آماده‌ام با بهره‌گیری از نخبگان خادم ملت باشم

به گزارش خبرنگار ایانا، محمدعلی نیکبخت گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی در جریان 321 مین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی که امروز برگزار شد، برای کسب رای اعتماد به تشریح برنامه‌های خود پرداخت.

وی با اشاره به آغاز برنامه هفتم توسعه افزود: برنامه‌های خود را بر اساس چهار جهت‌گیری اصلی تدوین کرده‌ام و تلاش و جدیدیت برای ادامه اجرای تکالیف قانونی و اسناد بالادستی همچنین رفع عوامل محدودکننده تولید پایدار و بهره‌ور با تاکید بر سه اصل مهم خودکفایی در محصولات اساسی، حفظ سرمایه انسانی از طریق رعایت کرامت و ارتقای سطح معیشت بهره‌برداران و حفظ منابع پایه به‌کار می‌گیرم.

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی بیان کرد: اولین برنامه من توسعه متوازن همه اجزای زنجیره ارزش با تاکید بر ترمیم و تکمیل زنجیره‌های ارزش ملی استانی و منطقه‌ای است.

وی ادامه داد: نقش آفرینی سرمایه مردمی برای مشارکت در توسعه زنجیره ارزش، کاهش نوسانات بازار، کاهش تلفات و ضایعات محصولات کشاورزی و همچنین به حداقل رسانی خام فروشی محصولات کشاورزی محورهای بعدی برنامه ارائه شده است.

نیکبخت چهارمین محور برنامه‌های خود را ریل گذاری برای تامین امنیت غذایی مردم نهاد کشاورزی دانش بنیان، روستای نوآور و رشد تولید معرفی کرد.

وی اضافه کرد: باید در همه ارکان بخش کشاورزی و غذا به‌ویژه هسته‌های اولیه تولید خودکفا شویم. برای دستیابی به این اهدف به‌روزترین فناوری بومی و تجربه شده کشور و جهان را وارد زنجیره‌ها می‌کنیم.

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: برای رفع عوامل محدود کننده تولید پایدار و بهره‌ور، سال‌هاست که رهبر فرزانه انقلاب درخصوص خودکفایی محصولات اساسی توصیه‌های جدی می‌کنند اما آمار و اطلاعات حاکی از ناپایداری شدید در خودکفایی است.

وی افزود: تولید تصادفی و بی‌برنامه نمی‌تواند ضامن امنیت غذایی پایدار باشد. فقط در 6 سال اخیر نوسانات درصد خودکفایی برای گندم 25 درصد، برنج 22 درصد، شکر 64 و جو 32 درصد بوده است. گاهی خودکفا و گاهی واردکننده بزرگ بودیم.

نیکبخت اضافه کرد: شرمنده‌ام که بگویم در حال حاضر درصد خودکفایی در روغن و ذرت دانه‌ای کمتر از 10 درصد است. دسترسی به امنیت غذایی پایدار با روش رایج گذشته امکان‌پذیر نیست.

به گفته وی، کشاورزی نیاز به بازنگری و طرح تحول‌زا دارد و وی به همراه همکارانش برای دسترسی به خودکفایی برنامه دارند.

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی بیان کرد: خلاء عملکرد گندم در آبی و دیم به ترتیب پنج و یک و نیم تن است. امکان دستیابی به تولید 16 میلیون تن گندم با اصلاح این خلاء وجود دارد. در جو خلاء عملکرد آبی و دیم چهار و دو تن است. امکان دستیابی به تولید پنج میلیون تن جو و خودکفایی و توسعه صنعت دامپروری وجود دارد.

وی افزود: ظرفیت دیم‌زارها مغفول مانده است. این عرصه‌ها از پتانسیل تولیدی خوبی برخوردار است. دیم‌زارها می‌توانند ضمن تامین بخشی از نیاز غلات، علوفه و دانه روغنی زمینه اشتغال بیشتر برای کشاورزان و سرمایه‌گذاران را فراهم کند.

