صیانت از منابع آب و خاک ضامن امنیت غذایی کشور است

به گزارش خبرنگار ایانا، علیمراد اکبری معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در هفدهمین کنگره علوم خاک ایران و چهارمین همایش ملی مدیریت آب درمزرعه که در محل سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد، تصریح کرد: امنیت غذایی به امنیت آب و سلامت خاک گره خورده است و اگر امنیت آبی و امنیت خاکی را فراموش کنیم قطعا به امنیت غذایی نخواهیم رسید و بنابراین هیچ راهی جز بهره وری از منابع پایه با محوریت دو رکن اصلی آب و خاک وجود ندارد.

وی تاکید کرد: صیانت از منابع آب و خاک به ویژه سلامت خاک می تواند امنیت غذایی را در کشور تضمین کند.

اکبری خاطرنشان کرد: افت کمی و کیفی منابع آب به خصوص آبخوان ها، تخریب خاک (فرسایش، آلودگی، فقر مواد آلی)، سیاست های جمعیتی و پراکنش جمعیت، توسعه نامتوازن بخش کشاورزی، شکاف عملکردی محصولات استراتژیک و عدم الگوی مناسب تغذیه و مصرف از جمله مواردی است که منابع آب و خاک را تهدید می کند.

وی درخصوص راهبردهای ارتقای بهره وری با صیانت از منابع آب و خاک گفت: مطالعاتی که در دنیا شده مبتنی بر آن است که یک سوم اجرای عملیات بهره وری حاصل به‌زراعی و مدیریت مزرعه است.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در خصوص راهکارهای پیش رو برای افزایش بهره وری گفت: کشور تاب آوری توسعه افقی را ندارد و راهی جز توسعه عمودی که همان بهره وری است وجود ندارد.

وی تصریح کرد: راه اندازی نهضت نوین آموزش و ترویج با رویکرد ارتقاء بهره وری، عدم کاشت گیاهان پرمصرف در فضای باز  و کشت در محیط های کنترل شده، برنامه ریزی برای مدیریت تبخیر در کشور چه در سطح مخازن سدها و چه درسطح مزرعه با استفاده از فناوری های نوین، حل تعارضات سیاسی در بخش آب، اصلاح ساختار حکمرانی آب، بکارگیری فناوری در مدیریت آب هم منابع و هم مصارف، تدوین سیاست های آب مجازی و تدوین و تعیین مدیریت آب سبز از جمله راهکارهای بهره وری منابع پایه است.

اکبری با بیان این که مدیریت آب بدون مدیریت کردن خاک میسر نیست، تاکید کرد: در بحث خاک غفلت شده و حمایت های اعتباری برای تقویت حاصلخیزی خاک و افزایش ماده آلی آن از سوی مراجع ذی صلاح صورت نگرفته است.

وی خاطرنشان کرد: در جهت افزایش بهره وری آب، سامانه های نوین آبیاری تاکنون در سطح ۲.۵ میلیون هکتار از اراضی آبی کشور اجرا شده است.

اکبری ضمن اشاره به انعقاد سند مابین اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۸ گفت: برپایه این سند و براساس توان اکولوژیکی کشور و تولید مورد نیاز، ظرف ده سال بهره وری بخش کشاورزی باید از ۱.۴۵ به ۳.۰۳ برسد و میزان تولیدات کشاورزی از ۱۲۵ میلیون تن به ۱۸۰ میلیون تن افزایش و مصرف آب به ۶۰ میلیارد مترمکعب باید کاهش یابد.

وی افزود: چشم انداز این سند، تقویت امنیت غذایی، بهبود وضعیت اقتصادی بهره برداران از طریق توسعه علمی کشاورزی پایدار و بازارمحور است.

در ادامه این مراسم، کامبیز بازرگان معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی اظهار کرد: پیام روشن این کنگره که با شعار" تجدید حیات حکیمانه خاک و حکمرانی حکیمانه آب" برگزار شده است، مدیریت آب در کنار مدیریت خاک است؛  برای مدیریت توامان این دو به عنوان منابع پایه لازم است از دایره تخصصی این علوم فراتر رفته و به علوم اجتماعی ، حقوق و اقتصاد نیز وارد شویم.

وی چالش های آب و خاک در کشور  را مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: تغییر کاربری اراضی، ضعف مواد آلی، تخلیه بنیه حاصل خیزی، بهره برداری نامتوازن از منابع خاک و آب، تخلیه سفره های آب زیرزمینی، همه مشکلات جدی این حوزه هستند که لازم است با نگاه فرابخشی برای آن تدبیر شود.

بازرگان با تاکید بر ضرورت تحلیل های جامع نگر  در کنار متدولوژی های تخصصی برای حل مشکلات حوزه خاک ادامه داد: در مدیریت آب و خاک کشور، اتفاقات مطلوبی رخ داده، اما همچنان آن اتفاق مهم در مقایسه با همه تلاش ها متاسفانه نیافتاده است.

رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه علم اقتصاد به اختصاص منابع محدود به خواسته های نامحدود اشاره دارد تصریح کرد: لازم است برای تربیت مدیران آینده در حوزه تصمیم سازی های تخصصی برای بخش کشاورزی در سطح فوق لیسانس و دکترا برخی رشته ها مانند رشته مدیریت استراتژیک کشاورزی افزوده شود تا اینکه وقتی دانشجویی رشته خاک شناسی میخواند و به فیزیک و شیمی خاک مسلط می شود بتواند با مطالعه تاریخ کشاورزی و تحلیل مدیریت غذایی جهانی مدیریت راهبردی را نیز بیاموزد.