20 تولیدکننده بزرگ‌ محصولات کشاورزی در جهان به تفکیک قاره ها

تولید محصولات کشاورزی اهمیت زیادی برای اقتصاد دنیا دارد، زیرا این صنعت کلید تامین غذای جهان است و با افزایش جمعیت این نگرانی وجود دارد که تولید محصولات کشاورزی کمتر از نیاز دنیا باشد. اما علاوه بر رشد جمعیت که یکی از چالشهای پیش‌روی اقتصاد جهان است، مسأله تغییرات جوی و اثر منفی آن روی راندمان تولید محصولات کشاورزی هم معضل بزرگی برای دنیا ایجاد کرده است. سازمان ملل در گزارش خود نوشت: «در روزگار کنونی که تغییرات جوی دنیای ما را با تحولات بزرگی رودر رو کرده است، صنعت کشاورزی بیش از پیش اهمیت دارد. تغییرات جوی اصلی‌ترین عامل اثر‌گذار روی سناریوی کشاورزی جهانی است، زیرا راندمان تولید محصولات کشاورزی را در دنیا کاهش داده است و ضرورت سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های تازه در این صنعت را بیشتر کرده است. کمبود آب در جهان و افزایش دمای زمین سبب شد تا تولید بسیاری از محصولات در دنیا کاهش یابد.»
همین مسأله سبب شد تا فائو در مورد تغییرات جوی و اثر آن روی صنعت کشاورزی هشدار دهد و از جهانیان بخواهد تا برای حل مشکل تغییرات جوی در دنیا چاره ای بیاندیشند.
اما فارغ از تمامی بحران‌هایی که صنعت غذای دنیا را هدف قرار داده است، این پرسش اصلی و مهم وجود دارد که کدام کشورها بیشترین تولید محصولات کشاورزی را در دنیا دارند و کدامیک بیش از دیگران می‌توانند این محصولات را صادر کنند؟ 

آمریکا و چین 2 تولید کننده بزرگ

دپارتمان کشاورزی امریکا در آخرین گزارش مفصل خود به معرفی 20 کشور بزرگ تولیدکننده محصولات کشاورزی پرداخته و این رده‌بندی را بر مبنای میزان تولید در سال ۲۰۱۹ میلادی انجام داده است. طبق این گزارش، قاره امریکا و همچنین کشور ایالات متحده آمریکا، بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات کشاورزی در جهان بوده است.

در سال ۲۰۱۹ میلادی امریکا 513.74 ‌میلیون تن محصول کشاورزی تولید کرد و این صنعت توانست بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار به اقتصاد امریکا کمک کند. بیشترین تولید امریکا ذرت و سورگوم است بود. دومین تولید کننده بزرگ محصولات کشاورزی در جهان کشور چین است که در سال قبل 230.38 میلیون تن محصول کشاورزی به بازار عرضه کرد. این کشور پر جمعیت اسیایی که رقیب اصلی امریکا در عرصه اقتصادی است در درازای تاریخ یکی از بزرگترین تولیدکنندگان محصولات کشاورزی بوده است که البته دلیل آن هم تامین غذا برای بالغ بر یک میلیارد نفر جمعیت این کشور است. این جمعیت زیاد به عنوان نیروی کار فعال در بخش کشاورزی مزیت مهمی برای چین محسوب می‌شوند به خصوص که هزینه نیروی کار در این کشور پایین است و باعث می‌شود تا هزینه تمام شده محصولات عرضه شده به بازار هم پایین باشد. یکی از محصولات کشاورزی ارزشمند کشور چین پنبه است که سرمایه‌گذاری زیادی در تولید این محصول انجام شده است. انتظار می‌رود در سال تولیدی ۲۰۲۰- ۲۰۲۱ میلادی تولید پنیه در این کشور به مرز 26.5 میلیون تن برسد. باید در نظر داشت با وجود اینکه چین از نظر میزان تولید محصولات کشاورزی در دنیا جایگاه دوم را دارد، ولی تولید در این کشور تقریبا نصف امریکا است در حالی‌که جمعیت چین بیش از 4  برابر امریکا است. به همین دلیل است که در فاز اول توافق تجاری، چین متعهد شده بود تا خرید محصولات کشاورزی را از امریکا افزایش دهد.

برزیل و آرژانتین؛ در جایگاه سوم این فهرست کشور برزیل قرار دارد که در سال گذشته 230.38 میلیون تن محصول کشاورزی تولید کرد. این کشور بزرگترین تولیدکننده شکر و قهوه و آب پرتقال در جهان است و با وجود این‌که در فهرست بزرگترین تولیدکنندگان محصولات کشاورزی قرار دارد، ولی هنوز بخش زیادی از زمین‌های کشاورزی این کشور به بهره‌برداری نرسیده است. دولت برزیل برنامه‌ریزی‌های تازه‌ای برای بهره‌برداری از این زمین‌های کشاورزی کرده است که در صورت اجرایی شدن این طرح‌ها برزیل می‌تواند جایگاه بالاتری در تولید محصولات کشاورزی در جهان بدست آورد و البته این تحول به رشد اقتصادی و توسعه زیر‌ساخت‌های صنعتی این کشور هم کمک می‌کند.