نیکبخت یادآور شد: یکی از برنامه‌های من، پیگیری طرح جهش تولید در دیم‌زارها است. ارتقای جنبه‌های نوآوری با نخبگان دانش بنیان از دیگر برنامه‌ها است.

وی ادامه داد: مهمترین برنامه برای تولید پایدار و بهره‌ور حمایت نرم‌افزاری و سخت افزاری از تولیدکنندگان است. اولین بخش تامین به موقع، با کیفیت و مقرون به‌صرفه نهاده‌ها است. تولیدکننده به جز دغدغه تولید نباید نگران تامین ماده اولیه باشد.

نیکبخت گفت: تولید محصول کشاورزی در ایران در شرایط کم نهاده و بد نهاده قرار دارد. بخش قابل توجهی از خلاء عملکرد و بهره‌وری پایین در بخش مربوط به همین نکته است. در بخش نهاده تولید نباید به راهبری سنتی خود اصرار کنیم و تولیدکنندگان را محکوم به تسهیلات دولتی کرده و آنها را در دام سودجویان و واسطه‌گران قرار دهیم.

وی قول داد: با بهره‌گیری از همه امکانات بخش دولتی با محوریت بخش خصوصی و برنامه‌ریزی دقیق نظام تامین و توزیع نهاده می‌توان شرایط را بهبود بخشید.

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی بر مبارزه با رانت و انحصاری شدن تامین مواد اولیه تولید تاکید کرد و افزود: در همه دنیا رابطه مشخصی بین قیمت محصولات مختلف وجود دارد و متناسب با سیاست‌های کلان کشور، دولت‌ها نسبت به حمایت‌های قیمتی اقدام می‌کنند. از این ناحیه بسیار آسیب پذیر هستیم و این باعث شده است که تولیدکنندگان انگیزه لازم برای تولید محصولات راهبردی نداشته باشند.

وی اضافه کرد: این مسئله منجر به بیش بود و کمبود تولید می‌شود. از ابزارهای حمایتی در اختیار استفاده می‌کنیم و از مجرب‌ترین متخصان اقتصادی و مدل‌های موفق کشاورزی اقتصادی استفاده می‌کنیم. شیوه‌های حمایتی را بومی کرده و به تنظیم الگوی تولید خواهم پرداخت. تلاش می‌کنم همه حمایت‌ها در طول زنجیره ارزش یکسان توزیع شود.

نیکبخت بیان کرد: نوآوری و متنوع سازی روش خدمات، تامین مالی و افزایش سرمایه‌گذاری، به‌ویژه تامین مالی زنجیره‌های بخش صنعت و استفاده از ظرفیت بورس کالا در دستور کار قرار دارد.

وی با تاکید بر ارتقای دانش، مهارت و توانمندی بهره‌برداران گفت: با توجه به سرعت بالای تغییرات اقلیمی و تخریب منابع پایه، آموزش بهره‌برداران کشور باید در قالب جنبش نرم‌افزاری جامع مد نظر قرار گیرد. گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی بیان کرد: بهره‌برداران باید با فناوری نو و امکانات جدید تولید برای حلقه پیشین و پسین با توجه به اهمیت منابع پایه در اختیار، آشنا باشند و از اطلاعات لازم به صورت برخط استفاده کنند.

وی اضافه کرد: نظام جامع جمع‌آوری داده و پردازش اطلاعات و آمار و رصدخانه کشاروزی ایران به‌عنوان بازار هوشمند برای پایش بخش کشاورزی و غذا به‌عنوان ابزار مناسب در اختیار قرار دارد.

نیکبخت گفت: حمایت از بهره‌برداران در مقابل بلایای طبیعی شامل سرما، یخبندان، بادهای گرم، نوسانات دمایی، سیل و خشکسالی و شیوع آفات و بیماری‌ها بخشی از تلخی‌های تولید است که دسترنج تولیدکننده را در کسری از ثانیه از بین می‌برد. نمایندگان مجلس بارها و بارها با تولیدکنندگان خسته و درمانده از این حوادث مواجه شده‌اند.

