ممنوعیتی برای صادرات سیب ایران به پاکستان وجود ندارد

به دنبال اعتراضی که صادرکنندگان محصولات باغی از جمله سیب نسبت به مشکلات موجود در فرآیند صادرات مستقیم این محصول به پاکستان داشته و آن را به اتاق تهران منعکس کردند، معاونت امور بین‌الملل اتاق طی استعلامی از سفارت پاکستان در ایران درخواست کرد که موانع موجود در صادرات سیب ایران به پاکستان و موضع دولت این کشور در این زمینه را به اطلاع اتاق بازرگانی تهران برساند. سفارت پاکستان نیز در پاسخ به استعلام اتاق تهران اعلام کرده است که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، موانع غیرتعرفه‌ای در برابر صادرات سیب و انگور ایرانی به پاکستان وجود ندارد اما به دلیل اختلاف هزینه صادرات این محصولات از ایران به افغانستان و سپس پاکستان در مقایسه با صادرات مستقیم سیب به پاکستان، بازرگانان ایرانی ترجیح می‌دهند، محصولات خود را به طور غیرمستقیم به این کشور صادر کنند.

 در همین رابطه، موضوع سومین جلسه کارگروه مشترک اتاق بازرگانی تهران و سفارت پاکستان در ایران با که حضور نمایندگان سازمان‌های دولتی، اتاق مشترک و تشکل‌های مرتبط بخش خصوصی برگزار شد نیز به موضوع صادرات محصولات کشاورزی ایران به پاکستان اختصاص یافت. در این جلسه، رایزن اقتصادی سفارت پاکستان در ایران عنوان کرد که وزارت بازرگانی پاکستان، بررسی نحوه منطقی‌سازی تعرفه واردات سیب و سایر میوه‌های تازه از ایران را آغاز کرده تا واردات مستقیم از ایران از سر گرفته شود.

در ابتدای این جلسه، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران با اشاره به پیشینه تشکیل کارگروه مشترک ایران- پاکستان پس از ملاقات رییس اتاق و سفیر پاکستان در تهران در آذرماه 1399، به اهم موارد مطروح شده در دو جلسه پیشین این کارگروه با موضوعات «انرژی» و «تهاتر» پرداخت و گفت: این جلسه با هدف رفع تنگناهای موجود در صادرات محصولات کشاورزی به ویژه سیب به پاکستان و نیز پیگیری موضوع سازوکار تهاتر پیشنهادی اتاق تهران به طرف‌های پاکستانی تشکیل شده است.

حسام‌الدین حلاج افزود: در حال حاضر صادرات برخی اقلام کشاورزی ایران به پاکستان از طریق کشور ثالث و به طور مشخص افغانستان انجام می‌شود که با تحمیل هزینه‌های مختلف از جمله هزینه حمل‌ونقل و تشریفات صادراتی مضاعف، هزینه‌های نگهداری و ... ریسک وارد آمدن آسیب به محصول را در طول مسیر افزایش داده و موجب بالا رفتن قیمت برای مصرف‌کننده نهایی در پاکستان می‌شود.

صادرکنندگان به صادرات مستقیم تمایل دارند

در ادامه رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران نیز گفت: اگرچه در نگاه نخست تفاوت تعرفه ایران در مقایسه با افغانستان برای صادرات سیب به کشور پاکستان به عنوان مشکل اصلی صادرات این محصول تلقی می‌شود اما به نظر می‌رسد مشکلات دیگری و محدودیت‌هایی فراتر از موضوع تعرفه در این رابطه وجود دارد. برای مثال سیب ایران در نهایت به پاکستان صادر می‌شود، ولی نه از طریق مرزهای مستقیم بلکه از طریق مرزها و گمرکات افغانستان که باعث می‌شود این محصول با قیمت بالاتر و کیفیتی پایین‌تر در بازار عرضه شود که نه برای صادرکنندگان ایرانی و نه واردکنندگان پاکستانی مطلوب نیست.

