ناکارآمدی بازرگانی محصولات کشاورزی ناشی از ناکارآمدی نظام بهره برداری است

به گزارش خبرنگار ایانا در آذربایجان شرقی، اکبر فتحی در برنامه زنده تلویزیونی تراز در ارتباط با مهمترین چالش پیش روی بخش کشاورزی استان و کشور در حال حاضر گفت: بخش کشاورزی علیرغم تمام ناملایمات 21 درصد اشتغال را پوشش داده و در سال زراعی 99-1400 حدود 20 درصد صادرات غیرنفتی استان را محصولات بخش کشاورزی تشکیل داده است و باید گفت ارزش این بخش در اقتصاد ملی حدود 12 درصد است.

وی با بیان اینکه مهمترین چالشی که بخش کشاورزی کشور از آن رنج می برد شرایط اقلیمی حاکم بر کشور است که قیمت تمام شده محصولات کشاورزی را افزایش می دهد افزود: در اکثر کشورها حدود 40 درصد محصولات کشاورزی از اراضی آبی و 60 درصد از اراضی دیم به عمل می آید که علت آن نیز شرایط آب و هوایی حاکم بر آنهاست که میزان بارندگی در این کشورها از 750 میلیمتر بالاتر است که طبیعتاً هزینه تولید را کاهش می دهد. در کشور ما این شرایط کاملاً معکوس می باشد و حدود 60 الی 70 درصد محصولات کشاورزی ما از اراضی آبی و 30 درصد آن از اراضی دیم حاصل می گردد لذا قیمت تمام شده این محصولات طبیعتاً بالاتر خواهد بود.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان به حوضه دریاچه ارومیه به عنوان یکی از حوضه های اصلی استان که حدود 50 درصد محصولات در آن تولید می شد اشاره کرد و گفت: این حوضه در حال حاضر تحت تاثیر شرایط بحرانی کم آبی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه است.

وی ادامه داد: علاوه بر چالشهای اقلیمی، عمده ترین چالشی که کشاورزان با آن مواجه هستند، ناکارآمدی بازرگانی محصولات کشاورزی است اگر این امر به عنوان یه معلول در نظر گرفته شود، علت آن ناکارآمدی نظام بهره برداری خواهد بود.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان اظهار داشت: باید بپذیریم که اگر واسطه ها را به عنوان عنصر نامطلوب در بازار بنگریم، مطمعناً خود تولید تحت تاثیر قرار خواهد گرفت لذا در فرآیند تولید محصولات کشاورزی واسطه عنصر نامطلوب نیست؛ ایجاد رقابت در فرایند واسطه گری به سود تولید کننده و واسطه انحصاری به ضرر آن خواهد بود.

وی تفکیک این دو را ضروری دانست و گفت: ناکارایی بازار محصولات کشاورزی نیز شامل همین امر است.

 وی با اشاره به وجود باغهای تجاری ازجمله باغهای تجاری سیب در شهرستانهای مراغه، اهر، مرند و میانه که سالانه از  720 هزار تن سیب تولیدی، 200 هزار تن صادر می گردد گفت: پارادوکسی که بین اتاق بازرگانی استان و تجار و تولیدکنندگان وجود دارد از این امر نشأت می گیرد که ایشان معتقدند محصولی برای صادرات وجود ندارد؛ این در حالی است که همانطور که گفته شد برای مثال سالانه 200 هزار تن سیب صادر می گردد.

 فتحی این امر را ناشی از عدم اعمال استانداردهای مورد نظر بازار در تولید محصولات دانست و گفت: تاکنون تولید بر مبنای خواست خود تولیدکننده بوده است اما در تولید تجارت محور باید ذائقه و سلیقه بازار مورد شناسایی قرار گیرد و این انتظار که خود کشاورز بتواند اقدام به اینکار نماید، عملاً امکان پذیر نیست و واسطه های مختلف می توانند این وظیفه را انجام دهند و با درخواست تولیدات مطابق با مشخصه های بازار از تولیدکنندگان، تولید محصولات را به سمت استانداردهای بازار سوق دهند.

وی با بیان اینکه یکی از مظاهر نظام بهره برداری ناکارآمد،کوچک بودن قطعات کشاورزی است که مورد انتقاد تجار در کشاورزی قراردادی می باشد افزود: برای حل این مشکل تعاونیها از جمله تعاونی باغداران می تواند جایگزین قراردادهای تک به تک با کشاورزان گردد و براساس مشخصه های درخواستی به ارائه محصولات بپردازد این امر در مورد محصول کلزا در سال گذشته کاملاً عملی گردید و 95 درصد کلزای تولیدی در قالب کشاورزی قراردادی کشت شد.

وی در ارتباط با اقدامات صورت گرفته برای حفظ توازن تولید با مصرف در صورت وقوع هر نوع رویدادی با اشاره به طرح جهش تولید در دیمزارها که با پشتیبانی ستاد اجرایی فرمان امام پیش برده می شود گفت: با استفاده از ارقام مناسب و تغذیه مناسب و استفاده بهینه از آبیاری و روشهای به زراعی تلاش می شود تولید در دیمزارها افزایش یابد که این امر در سال گذشته عملی شد و حدود 150 کیلوگرم در هکتار در مزارع تحت پوشش طرح به نسبت مزارع شاهد افزایش تولید اتفاق افتاد که این راهکار در مورد بسیاری از محصولات دیگر نیز قابل اجراست .

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان اظهار داشت: خوشبختانه در زمینه توسعه گلخانه ها اقدامات خوبی در استان و کشور در حال رخ دادن است و در مورد کشت فراسرزمینی نیز کشور و مخصوصاً استان آذربایجان شرقی ناگزیر به حرکت به این سمت است تا نهاده های دامی مورد نیاز توسط کشاورزان و تشکلهای توانمند در خارج از مرزها تولید گردد این اقدامات می تواند به جبران کاهش تولید محصولات کشاورزی به دلیل شرایط جوی کمک نماید.