امنیت غذایی چالش جدی در جهان

به گزارش واحد پژوهشی ایانا، قیمت‌ بین‌المللی کالاهای غذایی طی دهه گذشته شوک‌هایی را تجربه کرده است. به‌عنوان مثال قیمت برنج، ذرت و گندم در سال 2008-2007 در نتیجه شوک‌های عرضه و تقاضا و محدودیت‌های تجارت صادراتی، همچنین قیمت کالاها در سال 2011-2010 افزایش یافت.

اختلالات زنجیره تامین جهانی پس از همه‌گیری کووید 19 و جنگ میان روسیه و اوکراین باعث افزایش قیمت‌های بین‌المللی مواد غذایی شده است، اگرچه در اواسط سال 2022 تا حدودی این مسئله تعدیل شد اما این افزایش قیمت کالاها بر امنیت غذایی بسیاری از کشورها تأثیر منفی گذاشته که شدیدترین تأثیر آن بر کشورهای کم درآمدی است که وابسته به مواد غذایی وارداتی هستند.

سازمان‌های توسعه بین‌المللی در تلاش‌اند تا در مورد آسیب‌پذیری هر کشور در برابر انواع مختلف ضربه‌های اقتصادی اطلاعاتی دقیق جمع‌آوری کنند. چنین اطلاعاتی می‌تواند طراحی برنامه‌ها و سیاست‌ها را برای آماده‌سازی و پاسخ به این شو‌ک‌های بین‌المللی قیمت مواد غذایی تسهیل کند.

 برای رفع این نیاز، پورتال امنیت غذایی IFPRI صفحه کاربری جدید خود را برای ارزیابی سریع آسیب‌پذیری در برابر شوک‌های قیمت جهانی غذا راه‌اندازی کرده است. این ابزار جدید صفحه کاربری امنیت غذایی، معیاری ساده از آسیب‌پذیری در برابر شوک‌های قیمتی بین‌المللی برای هر کشور و هر کالای اصلی غذایی را ارائه می‌دهد.

باید میزان آسیب‌پذیری را با ارزیابی خطر ناامنی غذایی بالاتر در کشورها به دلیل افزایش قیمت بین‌المللی یک کالای غذایی مانند برنج یا گندم تعیین کنند.

صفحه کاربری آسیب‌پذیری یک شاخص ترکیبی قابل مقایسه در بین کشورها ارائه می‌کند، که دارای سه جزء است:

1. سهم کالری که کالای غذایی در رژیم غذایی ملی نشان می‌دهد.

2. سهم مصرف ملی کالایی که از واردات حاصل می‌شود.

3. سهم جمعیتی که امنیت غذایی ندارند.

آسیب‌پذیری کشورهای کم در‌آمد نسبت به افزایش قیمت برنج

برنج نمونه‌ای از نحوه استفاده از صفحه کاربری برای ارزیابی آسیب‌پذیری در برابر افزایش قیمت فعلی مواد غذایی است.

قیمت برنج در بازارهای بین‌المللی بین آوریل و نوامبر بیش از 25 درصد افزایش یافته است. این افزایش به دلیل اختلالات تولید تا حدی ناشی از شرایط نامساعد آب و هوایی در برخی از کشورهای عمده تولیدکننده برنج، محدودیت‌های تجاری جدید و ذخیره‌سازی در کشورهای اصلی تولیدکننده در اوج نگرانی‌ها در مورد کمبود احتمالی برنج بوده است.

با استفاده ازصفحه کاربری جدید، می‌توان به سرعت 15 کشور آسیب‌پذیر در برابر این افزایش قیمت را شناسایی کرد. آسیب‌پذیرترین کشورها در آفریقا از جمله شهرهای لیبریا، گامبیا، گینه بیسائو، کومور، سیرالئون، بنین، جیبوتی و موزامبیک هستند.

سایر کشورهای هائیتی، تیمور-لسته و چندین کشور جزیره‌ای کوچک دیگر به دلیل وابستگی شدید به واردات برنج، از آسیب‌پذیرترین کشورها هستند.

بسیاری از کشورهای آسیایی که برنج غذای اصلی آنها است، در برابر ضربه‌ها آسیب‌پذیر نیستند، عمدتاً به این دلیل که صادرات برنج داردند و یا سهم کمی از نیازهای خود را وارد می‌کنند.