26 میلیون هکتار از مناطق بیابانی کشور تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارد

فرهاد سرداری در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با بیان اینکه بیش از 88 درصد مساحت کشور در معرض پدیده بیابانزایی است، اظهار کرد: 43.7 میلیون هکتار از کل مساحت کشور در زمره اکوسیستم بیابانی قرار دارد که بر اساس مطالعات انجام شده، 32 میلیون هکتار آن جزو پدیده‌های بیابانی از جمله کویر، تپه و پهنه‌های ماسه‌ای، دق رسی، اراضی شور، نمکزار و اراضی بدون پوشش گیاهی است.

وی افزود: بیش از 20 میلیون هکتار از مناطق بیابانی کشور تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارد که 7.7 میلیون هکتار آن به منابع زیستی و اقتصادی کشور خسارت وارد می‌کند.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: این در حالی است که بر اساس آخرین مطالعات صورت گرفته توسط دفتر امور بیابان، در سال های اخیر 30 درصد به وسعت مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی افزوده شده است.

سرداری، استان‌های خوزستان، سیستان و بلوچستان و کرمان را مناطق دارای پتانسیل تولید گرد و غبار در کشور عنوان و تصریح کرد: مجموعه‌ای از عوامل مختلف محیطی و انسانی در ایجاد پدیده گرد و غبار نقش دارند. از عمده‌ترین این عوامل می‌توان به تغییر اقلیم، افزایش سرعت توفان‌ها، کمبود بارش، خشکسالی های متمادی، رها شدن اراضی کشاورزی، به هم خوردن سطح خاک‌های حساس به فرسایش، وضعیت زمین (نوع خاک، پوشش گیاهی و رطوبت خاک)، تخریب منابع طبیعی و... اشاره کرد.

وی افزود: در این بین، نقش تغییر اقلیم، کم‌بارشی و خشکسالی های متمادی و تغییر جریانات جوی از عوامل طبیعی و کاهش منابع آب (مهار آب‌های سطحی و برداشت بی‌رویه) و به‌تبع آن تغییر کاربری اراضی به‌ویژه تغییر کاربری اراضی زراعی به اراضی رها شده، بیش از سایر موارد ارزیابی می‌گردد.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور خاطرنشان کرد: علاوه بر افزایش تعداد و غلظت توفان‌های گرد و غبار، مدت پایداری آن‌ها نیز افزایش چشمگیری داشته است.

سرداری از تغییر منشا گرد و غبارهای تاثیرگذار بر کشور از عربستان به شمال غرب عراق و شرق سوریه در سنوات اخیر خبر داد و اظهار کرد: علت این امر علاوه بر تغییرات اقلیمی و به‌تبع آن خشکسالی های متمادی که عمدتا بر پوشش گیاهی طبیعی یعنی مراتع اثر بسزایی داشته است، ناشی از فعالیت‌های انسانی به ویژه رها شدن اراضی کشاورزی (به دلایل مختلف از جمله تغییر رژیم رودخانه‌های دجله و فرات) در کشور عراق ارزیابی می‌شود.

وی با اشاره به اقدامات انجام شده در زمینه مقابله با فرسایش بادی و گرد و غبار در کشور، گفت: از شاخص‌ترین پروژه‌هایی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال 1397 اجرا شده، می‌توان به پروژه ترسیب کربن (مدیریت مشارکتی منابع طبیعی و توسعه روستایی) در سطح 225 هزار هکتار، بیش از 2 میلیون هکتار عملیات نهال‌کاری با 38 گونه مقاوم به خشکی، حدود 5 میلیون هکتار بذرپاشی و بذرکاری، 256 هزار هکتار مالچ‌پاشی، 161 هزار هکتار اجرای طرح مدیریت هرزآب در مناطق بیابانی و احداث بیش از 30 هزار بادشکن زنده و غیرزنده  اشاره کرد.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور ادامه داد: از فعالیت‌های بین‌المللی صورت گرفته نیز می‌توان به تهیه و تدوین سه پروژه بین‌المللی با همکاری سازمان‌های بین‌المللی GEF،  UNDP، FAO، UNHCR به مساحت یک‌میلیون و 960 هزار هکتار در قالب پروژه‌های ترسیب کربن، احیای اراضی جنگلی و تخریب یافته (RFLDL ) و احیای منابع طبیعی جامعه‌محور اشاره کرد.

سرداری، تدوین برنامه اقدام ملی مقابله با بیابانزایی، تهیه طرح ظرفیت‌سازی برنامه اقدام ملی و تهیه و تدوین 6 گزارش کشوری مقابله با بیابانزایی جمهوری اسلامی ایران را از دیگر اقداماتی دانست که توسط دفتر امور بیابان صورت پذیرفته است.