ا احمدرضا فرشچیان افزود: به طور قطع صادرکننده ایرانی به رغم تفاوت تعرفه و با توجه به مسائل و مشکلاتی که به واسطه صادرات غیرمستقیم به وجود می‌آید، تمایل به صادرات محصول خود از مرز مستقیم ایران و پاکستان دارد.

سپس مراد نعمتی، مشاور امور پاکستان اتاق تهران، با اشاره به مشکلاتی که در زمینه تجارت سیب، کیوی و انگور ایجاد شده است، گفت: در سال 2017 با توجه به کاهش تراز تجاری پاکستان، این کشور برخی محدودیت‌ها از جمله ایجاد محدودیت‌های قرنطینه‌ای برای میوه و تره‌بار و اعمال تعرفه سنگین را برای واردات اعمال کرد که موجب قطع صادرات میوه کشورمان به‌ویژه سیب درختی شد و به رغم تلاش‌های صورت گرفته، این مساله تاکنون حل نشده و صادرات این محصولات به پاکستان میسر نیست. البته طرف پاکستانی تصمیم گرفته برخی کالاها را بدون نیاز به گشایش اعتبار اسنادی از طریق افغانستان وارد کند و شایسته است از این فرصت به طور مشابه در راستای رفع ممنوعیت و محدودیت‌های ایجاد شده بهره‌برداری صورت گیرد.

در ادامه این جلسه، بهنام تاج‌الدینی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ارومیه هم با بیان اینکه ایران پنجمین تولیدکننده سیب در دنیا به شمار می‌‌آید و استان آذربایجان غربی با تولید 1.5 میلیون تن سیب در سال از ظرفیت بالایی برای صادرات برخوردار است، گفت: امکان صادرات مستقیم این محصول از مرزهای مشترک با پاکستان مقدور نیست. سیب ایرانی با بهترین کیفیت به افغانستان ارسال می‌شود و با طی مسیر در افغانستان در گمرکات این کشور معطل می‌ماند تا تعیین تکلیف شود که این امر، به صادرکنندگان ایرانی و واردکنندگان پاکستانی هزینه‌های بالایی را تحمیل می‌کند. اگر این مشکل برطرف شود، تاثیر بسزایی در رونق مرزها و افزایش تجارت دوجانبه خواهد داشت.

حسین بامیری، معاون دفتر آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت ایران، نیز با اشاره به اینکه مشکلات تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای در مسیر صادرات به پاکستان وجود دارد، توضیح داد: مشکلات تعرفه‌ای شامل افزایش 40 درصدی تعرفه است و مسئله ممنوعیت صادرات مشکل غیرتعرفه‌ای محسوب شده و غیرقانونی است. اما اگر مساله تعرفه‌ای در میان باشد، سازمان توسعه تجارت ایران در مذاکرات آتی این مسئله را پیگیری و حل و فصل می‌کند.

تعرفه واردات سیب از ایران، چهار برابر تعرفه واردات سیب از افغانستان

در ادامه مسعود احمد، رایزن اقتصادی سفارت پاکستان در تهران، در خصوص مشکل تجار ایرانی در مورد صادرات کیوی، انگور و سیب اعلام کرد: ما از این موضوع اطلاع داشتیم که سیب و انگور از ایران به پاکستان صادر می‌شود، اما از تمایل صادرکنندگان ایرانی به صادرات کیوی به پاکستان اطلاعی نداشتیم و تسهیل این صادرات قابل بررسی است.

او این پیشنهاد را مطرح کرد که صادرکنندگانی که اخیرا در اقلام مورد اشاره، اقدام به صادرات کرده‌اند و با مشکلات مختلفی روبرو بوده‌اند، از طریق اتاق بازرگانی تهران با سفارت در ارتباط باشند تا مسائل آنها مورد پیگیری قرار گیرد.

