ای از این کشور تا به این اندازه طولانی مدت برای یک مذاکره خارج از کشور نبوده است.
ظریف تاکید کرد: لذا مشکل، مذاکره نیست چنانکه طی ماه های گذشته مسئولان دیپلماتیک ایران پیش از خروج آمریکا از برجام با هیات دیپلماتیک این کشور مذاکره می کردند. منتهی مشکل این است که نسبت به نتیجه مذاکره با آمریکا چه میزان اعتماد وجود دارد؟ موضوع تابو بودن مذاکره نیست موضوع این است که چه میزان می شود با اطمینان این مذاکره را تا حصول نتیجه پیش برد. به هر حال هیچ طرفی نمی خواهد وارد یک روند وقت گیر و پرتنش و بی حاصل شود. 
وی افزود: اعتماد نسبت به آمریکا به خصوص دولت جدید این کشور که موضوعیت نداشته و هیچکس در دنیا به آنها اعتماد ندارد، ولی چقدر می توان مطمئن بود که وقتی شما به نتیجه ای رسیدید این نتیجه اعمال می شود. اکنون توافقی داریم که همه دنیا معتقد است، توافق خوبی است، سازوکار نظارتی دارد چنانکه آژانس انرژی اتمی 12 بار گزارش داده و این توافق کاملا از سوی ایران اجرا شده است. 
ظریف ادمه داد: خب چه مشکلی وجود داشت که آمریکایی ها از این توافق کنار کشیدند؟ اگر صرفا قرار باشد که تمایلات لحظه ای افراد و یا فشارهای گروه های فشار، خط مشی سیاسی کشوری را تعیین کند دیگر چه نیازی به مذاکره است. انجام مذاکره نیازمند ملزوماتی است که باید به آن توجه جدی شود و جمهوری اسلامی هیچ وقت کشوری نبوده است که مذاکره را رد کند اما مذاکره باید شرایط خودش را داشته باشد. 
وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «مذاکره مستقیم با ایران از سوی ترامپ بدون شرط و از سوی وزیر خارجه اش به چند شرط ناممکن مقید می شود... این تناقض ها نشان دهنده چیست؟» گفت: در هیات حاکمه آمریکا پیرامون این موضوع وحدت نظر و توافق وجود ندارد، یعنی ترامپ اعلام می کند مذاکرات بدون قید و شرط و بعد با فاصله دو ساعت از اعلام او، وزیر خارجه آمریکا سه شرط تحقیقا نشدنی برای مذاکره اعلام می کند. 
وی افزود: درست است که ترامپ رئیس است اما وزیر خارجه او بعد از وی صحبت کرده است. اینها نشان دهنده هرج و مرج در دستگاه سیاست خارجی آمریکاست که نیاز دارد قبل از این که درباره موضوع مذاکره با ایران بحث کنیم، این هرج و مرج را مورد توجه قرار دهیم. 
وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به این پرسش که «تحلیل نهادهای تصمیم گیرنده حاکمیت ایران از رویکرد کنونی سیاست خارجی آمریکا اینک مبتنی بر راهبرد متناقض هیات حاکمه این کشور نسبت به ایران و سابقه منفی آن در خروج از برجام است... آیا چنین تحلیلی به این معناست که مطلقا نباید به گفت وگوی مستقیم ایران و آمریکا اندیشید؟» گفت: در سیاست خارجی باید همه تحولات رصد شود. حتما همه اظهارات مقامات آمریکایی و نه فقط یک اظهار نظر و همچنین اقدامات آنها رصد و بر اساس منافع ملی تصمیم گیری می شود.
وی ادامه داد: تصمیم گیران کشور تاکنون با درایت عمل کرده اند. تمام دنیا به این واقعیت معترف است که اقدامات سال های گذشته ایران، آمریکا را از نظر روابط بین الملل در بن بست قرار داده است.
ظریف تاکید کرد: الان غیر از یکی دو کشور کسی از سیاست های آمریکا علیه ایران حمایت نمی کند. حتما بر همین اساس عمل می کنیم یعنی منافع ملی را در نظر می گیریم و بر اساس خوش خیالی حرکت نمی کنیم اما بر اساس بدبینی صرف هم حرکت نمی کنیم. باید ببینیم هر اقدامی چه نتایجی را می تواند داشته باشد. آمریکایی ها تا چه اندازه آمادگی این را دارند که اشتباهات گذشته خود را اصلاح کنند و آنها را تکرار نکنند.