در جایگاه چهارم این فهرست یکی دیگر از کشورهای امریکای جنوبی قرار دارد. آرژانتین هم به دلیل وضعیت آب و هوایی و سرمایه گذاری‌های زیادی که در صنعت کشاورزی انجام داده است، توانست جایگاه چهارم این فهرست را به خود اختصاص دهد. میزان تولید محصولات کشاورزی در این کشور در سال گذشته برابر با 120.63 میلیون تن بود که فاصله زیادی با سه کشور اول داشت.در سال گذشته اصلی ترین محصول کشاورزی تولید شده در ارژانتین دانه سویا، گندم و گوشت بود. این کشور یکی از اصلی‌ترین صادر کنندگان پشم و انگور در دنیا است.

هند و فرانسه؛ پنجمین کشور بزرگ تولیدکننده محصولات کشاورزی در جهان هند است که در سال قبل 88.94 میلیون تن محصول کشاورزی تولید کرد. این صنعت نقش مهمی در اقتصاد این کشور آسیایی دارد و هند یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادر کنندگان برنج و گندم در دنیا است. فرانسه که در این رده‌بندی جایگاه ششم را دارد در سال قبل 74.46 میلیون تن محصول کشاورزی تولید کرد. این کشور اروپایی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان پنیر در دنیا است و در سال قبل ۳۵۰ نوع پنیر به بازار عرضه کرد. اما محصولات لبنی اصلی‌ترین و مهمترین محصول کشاورزی در این کشور اروپایی است. چغندر قند یکی دیگر از محصولات کشاورزی مهم فرانسه است.
روسیه، آلمان، رومانی و بریتانیا؛ این 4 کشور به ترتیب رتبه 7 تا 10 را در فهرست بزرگترین تولید‌کنندگان ‌محصولات کشاورزی را دارند ولی فاصله میزان تولید هر یک از کشور دیگر بسیار زیاد است. روسیه در سال گذشته 53.73 میلیون تن محصول کشاورزی تولید کرد. روسیه بزرگترین کشور جهان است و زمین‌های قابل کشت بسیار زیادی دارد که بخش زیادی از این زمین‌ها به کشت انواع غلات اختصاص دارد. نخستین و اصلی‌ترین محصول کشاورزی تولید شده در کشور روسیه گندم است و جو دومین جایگاه را دارد. آلمان که هشتمین کشور این فهرست است، در سال قبل 47.19 میلیون تن محصول کشاورزی تولید کرد که گستره وسیعی از محصولات از قبیل گندم، جو و حبوبات و گوشت پرندگان را شامل می‌شود. این کشور در میان کشورهای اروپایی جایگاه ویژه‌ای در صادرات محصولات کشاورزی دارد. رومانی در سال قبل 29.41 میلیون تن محصول کشاورزی تولید کرد و توانست جایگاه هشتم این فهرست را به خود اختصاص دهد و بریتانیا با تولید 27.27 میلیون تن محصول کشاورزی، جایگاه دهم را دارد. بریتانیا در قاره اروپا توسعه یافته‌ترین صنعت کشاورزی را دارد و از تکنولوژی‌های روز جهان و ماشین‌آلات مدرن برای ارتقای راندمان تولید محصولات کشاورزی استفاده کرد. این کشور به دلیل دارا بودن کشاورزی توسعه یافته در تولید سوختهای گیاهی هم سرمایه‌گذاری کرده است و امروزه یکی از کشورهایی است که می‌تواند سوخت‌های گیاهی را به کشورهای اروپایی صادر کند.

سهم هر قاره چقدر است؟

طبق این گزارش 20 کشور بزرگ تولید کننده محصولات کشاورزی در مجموع 1531.4 میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌کنند که ۳۴ درصد از این محصول تنها در کشور ایالات متحده امریکا تولید می‌شود و دیگر کشورهای واقع در این قاره ۲۳ درصد از سهم تولید محصولات کشاورزی را به خود اختصاص دادند. کشورهای قاره اروپا ۱۷ درصد و کشورهای قاره آسیا ۲۳ درصد از سهم تولید را دارند. میزان تولید محصولات کشاورزی در قاره افریقا برابر با 67.5 میلیون تن بود و 5 کشور از این قاره در میان کشورهای بزرگ تولیدکننده محصولات کشاورزی هستند.مطالعه نشان می‌دهد 7 کشور اروپایی در فهرست تولیدکنندگان بزرگ محصولات کشاورزی هستند و 5 کشور آسیایی هم در این فهرست هستند.

منبع: اقتصادسبز آنلاین- مونا مشهدی رجبی