ضایعات میادین میوه و تره‌بار؛ گنج پنهان

زهرا عبادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا، ضمن تأکید بر اهمیت صنعت پرورش دام در تأمین پایدار امنیت غذایی کشور، گفت: یکی از دغدغه‌های مهم این صنعت تأمین خوراک موردنیاز دام است. این در حالی است که بر اساس گزارش‌ها از تولید سالیانه 130 میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور، در حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد محصول در فرایند حرکت از مزرعه تا سفره به ضایعات تبدیل می‌شود که اهمیت و ضرورت به‌کارگیری از این ظرفیت برای فرآوری و تبدیل آن به خوراک دام را بیش‌ازپیش آشکار می‌کند.

وی افزود: یکی از اقلام مهم قابل‌استفاده به این منظور، پسماندهای میوه‌جات و سبزی‌ها است. بر اساس منابع علمی حدود 70 تا 90 درصد از ضایعات تولیدشده در میادین میوه و تره‌بار را ترکیبات آلی تشکیل می‌دهند که بیشتر شامل موادی از قبیل میوه و سبزی‌ها، ضایعات عرضه و ترکیبات فیبری (کاغذ، مقوا و چوب) هستند.

انباشته شدن روزانه بیش از 250 تن پسماند انواع میوه و سبزی‌ها در میدان‌های میوه و تره‌بار تهران

عبادی ادامه داد: طبق بررسی‌های متعددی که کارشناسان سازمان بازیافت و تبدیل مواد در کشور انجام داده‌اند، روزانه بیش از 250 تن پسماند انواع میوه و سبزی‌ها در میدان‌های میوه و تره‌بار تهران انباشته می‌شود که تنها 10 تا 15 تن آن به مصرف خوراک دام می‌رسد. طبق برآوردهای انجام‌شده ضایعات میوه و سبزی‌ها 25 تا 40 درصد کل زباله شهری را شامل می‌شود.

عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات علوم دامی خاطرنشان کرد: نظر به روند تجمع ضایعات در کشور و صدمات جبران‌ناپذیر اقتصادی و همچنین معضلات بی‌شمار زیست‌محیطی که به دنبال دارد، اجرای طرح‌هایی درزمینهٔ فرآوری پسماندها و استفاده بهینه از آن علاوه بر رفع معضل زیست‌محیطی، از دورریز مواد مغذی که با هزینه‌های گزاف در کشور تولید می‌شوند ممانعت به عمل می‌آید.

وی افزود: فرآوری بقایای آلی باهدف رفع کمبودها و نیازهای تغذیه‌ای حیوانات می‌تواند در تأمین هرچه بیشتر مواد پروتئینی با اتکا به منابع داخلی، گام‌های مؤثری را بردارد.

عبادی یادآور شد: با توجه به این‌که کلیه این مواد منشأ گیاهی دارند و میزان پروتئین و سایر مواد مغذی آن‌ها به نسبت بالا است، استفاده بیشتر و بهتر از این پسماندها در تغذیه دام و طیور موضوع قابل‌توجهی به نظر می‌رسد. البته ضرورت دارد به اثرات کاربرد این‌گونه مواد بر خصوصیات و ویژگی کیفی فرآورده‌های دامی و گوشت استحصالی، توجه کافی شود.

وی با تأکید بر اهمیت اجرای طرح‌های تحقیقاتی در این زمینه گفت: چنین طرح‌هایی می‌توانند برای ارائه راهکارهای عملی در جهت مدیریت بهینه و کارآمد در بهره‌وری هر چه بیشتر اقتصادی از پسماندها، مفید و راهگشا باشند.

این عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات علوم دامی به اجرای طرح تبدیل ضایعات میوه و تره‌بار میادین شهرداری تهران به خوراک دام و استفاده آن در نسبت‌های مختلف در جیره گوسفندان که در این موسسه اشاره کرد و گفت: اثرات مصرف این بقایا بر ویژگی‌های کمی و کیفی گوشت استحصالی موردبررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گوشت استحصالی از بره‌های نر پرواری تغذیه‌شده با ضایعات فرآوری شده میوه و تره‌بار تا سطح 66 درصد جایگزین یونجه در جیره شده، دارای کمیت و کیفیت مناسب و مشابه نسبت به تیمار شاهد (دارای جیره استاندارد) است. حتی ازنظر مقدار و ارزش چربی، پروتئین، مواد معدنی مفید و همچنین ویژگی‌های فنّاورانه و حسی دارای مزیت نسبی است.