کشت پاییزه نخود؛ راهکاری برای افزایش بهره‌وری و پایداری تولید در دیم‌زارها

حمید حسنیان خوشرو با اشاره به کشت این محصول، گفت: کشت‌های بهاره به دلیل کوتاه‌بودن دوره رشد و مواجهه گیاه با تنش‌های رطوبتی و حرارتی معمولاً با عملکرد کمی همراه است.

عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات دیم کشور با اشاره به مزایای کشت پاییزه، بر ضرورت توسعه کشت پاییزه نخود به‌ منظور استفاده بهینه از منابع آبی به ‌ویژه بارش‌ها، در مناطق سردسیر دیم، تأکید کرد که تحقق آن با معرفی ارقام مقاوم به سرما امکان‌پذیر است.

حسنیان خوشرو درباره اقدامات انجام شده در مؤسسه دیم افزود: از اواخر دهه ۸۰، تحقیقات در زمینه کشت نخود پاییزه در استان‌های سردسیر کشور آغاز شد و در سال ۱۳۹۷، ارقام جدید برای دیم‌زارها معرفی و کشت شدند. هم‌اکنون تعداد ارقام نخود پاییزه معرفی شده توسط مؤسسه دیم به ۱۵ رقم رسیده است.

وی سطح زیر کشت ارقام اصلاح شده نخود دیم را حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار هکتار با میانگین عملکرد ۷۰۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم در هکتار اعلام کرد که از میانگین کشوری، ۳۰ درصد بیشتر است و بیشترین تولید نخود دیم از استان‌های کرمانشاه، آذربایجان غربی و لرستان گزارش شده است و ارقام منصور و آنا در این استان‌ها بیشترین سطح کشت و عملکرد را دارا است.

عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات دیم کشور اظهار کرد: در سال جاری، حدود ۳ هزار تن هسته‌های بذر نخود در طبقات مختلف توسط مؤسسه دیم و بخش خصوصی تولید و توزیع شده است که نسبت به سال گذشته حدود ۲۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.

حسنیان خوشرو تصریح کرد: دو رقم جدید نخود پاییزه به نام‌های تابان و روشنا در سال ۱۴۰۲ معرفی شدند. این ارقام دارای ویژگی‌های زراعی و اقتصادی مطلوب از جمله بوته ایستاده (مناسب برای برداشت مکانیزه)، بازارپسندی بالا (به دلیل زودپزی و رنگ مطلوب بذر)، پروتئین بالا و مقاومت به بیماری‌های برق‌زدگی و فوزاریوم هستند و برای کشت در دیم‌زارهای مناطق مرتفع و سردسیر مناسب هستند.

وی رکورد عملکرد ارقام تابان و روشنا را یک هزار و 200 کیلوگرم در هکتار اعلام کرد و افزود: این ارقام ۱۲۱ کیلوگرم عملکرد بیشتری نسبت به ارقام معرفی شده قبلی مؤسسه دارد و با احتساب قیمت متوسط هر کیلوگرم نخود ۸۵۰ هزار ریال در سال ۱۴۰۳، کشاورزان با کشت این ارقام جدید می‌توانند به درآمد اضافی حدود ۱۰۲.۸۵ میلیون ریال در هکتار دست یابند.

استفاده از فناوری‌های مکانیزاسیون برای کاشت، داشت و برداشت مکانیزه، در کنار کشت پاییزه، می‌تواند منجر به کاهش معنی‌دار هزینه‌ها و افزایش عملکرد و پایداری تولید نخود در دیم‌زارها کمک کند.