حقوق و عوارض گمرکی صرف چه کارهایی می‌شود؟

به گزارش خبرنگار ایانا، امروز با دستور هیئت دولت نرخ حقوق ورودی۴۴ قلم کالاهای اساسی از چهار به یک درصد کاهش یافت. هیأت وزیران فهرست کالاهای اساسی و دارو و شیر خشک اطفال را مشمول کاهش حقوق گمرکی به یک درصد در سال 1402 ( موضوع بند ب تبصره ٧ قانون بودجه 1402) دانست و این قانون را مصوب کرد.

بر این اساس، حقوق ورودی گندم، برنج، شکرخام، روغن خام، ذرت، دانه سویا، کنجاله سویا، جو، گوشت قرمز و گوشت مرغ و فهرست اقلامی دارویی و شیر خشک اطفال از چهار درصد به یک درصد کاهش یافت.

به همین بهانه برای اطلاع از حقوق و عوارض گمرکی واردات و صادرات محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی به سراغ یکی از مسئولان سابق گمرک رفته‌ایم.

روح الله لطیفی، سخنگوی سابق گمرک و سخنگوی فعلی کمیسیون روابط بین‌الملل و توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگو با ایانا در خصوص عوارض صادراتی و وارداتی محصولات کشاورزی بیان کرد: برای واردات همه کالاها چهار درصد تعرفه گمرکی وجود دارد با این حال در مواردی مجلس شورای اسلامی می‌تواند این تعرفه را کاهش دهد.

وی افزود: به‌طوری که معمولا برای واردات کالاهای اساسی همچون نهاده‌های دامی، گندم، برنج و دانه‌های روغنی در زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی، نهاده‌های دارویی و داروهای خاص در زیر مجموعه وزارت بهداشت و برخی مواد اولیه ضروری مورد نیاز برای تولید در زیر مجموعه وزارت صمت تعرفه گمرکی کاسته می‌شود. اخیرا نیز تعرفه واردات برخی کالاهای کشاورزی از چهار درصد به یک درصد رسیده است.

سخنگوی سابق گمرک ادامه داد: از طرف دیگر برای کالای وارداتی و صادراتی یک سود بازرگانی یا حقوق گمرکی هر سال در نظر گرفته می‌شود که میزان این سود در کتاب سال مقررات واردات و صادرات گنجانده می‌شود، به‌طوری که میزان این سود به صورت لایحه از وزارت صمت به دولت ارسال می‌شود و دولت میزان نهایی آن را تعیین می‌کند.

لطیفی خاطر نشان کرد: معمولا این سود بازرگانی می‌تواند بین یک تا 100 درصد باشد اما به صورت میانگین برای همه کالاهای بین 10 تا 20 درصد است ولی برای صادرات کالاهای اساسی 0 تا 1 درصد در نظر گرفته می‌شود.

وی در خصوص ارزش افزوده اخذ شده از کالاهای وارداتی نیز اظهار کرد: به صورت پیش فرض همیشه 9 درصد تعرفه ارزش افزوده نیز توسط گمرک اخذ می‌شود با این حال با پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی به مجلس، این نهاد برای برخی از کالاهای اساسی معمولا این تعرفه را بین 0 تا یک درصد قرار می‌دهد.

سخنگوی سابق گمرک افزود: بر روی برخی کالاهای صادراتی و وارداتی نیز حق اجرتی اخذ می‌شود، به‌عنوان مثال سازمان انرژی اتمی یا سازمان استاندارد برای انجام آزمایشات درخواست یک صدم درصد اجرت واردات یا صادرات کالا را می‌کند که صاحب کالا باید آن را پرداخت کند.

لطیفی به سرانجام عوارض نیم درصدی اخذ شده از محصولات غذایی و کشاورزی پرداخت و گفت: در قانون بودجه 1401 آورده شده که از همه محصولات غذایی و کشاورزی مکلف به پرداخت نیم درصد عوارض صادراتی هستند. این عایدی بین دو وزارتخانه جهادکشاورزی و نیرو تقسیم شده و عمده آن به طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری تخصیص می‌یابد.

وی افزود: از طرف دیگر وزارت جهادکشاورزی برای تنظیم بازار محصولات کشاورزی و رفع کمبود در بازار تعرفه صادراتی برای برخی محصولات همچون سیب، پیاز، گوجه ، هندوانه و خربزه مالیاتی اخذ می‌کند که البته این عوارض مربوط به محصولات گلخانه‌ای نیست.

این مقام مسئول در پایان گفت: به صورت کلی کشورهای مختلف سه نوع رفتار از خود برای صادرات و واردات کالاهای ارائه می‌دهند، ابتدا به صورت کلی صادرات یا واردات کالایی را ممنوع می‌کنند که در این صورت تولید داخل افزایش و به دلیل ایجاد محصول مازاد در بازار قیمت‌ها افت پیدا می‌کنند ولی به دلیل زیان‌دهی در بخش تولید معمولا سال بعد با کاهش تولید این محصول و گرانی آن مواجه خواهیم بود.

وی افزود: از طرف دیگر، کشورها ممنوعیت فصلی برای واردات در نظر می‌گیرند و برخی دیگر، عوارض زیادی بر صادرات و واردات این محصولات وضع می‌کنند که معمولا این کار در یک جدول زمانی صورت می‌گیرد.