ضرورت تربیت کارشناسان متبحر در دانشگاه های نسل سوم

به گزارش خبرنگار ایانا در استان آذربایجان شرقی، اکبر فتحی در مراسم افتتاحیه نهمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست پایدار که در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز برگزار می شد، هدف از برگزاری این همایش ها را تبادل افکار و تجربیات بین دانشگاهیان، محققان و کارشناسان حوزه اجرایی دانسته و با ابراز امیدواری در خصوص استفاده از دستاوردهای این همایش در حوزه اجرایی و تاکید بر لزوم تغییرات در ساختار نظام آموزش عالی گفت: از دانشگاه های نسل سوم این انتظار وجود دارد که کارشناسان و فارغ التحصیلانی تربیت کنند که علاوه بر دانش نظری، در حوزه عمل نیز متبحر باشند.

وی با اشاره به اینکه معمولا دانشگاهیان، فعالان حوزه اجرایی را بی توجه به یافته های علمی و توصیه های تحقیقاتی خود دانسته و کارشناسان اجرایی نیز خروجی دانشگاهها را نامتناسب با مقتضیات زمان می دانند، گفت: من انتقاد هر دو طرف را در این خصوص قبول دارم و علت آن را فاصله و عدم ارتباط موثر دانشگاه و حوزه اجرایی می دانم.

رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی با تاکید بر لزوم تغییر و تحول مستمر مطابق با زمان، توجه به تغییرات وضعیت فرهنگی جامعه هدف بخش کشاورزی را یک ضرورت دانسته و بیان کرد: دستاوردهای امروز کشاورزی استان نتیجه تلاش کارشناسانی است که خود در این دانشگاهها تحصیل کرده اند و این نشان از کارآمدی دانشگاهها و حوزه اجرایی در زمان خود می باشد، اما برای حفظ، استمرار و بهبود این دستاوردها، دانشگاه و حوزه آموزش و ترویج باید متناسب با اقتضائات زمان خود را بروز کنند. 

فتحی ساختار جهاد کشاورزی را یک ساختار ترویج محور توصیف کرد و با اشاره به اینکه همه در وزارت جهاد کشاورزی در وهله اول یک مروّج هستند، گفت: وظایفی که در حوزه عمرانی و پشتیبانی از قبیل توسعه شبکه های آبیاری نوین در وزرات جهاد کشاورزی انجام می شود در واقع برای پشتیبانی از این ساختار ترویجی است تا اگر توصیه ای به کشاورز می شود، ابزار لازم برای پشتیبانی از آن توصیه نیز وجود داشته باشد.

وی با اشاره به نیاز مبرم و مستمر کارشناسان ترویج به محتوای آموزشی به روز و انتظاری که از دانشگاه ها در جهت تولید این محتواها وجود دارد، در خصوص فعالیت های این حوزه در ایام همه گیری بیماری کرونا گفت: اگر بخش آموزش و ترویج در زمان همه گیری بیماری کرونا با رویه های قبل عمل می کرد، امکان برگزاری کلاس های چهره به چهره و حضور فیزیکی در مزرعه مهیا نبود، بنابراین ضرورت ایجاب کرد که به سراغ استفاده از امکانات جدید از قبیل شبکه های اجتماعی بروند و با ایجاد گروههای آموزشی متشکل از کشاورزان، وظیفه ترویجی خود را انجام دهند.

رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به سخنان رئیس دانشگاه تبریز در خصوص ضرورت توجه به کشاورزی پایدارو استفاده بیش از اندازه از نهاده های شیمیایی در کشاورزی، گفت: شاید برخی از کشاورزان در استفاده از نهاده های شیمیایی زیاده روی کنند اما عمده کشاورزان ما حتی کمتر از میزان استاندارد، از این نهاده ها استفاده می کنند و میزان متوسط عملکرد ما در حوزه کشاورزی گواهی بر این ادعاست.

فتحی با تاکید بر اینکه آموزش نباید تنها به کشاورزان محدود شود بلکه دستگاههای اجرایی، کارخانجات و ارگانها نیز باید مخاطب حوزه آموزش و ترویج قرار گیرند و یکی از رسالت های گردهمایی های علمی پرداختن به این موارد است، بیان کرد: چه میزان از آب های نامتعارف، فاضلاب های شهری و پساب صنعتی به زمین های کشاورزی روانه می شود؟ آیا نباید عاملان این اقدامات نیز آموزش ببیند و در هر زمینه های کشاورزان مظلوم را محکوم نکنیم؟

وی با اشاره به اینکه در فرایند توسعه بخش کشاورزی عوامل مختلفی از قبیل زمین، سرمایه، عوامل فیزیکی، منابع طبیعی و مهمتر از همه عوامل انسانی دخیل هستند، گفت: میانگین سنی بالای بهره برداران کشاورزی در کنار پایین بودن میانگین سطح تحصیلات آنها، این ضرورت را ایجاد می کند تا برای پر کردن خلا استفاده از دانش روز، کارشناسان ترویج همواره در کنار کشاورزان باشند اما با اتکا به بخش دولتی و کارشناسان ترویج آن هیچگاه نخواهیم توانست بیش از یک میلیون و 400 هزار هکتار اراضی کشاورزی، 7 میلیون و 500 هزار واحد دامی و تعداد کثیری واحد پرورش طیور را پوشش دهیم.

