طرح «فراز انگور» از راهکارهای اصلاح و احیاء تاکستان های کشور و بهینه کردن تولید

داریوش سالم پور، سرپرست دفتر امور میوه های سردسیری و خشک در گفتگو با خبرنگار ایانا با تاکید بر اینکه یکی از راهکارهای اصلاح و احیاء تاکستان های کشور و بهینه کردن تولید انگور  طرح فراز انگور است، گفت: ایران با دارا بودن حدود 300 هزار هکتار باغات انگور و تولید سالیانه بیش از 3 میلیون و 400 هزار تن محصول، جایگاه هفتم دنیا را در تولید انگور و جایگاه سوم دنیا را در تولید کشمش دارد.

وی افزود: حدود 230 هزار هکتار از تاکستان های کشور به صورت کشت آبی و 70 هزار هکتار هم به صورت کشت دیم است.

به گفته سالم‌پور، سطح باغات انگور معادل 10 درصد کل سطح باغات کشور و میزان تولید انگور هم معادل 14 درصد کل تولیدات بخش باغبانی کشور است.

سرپرست دفتر امور میوه های سردسیری و خشک  با بیان اینکه حدود 80 درصد سطح تاکستان های کشور در ده استان کشور قرار دارد، افزود: این استان ها به ترتیب استانهای فارس، قزوین، خراسان رضوی، آذربایجان غربی، همدان، آذربایجان شرقی، کردستان، خراسان شمالی، مرکزی و زنجان بوده و 20 درصد مابقی سطح هم در سایر استانهای انگورخیز کشور واقع شده است.  

وی یادآور شد: همچنین استان های فارس، قزوین، همدان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، زنجان، آذربایجان غربی، مرکزی و کردستان ده استان برتر با بیشترین میزان تولید انگور هستند.

سالم پور درخصوص اهداف و ظرفیت های اجرای طرح فراز انگور نیز گفت: با توجه به تغییرات اقلیمی، بروز خشکسالی های اخیر، محدودیت منابع آبی کشور و لزوم ارتقاء بهره وری و افزایش کارایی مصرف آب و با توجه به اینکه سیستم رایج پرورش انگور در ایران عموما سیستم تربیت سنتی (جوی و پشته ای) است، لذا سیستم تربیت بوته تاک به شیوه نوین طرح فراز انگور به عنوان یکی از طرح های شاخص و اولویت دار وزارت جهاد کشاورزی در برنامه های سالیانه و بلند مدت توسعه کشور مصوب و ابلاغ شده است.

سرپرست دفتر امور میوه های سردسیری و خشک  ادامه داد: سیستم تربیت تاک در کشورهای عمده تولید کننده انگور از جمله ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، آمریکا و ترکیه عمدتا به شیوه فراز بوده که به سه شیوه کلی داربستی، پاچراغی و روسیمی اجراء می شوند و از سیستم های رایج هم می توان به روش تک سیم، روش عمودی با دو سیم، روش هدایت عمودی شاخه ها، روش عمودی گایوت، روش داربستی دوپرده ای گنوا، روش یو شکل، روش چند سیم شیب دار و روش داربست سقف مانند اشاره کرد.

سالم پور از جمله اهداف و مزایای طرح فراز را افزایش کمی و کیفی محصول انگور عنوان کرد و افزود: همچنین جلوگیری از آلودگی و تماس میوه با خاک، کاهش هزینه‌های تولید، امکان مکانیزه نمودن باغات، بهبود گل انگیزی و تعداد جوانه های قابل نگهداری و در نتیجه افزایش عملکرد در واحد سطح، افزایش عمر اقتصادی باغات، فراهم شدن امکان اجرای سیستم های نوین و تحت فشار آبیاری و کاهش مصرف آب، کنترل بهینه آفات و بیماری ها، کاهش ضایعات  از دیگر مزایای اجرای طرح فراز انگور است.

وی یادآور شد: حتی فراهم شدن امکان تولید کشمش از ارقام خاص انگور که روی بوته خشک شده و به صورت مکانیزه برداشت می شوند نیز از مزایای اجرای طرح فراز است.

سرپرست دفتر امور میوه های سردسیری و خشک معاونت امور باغبانی درباره اجرای این طرح در کشور، گفت:  برنامه اجرایی طرح فراز انگور در سطحی معادل 50 هزار هکتار تهیه و جهت اجراء به سازمان جهاد کشاورزی کلیه استان ها ابلاغ شده که تا پایان سال 1400 بیش از 20 هزار هکتار از باغات انگور کشور عمدتا در استانهای آذربایجان غربی، قزوین، زنجان، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، فارس، مرکزی، خراسان شمالی، هرمزگان و مرکزی به سیستم طرح فراز، تجهیز شده اند که مطابق با برنامه پنجساله توسعه، هدف تعیین شده برای باغات انگور کشور، محقق خواهد شد. 

سالم پور با اشاره به نحوه اجرای طرح فراز انگور در کشور، افزود: طرح ایستاده کردن باغات انگور در قالب دو فعالیت پیش بینی شده که شامل احداث باغات جدید با اجرای سیستم تربیت روسیمی (فراز) و همچنین تغییر سیستم تربیت باغات سنتی موجود به شیوه فراز  است.

وی ادامه داد: خوشبختانه با تدوین و ابلاغ دستورالعمل های فنی و شیوه نامه های اجرایی توسط دفتر و اقدامات مثبتی که معاونت امور باغبانی برای تامین اعتبارات و اعمال حمایت های دولتی انجام داده و در حال حاضر بخش موثری از هزینه های اجرای طرح فراز انگور از محل کمک های فنی و اعتباری، به صورت تسهیلات پرداخت می شود که باغداران و متقاضیان می توانند با مراجعه به ادارات جهاد کشاورزی شهرستان و استان مربوطه، درخواست های خود را جهت بهره مندی از مزایای طرح، ارائه کنند.

گفتنی است ﺷﺮاﻳﻂ وﻳﮋه اﻗﻠﻴﻤـﻲ و آب و ﻫﻮاﻳﻲ اﻳﺮان و وﺟﻮد ﻣﻴﻜﺮوﻛﻠﻴﻤﺎﻫﺎی مستعد ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﻛﻪ امکان ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﻮاع ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ اﻋـﻢ از میوه ها، سبزی و صیفی جات، گل و گیاهان زینتی، قارچ های خوراکی، چای، گیاهان دارویی و ... در مناطق مختلف کشور ﻓﺮاﻫﻢ شود که از ﻧﻈﺮ سطح و ﺗﻨﻮع ﻣﺤﺼﻮلات ﺗﻮﻟﻴـﺪی در ﺳـﻄﺢ منطقه و دﻧﻴـﺎ ﻛـﻢ ﻧﻈﻴــﺮ بوده و از ﺟﺎﻳﮕـﺎه و رﺗﺒـﻪ ﺑﺴـﻴﺎرﺧﻮﺑﻲ در میان کشورهای جهان ﺑﺮﺧﻮردار است.