کشت گلخانه‌ای راهی برای افزایش میزان تولید بدون تغییر سطح زیر کشت

محمدباقر بی پروا در گفتگو با خبرنگار ایانا در آذربایجان شرقی گفت: بررسی سازمان کشاورزی و خواروبار جهانی (fao) نشان می‌دهد که تراکم جمعیت در اراضی کشاورزی در قاره آسیا با داشتن ۳۱ درصد از اراضی قابل کشت و ۵۸ درصد جمعیت جهانی، حدود ۸ نفر برای هر هکتار زمین محاسبه می‌شود در حالی که این رقم برای ایران حدود ۴ نفر در هر هکتار است؛ با وجود وسعت زیاد کشور اما وجود مناطق کوهستانی و بیابانی، شوری خاک و خاک قلیایی، سطح اراضی قابل کشت را بسیار محدود کرده است.

وی با اشاره به اهمیت افزایش تولید در واحد سطح، گفت: با وجود این‌که گلخانه داری انجام اقدامات اساسی همچون استفاده از روش‌های تغذیه‌ای درست، روش‌های تولید گلخانه‌ای و بهره گیری از تکنیک‌های جدید برای بهره برداری فشرده از زمین را می‌طلبد اما در این راستا حتی کشاورزانی که اراضی کوچک و محدودیت آبی دارند هم قادر به کسب درآمد کافی خواهند بود.

وی درخصوص بازارپسندی محصولات گلخانه‌ای، اظهار کرد: برای تولید محصولات گلخانه‌ای از بذر خالص و اصلاح شده استفاده می‌شود از این رو کیفیت محصولات تولید شده بسیار بالا بوده و علاوه بر بازارپسندی خوب در داخل کشور امکان صادرات محصولات تولیدی نیز وجود دارد که از نظر اقتصادی برای تولید کننده از اهمیت بالایی برخوردار است.

بی پروا ادامه داد: در کشت‌های گلخانه‌ای امکان استفاده از آبیاری تحت فشار (قطره ای) وجود دارد که موجب صرفه جویی قابل توجهی در مصرف آب می‌شود؛ همچنین کوددهی از طریق آب آبیاری و یا سموم حشره کش همراه آب آبیاری جهت کنترل آلودگیهای خاک از دیگر مصادیق این نوع سیستم آبیاری است.

وی افزود: در آبیاری قطره‌ای می‌توان بر میزان رطوبت گلخانه کنترل بهتری داشت که در نتیجه موجب کنترل بیماری‌های قارچی می‌شود که در رطوبت بالای ۷۰ درصد فعالیت می‌کنند؛ در روش آبیاری جوی و پشته یا کرته برخلاف سیستم قطره‌ای، رطوبت افزایش می‌یابد.

وی با بیان این‌که یکی از مزایای گلخانه‌ها، تولید محصولات در خارج از فصل است، گفت: تولید محصول در خارج از فصل معمول، می‌تواند افزایش قیمت محصول را در پی داشته باشد، که از نظر اقتصادی برای تولید کننده اهمیت زیادی دارد؛ همچنین با کشت گلخانه‌ای امکان پرورش و نگهداری گیاهان در خارج از موطن اصلی آن‌ها امکان پذیر است.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی زودرسی و پیش رسی برخی محصولات را از مزایای کشت گلخانه‌ای برشمرد و گفت: در تولید سبزی و صیفی، زودرسی عامل مهمی در کسب درآمد بیشتر است که تولید کننده با داشتن علم و مهارت روش‌های پیش رس کردن می‌تواند یک سری از محصولات را زودتر از موعد مقرر، تولید و به بازار عرضه کند.

وی در خصوص معایب کشت گلخانه‌ای نیز گفت: سرمایه گذاری اولیه برای گلخانه داری زیاد است و عمده سرمایه نیز فقط صرف احداث گلخانه می‌شود؛ البته در صورت مدیریت صحیح تولید، در مدت سه تا پنج سال این هزینه باز خواهد گشت.

وی با اشاره به بالا بودن هزینه جاری در گلخانه داری، اظهار کرد: در این نوع از کشت محصولات نیاز به مراقبت پیوسته وجود دارد، زیرا اندکی غفلت ممکن است باعث خسارت جبران ناپذیر شود مثلا کاهش ناگهانی دمای گلخانه در یک شب سرد زمستان همه محصول را از بین خواهد برد.

بی پروا در خصوص محصولات قابل تولید در گلخانه، گفت: امروزه با استفاده از سازه‌های پیشرفته و وجود ارقام اصلاح شده می‌توانیم اغلب سبزیجات و صیفی جات را در گلخانه کشت کنیم؛ از مهمترین گیاهان قابل کشت در گلخانه نیز می‌توان به خیار داربستی (گلخانه‌ای)، گوجه فرنگی داربستی، فلفل، توت فرنگی، طالبی، انواع سبزیجات برگی مثل کاهو و کلم و انواع گیاهان زینتی و گل‌های شاخه بریده اشاره کرد.

وی در خصوص مهمترین عوامل موفقیت کشت و کار گلخانه‌ای، تشریح کرد: فعالیت در گلخانه بسیار دقیق بوده و احتیاج به حضور مستمر شخص سرمایه گذار دارد؛ افرادی که بخواهند فقط با سرمایه گذاری به تولید کافی برسند و خود نظارت بر تولید نداشته باشند، موفقیت چندانی نخواهند داشت.

وی افزود: وجود سیستم‌های گرم کننده، سیستم آبیاری قطره‌ای، سیستم‌های مناسب تهویه هوا، سیستم‌های خنک کننده و سیستم‌های رطوبت‌ ساز از جمله عوامل تاثیر گذار در کشت گلخانه‌ای محسوب می‌شوند.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی ادامه داد: در راستای شناخت و اطلاعات کافی در رابطه با گلخانه و گیاهان گلخانه‌ای، بهره گیری از کارشناسان و افراد با تجربه در امور گلخانه در دوره‌های ابتدایی، استفاده از امکانات لازم و به روز جهت بهره برداری و عملکرد بهتر و شناخت بازار مصرف و نیاز بازار نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.