وی افزود: اگر این کشور به مذاکره اعتقاد دارد، باید ببینیم نسبت به توافقی که بیش از دو سال جریان داشته، چگونه حسن نیت نشان می دهد و چگونه می خواهد کارشکنی های خود را جبران کند. تنها در این صورت است که می توانند پیشنهادهای دیگر را مطرح کنند. 
ظریف اظهار داشت: در غیاب این شرایط، درخواست برای مذاکره شاید یک نمایش تبلیغاتی محسوب شود و حتما نخبگان سیاسی کشور، روشنفکران جامعه و مردم ایران توقع ندارند که برابر هر نمایش تبلیغاتی عکس العمل نشان دهیم، باید همه حرکت ها را با هم بررسی کنیم و به تناسب واقعیات و منافع ملی عکس العمل نشان دهیم.
وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «وضعیت اقتصادی کشور تحت تاثیر نگرانی مردم از بازگشت موج تحریم های آمریکا و التهاب در بازار ارز و سکه روزهای دشواری را پشت سر می گذارد و به نظر می رسد امید مردم به برجام و کارایی آن در گره گشایی از مشکلات معیشتی و اقتصادی شان کم رنگ شده است. شما به عنوان یکی از چهره های محبوب نزد افکار عمومی چه توضیحی درباره شرایط کنونی دارید؟» گفت: معتقدم کشور ما امکانات، فرصت و ظرفیت های فراوانی دارد. کاری که برجام کرد این بود که زنجیری که به پای این فرصت ها بسته شده بود را باز کرد. آمریکا خیلی تلاش کرده این زنجیرها را مجددا برگرداند چنانکه فضاسازی علیه ایران را آغاز کرده است. اتفاقاتی که در عرض چند ماه گذشته افتاده بیش از اینکه عملیاتی و روی زمین باشد، برای ایجاد جنگ روانی بوده است.
ظریف ادامه داد: اگر شرایط کنونی و گذشته را مقایسه کنیم، می بینیم که در گذشته و پیش از برجام در کنار تحریم های آمریکا نه تنها تحریم های شورای امنیت بلکه تحریم های اروپا و تحریم های استرالیا، کانادا و ژاپن هم بود. یعنی تک تک کشورها هم به دلیل قطعنامه های شورای امنیت و هم به دلیل فشار آمریکا خودشان علیه ایران تحریم گذاشته بودند درحالیکه این تحریم ها الان وجود ندارد. آنچه اکنون اتفاق افتاده فشارهای روانی آمریکاست زیرا تا همین دو روز پیش که اصلا تحریم ها اجرایی نشده بود.
وی تصریح کرد: اتفاقاتی که در طول چهار ماه گذشته رخ داد، جنگ تبلیغاتی روانی و اقتصادی آمریکا بوده که متاسفانه این فشارهای روانی در جامعه اثر کرده و باعث شده در بعضی موارد حتی وارد خود تحریمی شویم. 
ظریف گفت: خب بخش زیادی از این مشکلات باید با سیاستگذاری دولت حل شود و این بحث امروز در دولت بسیار فعال است و انشالله سیاست های مناسبی را با شرایط کنونی تدوین خواهند کرد. اما بخش اصلی این فضا در نتیجه جنگ روانی آمریکایی ها شکل گرفته است. آنها حتی با طرفهای تجاری ما از طریق جنگ روانی وارد می شوند، به آنها تلفن می زنند، فشار می آورند و می گویند چرا می خواهید با ایران رابطه داشته باشید.
رئیس دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: به رغم همه اینها همه دنیا برابر آمریکا ایستاده است. درست است که برخی ها مقهور این جنگ روانی شدند و مقداری با احتیاط عمل می کنند اما این به این معنا نیست که دنیا سمت آمریکا رفته و دوباره شرایط سال 91 و 92 تکرار می شود. آمریکایی ها یک اتاق جنگ علیه ایران تشکیل داده اند. نمی توانیم با افتادن در دام این اتاق جنگ و بازی کردن در زمین جنگ آمریکا با آن مقابله کنیم.
