سهم بری دانش از تولید به عنوان الگو و گفتمان جدید افزایش بهره وری در بخش کشاورزی

به گزارش خبرنگار ایانا در استان آذربایجان شرقی، شهرام شفیعی در برنامه زنده مطالبه شبکه سهند با موضوع تبیین برنامه های سازمان در خصوص دانش بنیان کردن بخش کشاورزی گفت: سال 1401 از سوی مقام معظم رهبری به عنوان سال تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نامگذاری شده و بصورت ویژه ای بر دانش بنیان کردن بخش کشاورزی تاکید شده است که تاثیر مستقیمی بر اقتصاد کشاورزی خواهد داشت؛ چراکه انتقال دانش باعث افزایش بهره وری در بخش کشاورزی می شود.

وی ادامه داد: واقعیت این است که علیرغم اینکه پتانسیلها و مزیتهای زیادی در سطح استان در بخش کشاورزی وجود دارد از جمله مراکز تحقیقاتی، دانشگاهی، مراکز فناوری غیردولتی که از طریق سازمان جهادکشاورزی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی مجوز فعالیت کسب نموده اند، اتحادیه ها و پتانسیل بسیار قوی نیروی انسانی شامل حدود 15 هزار نفر فارغ التحصیل رشته کشاورزی عضو سازمان نظام مهندسی کشاورزی، جای خالی شرکتهای دانش بنیان کاملاً محسوس بوده است و ضرورت داشت در اولویت برنامه ها قرار گیرد که فرمایشات  و سخنان ابتدای سال مقام معظم رهبری این امر را تسریع نمود خوشبختانه هیئت دولت نیز سریعاً در این زمینه شروع به اقدام نموده و وزیر محترم جهادکشاورزی با فوریت مصوبه ای را به تصویب رساند که به سازمانها و استانها ابلاغ شد.

وی اظهار داشت: طبیعتاً خروجی مراکز تحقیقاتی اعم از مرکز تحقیقات کشاورزی و مرکز تحقیقات دیم استان و دانشگاه ها ودانشکده های کشاورزی تولید دانش است که به مزارع و مراکز بخش کشاورزی اعلام و منتقل می گردد که امروزه می بینیم این امر تا چه حد به افزایش بهره وری در بخش تولید منجر شده است تولید انواع رقم ها بذر و نهال و بحث کشت بافت در مراکز بیوتکنولوژی و تمام یافته ها و فن آوری های جدید که امروز در بخش کشاورزی صورت گرفته است به ویژه در محیط های کنترل شده نمود بیشتری دارد. امروزه در بخش های گلخانه، دامداری، مرغداریهای صنعتی به صورت کلان شاهد نمود عینی دانش بنیان نمودن بخش کشاورزی هستیم. اما ضروری است این امر به کل شرکتهای دانش بنیان تسری پیدا نماید. باید توجه داشت که یکسری  از شرکتهای دانش بنیان در بخش کشاورزی در استان موجود و فعال هستند و برنامه ریزی شده است که دفاتری برای این شرکتها در مرکز تحقیقات کشاورزی در ایستگاه سعیدآباد در نظر گرفته شده و مزراع و زمین هایی به منظور انجام فعالیت های تحقیقاتی در اختیار آنها قرار گیرد.

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی و رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی استان با بیان اینکه در حال حاضر 17 شرکت فعال دانش بنیان در بخش کشاورزی در استان داریم که در راستای دانش بنیان کردن بخش کشاورزی حرکت می کنند تا بتوانند تولیدات خود را تجاری سازی نمایند افزود: در واقع در مرکز تحقیقات کشاورزی این بستر فراهم شده و ان شالله در ادامه نیز برنامه ریزی شده است در راستای افزایش بهره وری در تولید قدم های اساسی برداشته شود.

وی اظهار داشت: واقعیت این است که ماهیت ورود دانش به بخش کشاورزی کند است و با توجه به مشکلاتی که امروز در بخش کشاورزی وجود دارد مانند خرد بودن اراضی که تاثیر مستقیم در ضریب نفوذ دانش در برنامه کشاورزی دارد، بالا بودن میانگین سنی تولیدکنندگان و بهره برداران و نبود نظام بهره برداری و یکپارچه سازی اراضی که در بحث تولید تاثیر گذار می باشد، طبیعی است که برنامه دانش بنیان در این مسیر تا حدودی حرکت کندی را شاهد باشد اما به هر حال در این مسیر حرکت خواهد کرد.