وی یادآور شد: حل این مسئله را از دو مسیر دنبال می‌کنیم. نفوذ فناوری نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موفق دنیا برای پیش‌آگاهی بلایای طبیعی و افزایش ضریب نفوذ بیمه و تغییر در ساختار نظام بیمه و تنوع بخشی به ابزارهای بیمه با تاکید بر صیانت و حفاظت از منابع پایه، راهکارهایی است که به‌کار خواهیم گرفت.

توجه به خاک و آب

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی توجه به منابع پایه و محیط زیست را برنامه اصلی خود دانست و افزود: در کشور ما به موضوع خاک توجه نشده است. نرخ خاک‌سازی در ایران نیم تن در هکتار برآورد می‌شود. در حالی که شاهد فرسایش شدید پنج تا 15 میلیون تن و تخلیه مواد غذایی هستیم. رهبری فرمودند که قضیه خاک از آب مهمتر است.

وی آب را مسئله اولویت‌دار بعدی در کشور توصیف کرد و ادامه داد: مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی جدی‌ترین عامل محدود کننده دستیابی به امنیت غذایی است. با غنایت به پیچیدگی موضوع و ابعاد اقتصادی و اجتماعی، بر اساس مدل تلفیقی و مشارکتی، برای استفاده از مردم به‌عنوان محور و موتور محرکه برای حفظ و ارتقاء منابع آب برنامه‌ریزی می‌کنم.

نیکبخت بیان کرد: نظام تولید کم آب‌بر و تجهیز منطقه به امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای مصرف بهینه به شرایط کمک می‌کند.

به گفته وی، نخبگانی در کشور داریم که با سرمایه‌های خود برای ورود فناوری جدید مثل آبیاری زیر سطحی اقدام کرده و موفق بوده‌اند. باید صدور مجوز برای آنها را تسریع و فناوری استفاده شده را توسعه دهیم.

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی احیاء و مرمت قنوات، توسعه اینترنت اشیاء، توسعه کشت در محیط‌های کنترل شده مثل گلخانه، راه اندازی نهضت سایبان در باغات کشور، به‌کارگیری آب‌های نامتعارف، بهره‌گیری بیشتر از آب سبز و توجه به گیاهان کم آب‌بر را دیگر برنامه‌های خود اعلام کرد.

وی گفت: مسئله جنگل و مرتع برای ما بسیار مهم است. طرح تنفس جنگل‌های شمال، سرعت بخشی به حدنگاری و تجهیز ایستگاه پایش و کنترل، طرح صیانت از جنگل‌های زاگرس، جنوب و مناطق مرکزی ایران و مدیریت پایدار و مردم محور با توجه به حضور یک میلیون بهره‌بردار به‌ویژه عشایر و نقش آنها در مدیریت پایدار و جلوگیری از سیل، برنامه کنترل و پیش‌آگاهی سیل و توجه به آبخیزداری و آبخوانداری از برنامه‌های دیگر من است.

نیکبخت اصلاح و توسعه متوازن همه اجزای زنجیره ارزش را برنامه بعدی خود معرفی کرد.

وی افزود: زنجیره ارزش در کشور ما از جامعیت مناسب برخوردار نیست. اجزای زنجیره متناسب با تولید نیست. بخش زیادی از محصولات دچار تلفات و ضایعات می‌شوند. در حالی که در دنیا 98 درصد تولیدات پس از برداشت وارد فرآیند بسته‌بندی می‌شوند در ایران 15 درصد به این چرخه وارد شده‌اند. این یعنی عمدتا خام فروشی داریم و به این ترتیب فرآیند تولید تلفات و ضایعات به همراه خواهد داشت.