وی تصریح کرد: نکته دیگر آن است که ایران در 40 سال گذشته شرایط بسیار سخت تر از موقعیت کنونی داشته است. کشور ما یک جنگ واقعی نظامی را پشت سر گذاشته است ولی آنچه باعث شده به سلامت از همه اینها عبور کنیم، مقاومت مردم برابر این فشارها بوده است. الان مردم نباید بگذارند این جنگ روانی شکل گیرد و به نتیجه برسد.
ظریف افزود: من اقتصاد دان نیستم ولی به عنوان یک ناظر معتقدم شاخص های اقتصادی کشورمان بسیار بهتر از وضعی است که در بازار حاکم شده است. بسیاری از آنچه که در بازار جریان پیدا کرده به خاطر عدم اطمینان به آینده است، این عدم اطمینان به آینده در واقع همان چیزی است که آمریکایی ها با ایجاد التهاب به آن دامن می زنند.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش مبنی براینکه « آیا هشداری که رئیس جمهوری درباره اقدام احتمالی ایران مبنی بر قطع صادرات نفت سایر کشورها از تنگه هرمز در صورت عملیاتی شدن تحریم های نفتی آمریکا مطرح کردند در چارچوب مواجهه با این جنگ روانی بود؟» گفت: آنچه اعلام کردیم این بود که علاقمند به حفظ امنیت و ثبات در منطقه هستیم و تعهد و علاقه مان به این موضوع را پیش از این در پذیرش در بند هشتم قطعنامه 598 در مورد امنیت منطقه ای که بر اساس پیشنهاد ایران بود، مقابله با داعش و افراط گرایی در منطقه، طرح پیشنهاد مجمع گفت وگوهای منطقه ای در خلیج فارس و ایجاد منطقه قوی تر نشان دادیم، یعنی ثابت کرده ایم که در کنار تامین امنیت منطقه به امنیت تک تک اجزای این منطقه هم پایبند هستیم. 
ظریف ادامه داد: همان طور که رئیس جمهوری گفتند دنبال این هستیم رابطه ایران باعربستان، امارات و بحرین را اصلاح کنیم. همواره از گفت وگو استقبال کرده ایم اما آمریکایی ها یک ادعای بی معنا مطرح کردند و مدعی شدند می خواهند فروش نفت ایران را به صفر برسانند. ادعایی که اصلا شدنی نیست و کشورهایی که آمریکا الان در حال مذاکره با آنهاست به این کشور اعلام کرده اند، خرید نفت را از ایران ادامه می دهند.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: اگر آمریکایی ها بخواهند این خیال خام و غیرممکن را در ذهنشان بپروانند حتما باید عواقب آن را هم بدانند چرا که نمی توانند فکر کنند که ایران نفت صادر نکند و دیگران صادر کنند. البته وقوع چنین موقعیتی، بسیار بعید و تقریبا ناممکن است و یقین داریم هم همسایگان و هم تولیدکنندگان نفت و هم کسانی که امنیت اقتصادی شان به امنیت نفت بستگی دارد، مانع از این خواهند شد که آن شرایط حاد رخ دهد.
وی تصریح کرد: نکته ای که از سوی رئیس جمهوری تاکید شد در واقع هشداری به آمریکایی هاست که با جنگ روانی آنها، مقابله روانی می کند یعنی آمریکایی ها باید متوجه شوند دستشان آن قدرها باز نیست که هر حرفی خواستند بزنند و بعد این حرفشان تاثیر روانی بگذارد، حتما چنین اتفاقی نخواهد افتاد و رئیس جمهوری هم کاملا مشخص کردند چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «با وجود جدال لفظی میان روسای جمهوری ایران و آمریکا طی روزهای گذشته شایعات زیادی پیرامون مذاکرات پنهانی ایران و آمریکا در محافل رسانه ای داخل و خارج مطرح شده است. حتی برخی به صراحت از دیدار شما با مایک پمپئو در حاشیه نشست «آسه آن» در سنگاپور سخن گفته اند، لطفا در این خصوص توضیح دهید؟» گفت: اگر این مذاکرات هم انجام شده باشد من خبر ندارم ولی بعید می دانم که این اندازه از موضوع بیگانه باشم. تمام اطلاعاتی که من دارم بر این بناست که گفت وگویی بین ایران و آمریکا نیست.
