راه‌اندازی انسکتاریوم باغ گیاه‌شناسی ملی ایران

به گزارش ایانا به نقل از روابط عمومی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، علی علیزاده گفت: باغ گیاه‌شناسی ملی ایران، مجموعه‌ای از ۴۰۰۰ گونه گیاهی با قدمت بیش از ۵۰ سال است و تنوع موجود، طی این سال‌ها، به یک پایداری اکولوژیکی رسیده است، به‌طوری‌که خود این سیستم می‌تواند آفات و بیماری‌های خودش را کنترل کند.

 وی با اشاره به اهمیت کنترل غیر شیمیایی آفات و عوامل بیماری‌زا در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران بر حذف کامل سم‌پاشی در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران تاکید کرد.

علیزاده گفت: سمپاشی زیبنده باغ گیاه شناسی نیست و هرنوع اقدام کنترلی در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران باید با حداقل تأثیرات سوء زیست‌محیطی همراه باشد. 

وی ادامه داد: جمعیت‌های فون و فلور این باغ، در کنار هم تکامل یافته‌اند و به یک تعادل خوب اکولوژیکی رسیده‌اند به طوری که خود این سیستم می‌تواند آفات و بیماری‌های خودش را کنترل کند و اگر ما می‌خواهیم به آن کمک کنیم، باید در جهت حفظ و تقویت این تعادل‌ باشد.

رئیس مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به موضوع کنترل بیولوژیک به عنوان راه‌کاری مناسب در این زمینه اظهار داشت: این روش در عرصه‌های طبیعی به چهار شکل انجام می‌شود: 

- کنترل بیولوژیکی طبیعی؛ که در این شیوه، طبیعت خود، از طریق تنوعی که درون خود دارد، به کنترل عوامل خسارت‌زا می‌پردازد. حضور برخی از حشرات کنترل‌کننده بیولوژیک، مثل کفشدوزک‌ها و یا برخی از آنتاگونیست‌ها و پارازیتوئیدها و … که به طور طبیعی، در سطح باغ وجود دارند، وظیفه کنترل بیولوژیک طبیعی را عهده‌دار هستند. 

- کنترل بیولوژیکی حفاظتی؛ که در این روش، باید طوری با طبیعت رفتار کنیم که عوامل کنترل‌کننده بیولوژیک آن حفظ شوند و در این راستا مهم‌ترین کار، حذف سموم شیمیایی برای کنترل عوامل بیماری‌زا و آفات در باغ است. بدین‌ترتیب، عوامل کنترل‌کننده بیولوژیکی که هم‌اکنون به صورت طبیعی در باغ فعالیت می‌کنند، حفظ خواهند شد.

 - کنترل بیولوژیکی کلاسیک؛ که در این روش، می‌توان در کنار حفظ، یک عامل کنترل‌کننده بیولوژیک، مثل کفشدوزک را از محلی جمع‌آوری و در باغ رهاسازی می‌کنیم تا در این محیط جدید بتواند تکثیر شده و وظیفه‌اش را انجام دهد.

 - کنترل بیولوژیکی افزایشی؛ که در این روش، میزان کمی عوامل کنترل‌کننده بیولوژیکی از طریق تکثیر و رهاسازی به طور مصنوعی افزایش می‌یابند.

علیزاده شرط تحقق روش چهارم، یعنی کنترل بیولوژیکی افزایشی، را اظهار وجود یک انسکتاریوم مجهز و استاندارد دانست و گفت برای اجرای این شیوه در باغ، به انسکتاریوم نیاز داریم و باغ گیاه‌شناسی ملی ایران حتماً باید دارای انسکتاریوم باشد تا بتواند عوامل کنترل‌کننده بیولوژیک مورد نیازش را تولید و در عرصه‌های مدنظر رهاسازی کند. 

وی ادامه داد: از دیگر اهداف انسکتاریوم، فرهنگ‌سازی عمومی، انجام امور آموزشی و تحقیقاتی و حتی اقتصادی و درآمدزایی است.

وی با اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی گفت: مردم با بازدید از باغ با عوامل کنترل‌کننده بیولوژیک، مثل کفشدوزک‌ها، زنبورها و بالتوری‌ها آشنا می‌شوند و درک می‌کنند که اگر طبیعت را حفظ کنند، این عوامل هم حفظ شده و خودشان، آفات و بیماری‌ها را کنترل می‌کنند.

علیزاده با تأکید بر اهمیت بحث نمایش و معرفی انسکتاریوم افزود: باید امکان بازدید و حضور مردم از فرایند تولید و تکثیر حشرات مفید، به راحتی امکان‌پذیر شود. در کنار این موضوع، زمینه‌های خوب تحقیقاتی نیز در دل انسکتاریوم شکل می‌گیرد و ممکن است دانشجویان در این زمینه فعال‌تر ظاهر شوند، ضمن اینکه اگر این سیستم امکان تولید همه عوامل کنترل‌کننده بیولوژیک را داشته باشد، می‌توانیم با نگاه درآمدزایی، به تولید انبوه و عرضه و فروش آن در سطح کشور هم فکر کنیم.

وی ادامه داد: نظر به برگزاری جلسات متعدد، همچنین، مشورت با همکاران مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، “حشره بالتوری سبز” را به عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک انتخاب کردیم و روند کامل تولید آن، در بخش تحقیقات حفاظت و حمایت انجام شد. 

وی ابراز امیدواری کرد با توجه به زحمات انجام شده در سال‌های گذشته، این انسکتاریوم در مدت بسیار کوتاه، تجهیز و راه‌اندازی شده و به‌مرور و با توجه به نیاز باغ، عوامل کنترل‌کننده بیولوژیکی، پرورش، تکثیر و رهاسازی شوند و این موضوع را برای مردم فرهنگ‌سازی کنیم که کنترل بیولوژیک، همسو با حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی، جایگزین بسیاری از سموم در سطح جنگل،مرتع، زراعت و باغبانی است.