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی یادآور شد: اگر زیرساخت لازم مثل سردخانه، حمل و نقل سرد، انبار و واحد بسته‌بندی مناسب داشته باشیم از تلفات گسترده محصولات جلوگیری می‌شود و امکان مناسبی برای تنظیم بازار فراهم می‌شود.

وی افزود: تلفات فقط یک قلم ریزش برگ یونجه به دلیل ماشین آلات برداشت نامناسب، معادل 650 هزار تن کنجاله سویا است.

نیکبخت با اشاره به ظرفیت‌های بی‌بدیل سرمایه‌گذاری و اشتغال در بخش تولید و شیلات مهمترین برنامه خود در این حوزه را برنامه خودکفایی در هسته اولیه تولید انواع مولدها، خوراک آنها و متنوع‌سازی مولدها معرفی کرد.

وی با اشاره به تلاش برای ریل‌گذاری بخش کشاورزی برای آینده گفت: تلاش من برای ریل‌گذاری در چند حوزه مهم است. اولین گام راه‌اندازی شهرک‌های نوآوری بذر است. این مرکز با حداکثر مشارکت بخش خصوصی، نخبگان علمی و جوانان کشور و با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری ایجاد خواهد شد.

کشور را به قطب تولید بذر تبدیل می‌کنیم

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: با راه‌اندازی این مجموعه ضمن دستیابی به فناوری بذور واردتی و خودکفایی زیست بوم منطقه‌ای و بین‌المللی با توجه به شرایط متنوع ایران، در آینده نزدیک کشور را به قطب تولید بذر تبدیل خواهیم کرد.

وی راه‌اندازی نهضت تولید خوراک دام از ضایعات و پسماندها را برنامه دیگر خود اعلام کرد و افزود: ایجاد شرکت حرفه‌ای خدمات کشاورزی از دیگر برنامه‌ها است. به دلیل افزایش هزینه‌های تولید در سال‌های آتی ممکن است مالکان اراضی کشاورزی قادر به تولید نباشند. با تشکیل این شرکت‌ها توسط نخبگان و فارغ‌التحصیلان، زمینه اشتغال تکنیسین‌های جوان و صاحب دانش ایجاد می‌شود.

نیکبخت در پایان با اشاره به تجربه، دانش و دلسوزی نمایندگان مجلس، تاکید کرد: در صورت انتخاب از نمایندگان به‌عنوان مشاورین امین و دغدغه‌مند کمک می‌گیرم. به خرد جمعی اعتقاد دارم. فضا را برای استفاده از نظرات باز می‌کنم. از همه دستگاه‌های مرتبط با تامین امنیت غذایی استمداد می‌طلبم.

وی ادامه داد: در بخش‌های مختلف جهاد کشاورزی نیروهای ارزشمندی داریم که مصمم به استفاده از آنها هستم. رهنمودهای رهبر در بیانیه گام دوم انقلاب را سرلوحه کار خود قرار می‌دهم.

گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی گفت: به شما قول می‌دهم با جریان‌های فساد به شدت مبارزه کنم.

وی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری یادآور شد: فرد انتخابی مسئولیت خطیر تامین امنیت غذایی کشور را به عهده می‌گیرد. برای من واژه مدیریت جهادی یادآور روزهای خدمت بی‌ادعا، صادقانه، پرجنب و جوش و جوانی است که در محروم‌ترین مناطق کشور و با قهر طبیعت دست و پنجه نرم می‌کردیم و با تحمل بادهای سیستان و گرمای طاقت فرسای بلوچستان مشغول به کار بودیم.

وی افزود: آماده‌ام که با تمام توان و با همان روحیه جهادی و سادگی همان روزها و بهره‌مندی از نخبگان، خادم مردم شریف ایران باشم. اعتقاد دارم تصمیم شما نمایندگان هرچه باشد، با در نظر گرفتن رضایت خدا، شامل معیارهای دقیق و مصالح کشور بوده و آن را با جان و دل می‌پذیرم.