تضمین پایداری تولید مرغ/ دولت و تشکل‌ها پای کارند

پس از یک دوره افزایش قیمت مرغ در بازار، که به محدودیت صادرات گوشت مرغ از کشور انجامید، در پی سیاست‌گذاری‌های دفتر طیور وزارت جهاد کشاورزی و پای کار آمدن تولیدکنندگان گوشت مرغ در کشور، بازار مسیر تعادل خود را بازمیابد تا جایی که بر اساس بررسی های میدانی خبرنگار ایانا، قیمت مرغ در بازار تهران و کرج به حدود 85 هزار تومان برای هر کیلوگرم کاهش یافته است.

آنچه سبب کاهش عرضه گوشت مرغ و به تبع آن افزایش قیمت آن شده بود، کاهش تامین جوجه یک روزه به عنوان نهاده بنیادین صنعت پرورش مرغ گوشتی بود؛ که به نوبه خود، کاهش تولید مرغ گوشتی را به دنبال داشت. اما به نظر می‌رسد در حال حاضر با شروع تقویت توان مزارع مرغ مادر، این مشکل در حال رفع شدن بوده، و کشور آمادگی لازم جهت تامین بازار مصرف، و همچنین تکمیل ذخایر برای تامین بازار ماه مبارک رمضان و عید نوروز را دارد.

قیمت مرغ نیز در بازار رو به تعادل گذاشته است؛ و حتی اینطور به نظرمی رسد که با وجود افزایش مصرف معمول، که در فصول سرد سال با آن مواجه هستیم؛ برای صادرات مرغ نیز هدف‌گذاری شده است.

هیچ برخورد تعزیراتی وجود ندارد

تثبیت تدریجی تولید گوشت مرغ در ماه‌های اخیر، برای زنجیره‌ها، اتحادیه‌ها و واحدهای تولیدی که قبل از ۱۱ شهریور ثبت سفارش داشتند، این امکان را فراهم کرد که به تدریج گوشت مرغ را از کشور خارج کنند. همچنین بنا بر این قرار گرفت که ظرفیت بخش خصوصی نیز در کنار ظرفیت بخش دولتی، جهت تکمیل ذخایر مرغ برای ماه مبارک رمضان وعید نوروز به کار گرفته شود.

در حال حاضر شرکت پشتیبانی امور دام برای تکمیل ذخایرخرید خود را از محل تولید داخل آغاز کرده، و زنجیره‌ها و تشکل‌ برای تامین بازار داخلی مرغ، نسبت به خرید از مرغدار اقدام می‌کنند. شرایط صادرات از کشور نیز فراهم است. این سه، ابزارهایی هستند که می‌توانند اطمینان خاطر مرغدار و پایداری تولید را فراهم کنند.

در حال حاضر در دفتر طیور معاونت امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی، با در نظر گرفتن این تمهیدات، بر اساس آینده بینی ماه مبارک رمضان و عید نوروز، و زمان خواب تخم مرغ‌ها با نگاه به صادرات، برنامه تولید چیده شده و از مهرماه سال جاری، میزان جوجه ریزی افزایش داشته است. از این رو پشتوانه تعدیل قیمت مرغ در بازار، افزایش عرضه بوده، و هیچگونه برخورد تعزیراتی برنامه‌ریزی نشده است.

گله های مرغ مادر جوان می‌شوند

اما از اساس، در صورتی که برنامه مدونی برای تولید جوجه یک روزه تدوین شود، بدون شک جوجه گوشتی به میزان کافی و بر اساس برنامه مصرفی خانوار در کشور تولید خواهد شد. در حالی که عمر متوسط گله مرغ مادر در ایران به صورت میانگین ۷۸ هفته است، در حال حاضر پیرترین گله مرغ مادر ما ۱۶۰ هفته عمر دارد که از نیمه آبان ماه مراحل حذف آنها آغاز شده است.

یکی از برنامه‌های اصلی وزارت جهاد کشاورزی، جوانسازی گله‌های مرغ مادر است. به تدریج از آبان ماه کاهش سن گله‌ها آغاز شده است، ولی از آنجا که با موجود زنده‌ای سر و کار داریم که باید پروسه رشد خود را طی کند؛ جوانسازی هرگز نمی‌تواند به یکباره انجام شود. بلکه این مرغ‌های مادر باید به تولید رسیده و جایگزین گله‌های قبلی شوند.

از اوایل امسال، با جوجه ریزی یک میلیون و صد هزار قطعه مرغ، تقویت مزارع مرغ مادر آغاز شد و از آذر ماه، این مرغ‌های مادر به چرخه تولید وارد شده، وگله‌های پیر به تدریج در مسیر حذف قرار می گیرند.

از این رو به نظر می رسد در صورتی که برنامه جوجه‌ریزی مرغ مادر بدون اشکال پیش‌ رفته و تا پایان سال، و یا احتمالا تا اوایل سال آینده، روند جوان سازی مزارع مرغ مادر تکمیل شود، مشکلی در پایداری تولید گوشت مرغ وجود نخواهد داشت.

اما در نظر گرفتن زمان اوج مصرف و برنامه‌ریزی تولید، با توجه به سن گله و مواردی از این دست، چیزی نیست که هر ساله دچار آزمون وخطا شود. در نظر گرفتن تقویم فرهنگ مصرف در کشور، تامین به موقع نهاده های مورد نیاز، و تضمین بازار فروش مرغ زنده برای مرغدار و تلاش برای توسعه و حفظ بازارهای صادراتی، ضامن پایداری تولید در دراز مدت است.  

جای تردید نیست که ایجاد آسودگی خاطر برای تولید کننده، منتج به افزایش انگیزه مرغدار در به روز رسانی تجهیزات و مدیریت تولید و در نهایت کاهش هزینه های تمام شده تولید و قیمت شده، که این نیز به نوبه خود، افزایش بازار مصرف در کشور را تضمین می کند.

تهیه و تنظیم: شبنم مسعودی