فتحی لازمه تامین امنیت غذایی توسط وزارت جهاد کشاورزی را در گرو کاهش نگاه اقتصادی به این وزارت دانسته و اضافه کرد: همانطور که در دیگر ارگانهای تامین کننده امنیت، نگاه اقتصادی فاقد معنا و مفهوم است در جهاد کشاورزی و حوزه ترویج و آموزش نیز باید این دیدگاه مبتنی بر سود اقتصادی، حذف شود تا بتوان به راحتی فعالیت های لازم در عرصه تامین امنیت غذایی را انجام داد.

وی با اشاره به استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی در فعالیت های جهاد کشاورزی در سالهای اخیر، گفت: شرکت های خدمات فنی و مهندسی، مراکز خدمات غیر دولتی و مراکز تحقیقاتی تحت عنوان طرح یاوران تولیدبخشی از مواردی است که نشان می دهد توانسته ایم از ظرفیت بخش خصوصی نیز در حوزه ترویج و آموزش استفاده کنیم.

رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی با اشاره به اهمیت آموزش و ترویج گفت: فعالیت و اقدامی در حوزه وظایف کشاورزی تعریف نشده است که به ازای آن وظیفه ای نیز برای آموزش و ترویج مشخص نشده باشد و همه اقدامات این حوزه دارای برچسب آموزش و ترویج نیز است.

فتحی در خصوص اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها گفت: این طرح که از ابتکارات وزیر جهاد کشاورزی است، دانش بومی کشاورزان را در کنار دانش به روز کارشناسان قرار داد که در نتیجه آن در استان آذربایجان شرقی که متکی به کشاورزی دیم است، علیرغم کاهش بارندگی و افزایش دما توانستیم افزایش تولید و افزایش خرید گندم را در سال جاری داشته باشیم. 

وی با تاکید بر اهمیت کشاورزی پایدار و قدردانی از زحمات کارشناسان آموزش و ترویج که در قالب نظام نوین ترویج وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی استانها، با تلاش شبانه روزی در راستای آموزش بهره داران می کوشند، گفت: اگر توصیه ای نیز توسط کارشناسان ترویج می شود مبتنی بر کشاورزی پایدار است هر چند که کشاورزان بهتر از همه ما قدر منابع را می دانند زیرا آنها به خوبی درک کرده اند که با این منابع آب و خاک محدود باید برای یک جمعیت رو به رشد، غذا تامین کنند و اگر این منابع با خطر مواجه شود، معیشت آنها نیز دچار مشکل می شود.

فتحی با اشاره به تغییرات متعدد نظام آموزش و ترویج در وزارت جهاد کشاورزی در ، به تشریح این تغییرات پرداخت و گفت: استفاده از ظرفیت شرکت های سهامی- زراعی، تعاونی های تولید، مراکز خدمات کشاورزی دهستان ها و شرکت های خدمات فنی و مهندسی ابتکارات مختلفی بودند که با تغییرات نظام آموزش و ترویج کشاورزی در راستای استفاده از ظرفیت بخش خصوصی ایجاد شدند اما سوال اینجاست که چرا این پراکندگی و تغییرات مکرر در حوزه ترویج وآموزش کشاورزی رخ داده است و با آسیب شناسی این نظام ها، یک نظام آموزش و ترویج کارآ، به روز و جامع تدوین نشده تا در اختیار حوزه اجرایی قرار گیرد و اگر دستگاه اجرایی به آن عمل نکرد، سپس به انتقاد و گلایه از آن بپردازیم.

وی ادامه داد: وزیر محترم کشاورزی این رویکرد را اتخاذ کرده اند که از ظرفیت همه ساختارهایی که تا امروز برای استفاده از بخش خصوصی در حوزه ترویج و آموزش ایجاد شده اند استفاده کنند تا به توفیقات لازم در این زمینه دست پیدا کنیم.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی در پایان سخنان خود گفت: مشارکت بخش خصوصی نیازمند تامین اعتبارات لازم برای آن نیز می باشد که ما سهم بری کارشناسان و محققان از افزایش بهره وری مزارع در نتیجه بکارگیری یافته های علمی روز و روش های نوین را تجویز کرده ایم و هرگونه طرح و پیشنهادی در این زمینه وجود داشته باشد از آن استقبال می کنیم.