یوآن چین بر کُرسی دلار نشست

همین چند روز پیش بود که نرخ دلار در سامانه سنا، نوسانات عجیب و غریبی را از خود نشان داد. به طوری که این ارز دردسر ساز توانست خودش را به  هشت تا 10هزار تومان برساند و رکورد یورو را در این سامانه بزند. چنین رویدادی در حالی رخ داد که طبق دستورالعمل‌های بین‌المللی، بهای دلار باید کمتر از نرخ یورو میبود و سامانه سنا در روزهایی که پشت سر گذاشت، نتوانست افسار گسیختگی نرخ دلار را مهار و قیمت آن را در تعادل نگه دارد.  بر این اساس با به صدا درآمدن چنین زنگ خطری، بانک مرکزی تصمیم به حذف دلار از سامانه مذکور کرد و اینچنین شد که یوآن چین کُرسی دلار در سامانه سنا، به خود اختصاص داد. این تصمیم در حالی رنگ اجرایی به خود گرفت که قبلاً نیز بانک مرکزی سعی در کمرنگ‌ کردن نقش دلار در معاملات تجاری ایران با سایر کشورها داشت. برخی از کارشناسان می‌گویند هم اکنون نیز ذخایر ارزی بانک‌ها و سپرده‌گذاری بانک‌های ایرانی و خارجی، ذخایر ارزی بانک‌ها و نیز نقل و انتقالات مالی کشور بر مبنای یورو صورت می‌گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حذف دلار از معاملات تجاری برخی کشورها از جمله ژاپن، روسیه، پاکستان، ترکیه، بلاروس و چین اتفاق افتاده که اتفاقاً به مذاقشان  نیزخوش آمده. کارشناسان و متخصصان مربوطه معتقدند اگر بانک مرکزی بتواند سیاست مورد نظر را به خوبی مدیریت و اجرا کند، یک گزینه کمکی برای مقابله با تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران ایجاد شده است.

در این باره مهدی تقوی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایانا می‌گوید: «ایران تنها کشوری نیست که به دنبال اجرایی کردن حذف دلار از چرخه اقتصادی‌ خود است. چرا که کشورهایی مانند چین، ژاپن و... تجربه اجرایی کردن این ماجرا را داشته‌اند و گویا موفقیت‌آمیز هم بوده. این روزها رئیس جمهور آمریکا به شدت در حال بر هم زدن وضعیت اقتصاد جهانی است، بنابراین هرچه وابستگی کشورها از جمله ایران به دلار کم شود، از میزان قدرت ارزش پول آمریکا در جهان کاسته خواهد شد. تا به امروز نیز این سیاست نادرستی بوده که یک ارز در کل جهان پایه مبادلات تجاری باشد و با بالا یا پایین رفتن نرخ آن، اقتصاد کشورها و فعالیت‌های بازرگانی آنها تحت شعاع قرار بگیرد.»

او با اشاره به اینکه اگر بانک مرکزی به خوبی بتواند با اجرای سیاست‌های سنجیده و حساب شده، دلار را از چرخه مبادلات تجاری حذف کند، به موفقیت بزرگی رسیده، ادامه می‌دهد: «ایران می‌تواند در مبادلاتش با اروپا از یورو استفاده کند که قطعاً استفاده از این ارز بیشتر به نفع اقتصاد کشور خواهد بود. سوال اساسی اینجاست که با حذف دلار از چرخه اقتصادی روند پرداخت‌های فروش نفت به چه صورت اتفاق خواهد افتاد؟ اگر بتوانیم خریداران نفت ایران را متقاعد کنیم که پرداخت‌های خود را با یورو انجام دهند، نیاز به حضور دلار به عنوان واسطه برای خرید کالاها از سایر کشورها نیست. بنابراین بانک مرکزی باید بررسی لازم را در این راستا انجام دهد و تصمیمات را سنجیده بگیرد.»

این کارشناس اقتصادی با یادآوری موضوع خروج آمریکا از برجام و آغاز دور جدید تحریم‌ها علیه ایران، می‌افزاید: «در حال حاضر آمریکا با بسیاری از کشورهای دنیا درافتاده و ایران نیز در صدر این کشورها قرار دارد. اگر سیاست‌های بانک مرکزی بتواند با قدرت دلار را حذف کند، توانسته تا حدودی اثرات و تنش‌های آمریکا را بر اقتصاد کشور کاهش دهد. گرچه مشکلات اقتصادی با این داستان‌ها قابل حل نیست، ولی نمی‌توان گفت که این ماجرا اثر مثبتی در پی نخواهد داشت.»