وی افزود: احتمالا به دلیل انعقاد قرارداد ترجیحی میان پاکستان و افغانستان در مقایسه با ایران امتیازات بیشتری برای واردات سیب از افغانستان درنظر گرفته شده‌است. بنابراین برای واردکننده پاکستانی واردات سیب از طریق افغانستان ارزان‌تر تمام‌ می‌شود. باید با سازمان‌های مربوطه از جمله گمرک و سازمان قرنطینه مذاکره شود تا مشکل را شناسایی و راه‌حلی برای آن پیدا کنیم. در حال حاضر تعرفه واردات سیب از ایران تقریبا چهار برابر تعرفه واردات سیب از افغانستان است، بدان معنا که تعرفه واردات از افغانستان 8 روپیه و از ایران 35 روپیه به ازای هرکیلوگرم است.

مسعود احمد در ادامه تضمین کرد که چنانچه صادرکننده ایرانی و واردکننده پاکستانی به توافق برسند و کلیه مدارک از قبیل قرنطینه و سایر مجوزهای لازم تایید شود، طرف پاکستانی، مشکل غیرتعرفه‌ای را برطرف خواهد کرد. او پیشنهاد کرد که صادرکننده ایرانی چند روز پیش از رسیدن کانتینر به مرز پاکستان، موضوع را از طریق اتاق بازرگانی تهران به سفارت اطلاع دهد تا هماهنگی‌های لازم انجام و کار با مشکل مواجه نشود.

پاسخ به پیشنهاد سازوکار تهاتر اتاق تهران

رایزن اقتصادی سفارت پاکستان در تهران در خصوص پیشنهاد سازوکار تهاتر اتاق بازرگانی تهران گفت: پیرو مکاتباتی که با وزارت بازرگانی و بانک دولتی (مرکزی) پاکستان انجام شده است، پاسخ‌های اولیه دریافت شد و پروپوزالی نیز از طرف بانک مرکزی پاکستان ارائه شده که با سازوکار تهاتری اتاق تهران مشابهت بسیاری دارد.

او همچنین گفت که مقامات پاکستان دیدگاه مثبتی نسبت به اجرایی کردن این سازوکار تهاتر دارند و طی مذاکراتی که با وزارت بازرگانی پاکستان انجام شده است، مقرر است این مکانیزم با همکاری اتاق بازرگانی تهران و اتاق بازرگانی متناظر آن در پاکستان انجام شود.

مسعود احمد در ادامه به تصمیم اخیر دولت پاکستان مبنی بر تبادل کالا میان پاکستان و افغانستان برای تجارت چهار دسته کالا از جمله انواع میوه‌ها، تره‌بار، محصولات لبنی و گوشت با استفاده از ارز محلی (روپیه پاکستان) اشاره کرد و در ادامه گفت: می‌توان اقدام مشابهی در تجارت با ایران به انجام رساند.

وی همچنین اظهار داشت در خصوص همکاری با ایران مناسب است برنج را به اقلام فوق اضافه کرده و حمل‌ونقل نیز فقط از طریق دریا صورت پذیرد.

در پایان این نشست حسام‌الدین حلاج، معاون امور بین‌الملل اتاق از رایزن اقتصادی سفارت پاکستان خواست تا پس از پیگیری موضوع موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای صادرات سیب و سایر اقلام کشاورزی به پاکستان، موضع دولت پاکستان را به طور رسمی به اطلاع اتاق برساند که که در پاسخ ارسال شده به استعلام اتاق تهران از طرف مسعود احمد آمده است که براساس بررسی‌های صورت گرفته، موانع غیرتعرفه‌ای در برابر صادرات سیب و انگور ایرانی به پاکستان وجود ندارد. اما به دلیل اختلاف هزینه صادرات این محصولات از ایران به افغانستان و سپس پاکستان در مقایسه با صادرات مستقیم سیب به پاکستان، بازرگانان ایرانی ترجیح می‌دهند، محصولات خود را به طور غیرمستقیم به این کشور صادر کنند.

بر اساس جداولی که این سفارت‌خانه در پاسخ خود ارائه کرده، هزینه صادرات مستقیم سیب ایران به پاکستان، 50 درصد و هزینه صادرات سیب از افغانستان به پاکستان 15 درصد برآورد شده است.

ذ