وزیر امور خارجه ایران همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «واکنش شما به پیشنهادات میانجیگری که از سوی برخی کشورها به ویژه سلطان نشین عمان مطرح می شود، چیست؟» توضیح داد: حتما پیام هایی از سوی کشورها برای میانجیگری مطرح می شود. سفارت سوئیس هم به عنوان کشور حافظ منافع آمریکا در ایران پیام هایی را همیشه و در طول 39 سال گذشته رد و بدل کرده و هنوز هم این کار را انجام می دهد. 
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: وقتی دو کشور رابطه رسمی ندارند، طرح این پیشنهادها طبیعی است. حتما کشورهای منطقه مخصوصا آنها که از درایتی مانند عمان برخوردارند، دوست ندارند شرایط کنونی را ببینند و دوست دارند اقدامی کنند که مانع از شدت گرفتن بحران شوند. 
وی تصریح کرد: حالا اگر کسی برود به آمریکایی ها بگوید که درایت پیشه کنند، حتما کسی با آنها مخالفت نخواهد کرد اما اینکه گفت وگوهای مستقیمی بین ایران و آمریکا جریان دارد یا اینکه پیام هایی در این زمینه رد و بدل شده است تا جایی که من اطلاع دارم چنین اتفاقی نیفتاده است و فکر می کنم اطلاعات من هم خیلی بد نباشد.
وی در پایان و در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایران دیلی که «وزارت خارجه همیشه آماج تخریب ها و تهمت های مخالفان دولت قرار داشته است نمونه اخیر آن هم ادعای دوتابعیتی بودن دومین سفیر زن است که از سوی شما نمایندگی دیپلماتیک ایران در فنلاند را عهده دار شده است.. ریشه این تخریب ها که در خلال مذاکرات حساس پیرامون حفظ برجام شدت گرفته است را چه می دانید؟» گفت: من به خیلی از تخریب هایی که صورت می گیرد، دل پری ندارم و علتش هم این است که اقدامات چنین افرادی از گناه من کم می کند و بر گناهان آنها اضافه می کند. بنابراین معامله خوبی است که از ثواب کارها و نماز شب های آنها می گیرند و به من می دهند بنابراین من این معامله را خیلی می پسندم. 
او ادامه داد: اما من جایی ناراحت می شوم که اقدامات این افراد به منافع ملی ضربه می زند. مثلا به مدت دو سال و نیم اجازه ندادند که کشور از مواهب برجام آنطور که باید استفاده کند. 
ظریف تاکید کرد: به اعتقاد من ایران کشور قدرتمندی است که امکانات زیادی دارد و برجام غل و زنجیری که به پای آن زده شده بود را باز کرد. آنچه بیشتر از همه من را متاثر می کند این است که فضاسازی های سیاسی مانع از بهره گیری از دستاوردهای این توافق شده است. 
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: وقتی یک مقام ایرانی می گوید کدام آدم عاقلی در ایران سرمایه گذاری می کند، خب این حرف وقتی از یک مقام در کشور ما گفته می شود، طرف خارجی می گوید وقتی ایرانی ها خودشان اینطور درباره خودشان فکر می کنند ما دیگر چه باید بکنیم.
وی افزود: برخی با سیاه نمایی مردم را ناامید کردند و این مهمترین عامل اطمینان نداشتن به آینده است. در واقع این عدم اطمینان و ناامیدی را آمریکایی ها درست نکردند بلکه کسانی درست کردند که دو سال و نیم در بوق ناامیدی دمیدند. این من را ناراحت می کند وگرنه حرفهایی که در مورد خود بنده زده می شود برایم اهمیت ندارد اما اگر درباره همکارانم باشد، ناراحت می شوم به هر حال نسبت به آنها احساس وظیفه می کنم به ویژه که برخی از آنها صدایشان بلند نمی شود اما مورد ظلم و توهین قرار می گیرند.