شفیعی با بیان اینکه در حال حاضر سیاست سازمان جهاد کشاورزی این است که به برنامه های کشاورزی قراردادی ورود نماید ادامه داد: این امر که از دو سال پیش آغاز شده است و در مراکز خدمات غیردولتی که در مراکز دهستان راه اندازی شده است به راحتی امکان فروش نهاده دانش را مقدور می سازد ضمن اینکه در سیاستهای دولت و در قانون افزایش بهره وری در بخش کشاورزی نیز تاکید می شود که دانش باید به عنوان نهاده بخش کشاورزی در نظر گرفته شود و یارانه باید به کشاورزی تعلق گیرد که توانسته است از این دانش بهره مند گردد.

وی در ارتباط با مشکل خرد بودن اراضی بیان کرد: مراکز کشاورزی غیردولتی یا کارشناسان پهنه که وارد کشاورزی قراردادی می شوند با بخش عظیمی از اراضی سروکار خواهند داشت که به کشت محصول خاصی اقدام خواهند کرد و با صاحبان این اراضی وارد قرارداد می شود که این قرارداد در قالب سهم بری دانش از تولید منعقد می شود در واقع سهم بری دانش از تولید به عنوان الگو و گفتمان جدید افزایش بهره وری در بخش کشاورزی می باشد یعنی مراکز خدمات غیردولتی و کارشناسان پهنه به عنوان پلی بین مراکز تولید کننده دانش و کشاورز به ارائه خدمات می پردازند، به این صورت که با چندین کشاورز وارد قرارداد شده و با ارائه دانش به ایشان سهمی را از افزایش میانگین تولید محصول کاشته شده به نسبت میانگین سال قبل دریافت می دارند علاوه بر این محیط های کنترل شده مانند گلخانه ها، دامداری ها و مرغداری ها از نهاده دانش بهره می برند و نمی توان گفت تاکنون بخش کشاورزی از بحث دانش بنیان دور بوده است.

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی ادامه داد: به هر حال کل سیستمهای آبیاری تحت فشار و خروجی مراکز تحقیقات و بیوتکنولوژی و مراکز تحقیقات دیم استان و دانشگاه ها و مراکز تولید فن آوری های جدید که بصورت غیردولتی مجوز کسب می نمایند، که بصورت تولید نهاده دانش می باشد در اختیار این مراکز قرار می گیرد تا بصورت کشاورزی قراردادی وارد کار شوند که در نهایت کشاورزی قراردادی خرید محصول تولید شده را با یارانه و به راحتی مقدور می سازد. قطعاً شرکتهای تعاونی روستایی، اتحادیه ها و شرکتهای تعاونی تولید که در عرصه های تولید و در بخش کشاورزی قراردادی حضور دارند و می توانند در این عرصه فعالیت نمایند و اگر چه اصولاً در اساسنامه این شرکتها ملاحظات فنی بیشتر لحاظ شده است تا بخش خدماتی.

 شفیعی در خاتمه در پاسخ به سوال کارشناس برنامه در آخرین وضعیت تولید و خرید گندم در سال زراعی ۱400 – 1399 ، جمع تولید گندم در سال زراعی  گذشته را با شرایط سخت خشکسالی  ۴۷۵ هزارتن  اعلام نمود و گفت: در سال گذشته خرید تضمینی گندم ۹۶ هزارتن توسط شرکت غله، خرید بذر رسمی ۲۰هزارتن توسط شرکتهای تو لیدکننده بذور، خرید توافقی گندم ۱۷ هزارتن توسط کارخانجات  آرد، بذور خودمصرفی کشاورزان ۷۵ هزارتن برای کشت سال بعد ، خودمصرفی نان کشاورزان ۵۵ هزارتن در برخی از مناطق روستایی استان ، مصرف دام و طیور کشاورزان ۷۲هزارتن با توجه به گرانی خوراک دام وطیور، خرید واسطه ها برای خرید کارخانجات آرد و صنف و صنعت ۷۰ هزارتن و نگهداری کشاورزان جهت افزایش قیمت گندم در آینده ۷۰ هزارتن که الان شاهد آن در مراکز خرید توسط غله هستیم .