ضرورت استفاده از جیره های متوازن در تغذیه دام و طیور

پیروز شاکری در گفت‌ و گو با خبرنگار ایانا بیان کرد: در گذشته بیشتر تولیدات پروتئینی کشور توسط دام‌های بومی و به روش سنتی انجام می‌شد، اما امروزه عمده تولیدات دامی کشور توسط دام‌های اصلاح شده انجام می‌شود. بنابراین سرعت بالای رشد و همچنین تولیدات دامی بالا در این دام‌ها سبب شده تا احتیاجات غذایی آنها نیز افزایش یافته و تأمین احتیاجات غذایی آنها نیاز به دقت و تخصص کافی داشته باشد.

 وی افزود: کمبود و یا بیش بود هر یک از مواد مغذی در جیره این دام‌ها می‌تواند سرعت رشد و یا تولیدات این دامها را تحت تاثیر قرار داده و گاهی سلامت آنها را به مخاطره اندازد. از سوی دیگر استفاده از جیره‌های متوازن، علاوه بر بهبود سرعت رشد و افزایش میزان تولیدات دامی، هزینه‌های خوراک دام به ازای هر واحد تولید را کاهش داده و از اتلاف منابع نیز جلوگیری می‌کند.

به گفته شاکری، برای تهیه جیره‌های متوازن ابتدا باید از احتیاجات غذایی دام‌ها که در شرایط مختلف سنی، تولیدی، فیزیولوژیکی، اقلیمی و... متفاوت است اطلاع دقیق داشته و احتیاجات حیوان مورد نظر به طور دقیق مشخص شود. در مرحله بعد خوراک‌های مناسب از نظر کیفی و قیمتی شناسایی و انتخاب شوند و سپس با استفاده از نرم افزارهای جیره نویسی، مواد خوراکی به نسبتی با هم مخلوط شوند تا ضمن تأمین احتیاجات غذایی دام مورد نظر، ارزان ترین جیره برای دام فراهم شود.

این عضو هیات علمی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، گفت: برای تعیین احتیاجات غذایی دام‌ها در شرایط مختلف تولیدی، جداول استانداردی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آنها احتیاجات غذایی دام را تخمین زد. این جداول عمدتا بر اساس شرایط پرورش دام در سایر کشورها تهیه شده است اما می‌توانند برآورد نسبتا خوبی از احتیاجات غذایی دام‌ها در شرایط کشور ما نیز انجام دهند. برای اطلاع از ارزش غذایی خوراک‌های دام موجود نیز جداول استانداری وجود دارد که امکان برآورد ارزش غذایی خوراک‌های دام را دارد ولی کیفیت خوراک تابع عوامل متعددی از قبیل شرایط خاک، آب، عملیات داشت و برداشت، اقلیم، شرایط نگهداری و ذخیره خوراک و ... است.

این محقق، ادامه داد: بنابراین با تلاش محققان موسسه تحقیقات علوم دامی کشور کتاب "جداول ترکیبات شیمیایی منابع خوراک دام و طیور" کشور بر اساس نتایج تجزیه شیمیایی تعداد زیادی از نمونه‌های خوراک دام در مناطق مختلف ایران تهیه شده و برآورد دقیق‌تری از ارزش غذایی خوراک‌های دام و طیور در دسترس دامداران و کارشناسان دام قرار می‌دهد.

وی تاکید کرد: این اثر، حاصل سال‌ها پژوهش و گردآوری داده‌های علمی درباره خوراک‌های متداول در کشور است و می‌تواند به عنوان یک مرجع علمی برای دامداران، متخصصان تغذیه دام و پژوهشگران مورد استفاده قرار گیرد.

شاکری، بر اهمیت استفاده از اطلاعات این کتاب در مقایسه با جداول NRC معتقد است که می‌تواند سبب بهبود تغذیه دام و افزایش بهره‌وری در صنعت دامپروری کشور شود.

رئیس بخش تحقیقات مدیریت پرورش و تولید مثل دام و طیور موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، در خاتمه بر ضرورت بهره‌گیری از یافته‌های علمی در صنعت دامپروری تأکید و بیان کرد: دسترسی به داده‌های به‌روز و مستند درباره خوراک‌های رایج، نقش مهمی در ارتقای مدیریت تغذیه و بهینه‌سازی تولیدات دامی دارد.