کارآفرینی با کروکودیل برای فرار از زندگی روزمره!

ایانا_ سرویس جامعه و فرهنگ| پارک کروکودیل نوپک (نوآوری ، پویایی، کوشش) اولین و بزرگترین پارک کروکودیل خاورمیانه است که از سال 1390 به بهره برداری رسیده است و یکی از دیدنی های منحصر به فرد جزیره قشم به شمار می رود.  در این مجموعه بیش از 150 سر کروکودیل از نوزاد تا بزرگترین کروکودیل ایران و حیواناتی نظیر میمون، سوسمار، پرندگان و پستانداران دیگر زندگی می‌کنند. بنیانگذار این شرکت، مژگان روستایی کارشناس جانورشناسی، فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد اکوتوریسم و همسرش بهروز سالاروند کارشناس برنامه‌ریزی و کنترل پروژه و متخصص پرورش کروکودیل هستند. روستایی مدیرعامل نوپک در سال‌های 1392 و 1393 به عنوان کارآفرین برتر استان هرمزگان و در سال 94 به عنوان کارآفرین برتر کشور شناخته شد. در سال 1395 نیز طرح توسعه پارک کروکودیل نوپک قشم آغاز به کار کرد و همچنان ادامه دارد.

- شما قبلا ساکن تهران بودید، چه شد که ایده تأسیس مزرعه پرورش کروکودیل به ذهن شما رسید و به جزیره قشم نقل مکان کردید؟

من و همسرم هر دو جانورشناس هستیم و روحیه فعالی داریم. به انجام کار روتین هم علاقه و اعتقادی نداریم وگرنه هر دو در تهران کارمند بودیم و موقعیت شغلی خوبی هم داشتیم. تا این که فکر کردیم اگر به همین شکل پیش برویم زمانی می‌رسد که می‌بینیم یک کار روتین را انجام داده‌ایم و برای خودمان آینده‌سازی نکرده‌ایم. به همین دلیل و از آنجا که روحیه کار تولیدی داشتیم به پرورش حیوانات روی آوردیم و چون یک سری معیارها برای خودمان مشخص کرده بودیم مثل این که کارمان نو باشد، ارز آوری داشته باشد، درآمدزا باشد و... پرورش کروکودیل را انتخاب کردیم.

اواخر سال 85 بود که برای دریافت مجوز اقدام و بعد به جزیره هنگام نقل مکان کردیم. دو سال بعد مجوزها را گرفتیم و کار را شروع کردیم و در نهایت، پس از ۳ سال دوندگی اداری و عملیات احداث، توانستیم در سال ۱۳۸۹ مزرعه کروکویل نوپک را در جزیره هنگام راه اندازی کنیم. سپس بدون توقف عملیات احداث پارک کروکودیل در جزیره قشم را هم پیگیری کردیم و در سال ۱۳۹۰ این پارک هم به عنوان بخش گردشگری طرح به بهره برداری رسید.

- متولد چه سالی هستید؟

من متولد 1362 و همسرم متولد 1358 است.

- زمان شروع به کار چقدر برای این کار سرمایه گذاری کردید؟

سال 87 که اولین گام را برداشتیم 400 میلیون تومان هزینه کردیم.

- هزینه را شخصا تأمین کردید یا وام گرفتید یا از سوی نهاد خاصی حمایت شدید؟

نه خودمان تامین کردیم البته 108 میلیون تومان از بانک کشاورزی وام گرفتیم. ما از شیلات مجوز گرفته بودیم و این اعتبار هم اعتبار پرورش کروکودیل نبود. البته هنوز هم بعد از سال ها با این که کار ما تا این حد توسعه پیدا کرده است هیچ تبصره یا آیین نامه اختصاصی برای این کار وجود ندارد.

- مجموعه شما تا به امروز برای چند نفر توانسته اشتغالزایی کند؟

صرفا در مجموعه ما 20 نفر به طور مستقیم و 50 نفر به شکل غیرمستقیم مشغول به کار هستند. اما بیرون از مجموعه را نمی توانم آمار دقیقی بدهم؛ زیرا ما دو بخش تولید و گردشگری داریم. در بخش تولید به طور مستقیم با صیادها و صاحبان قایق ها در ارتباط هستیم زیرا عمده خوراک کروکودیل ها را از طریق آنها تهیه می کنیم. در بخش گردشگری هم با راننده های تاکسی، سیستم حمل و نقل عمومی، تورها، آژانس ها و لیدرها در ارتباط هستیم.

- در این پارک به جز کروکودیل چه حیوانات دیگری نگهداری می شوند؟

این یک کار روتین است که در چنین پارک هایی در کنار کروکودیل ها حیوانات دیگری را هم نگه می دارند تا فضای پارک برای بازدیدکنندگان یکنواخت نباشد. در این مجموعه انواع پرندگان، خزندگان،‌ حیواناتی مثل میمون و شترمرغ و... وجود دارند.

- برای اسکان موقت و استراحت بازدیدگنندگان هم برنامه ای دارید؟

بله، وقتی بازدیدکنندگان از در ورودی مجموعه وارد می شوند ابتدا از تخم کروکودیل تا بزرگترین کروکودیل ایران بازدید می کنند، سپس پرندگان و سایر حیوانات را می بینند و بعد به انتهای مجموعه می رسند که فضای رستورانی و آلاچیق روی آب و کافی شاپ و... است و بعد غرفه های صنایع دستی، غذاهای سنتی جزیره قشم و حتی فعالیت های سنتی مثل نقش حنا که در جزیره قشم بسیار مرسوم است هم در اینجا انجام می شود.

- در این مجموعه فروش کروکودیل هم انجام می گیرد؟

بله این بخش تولیدی ماست و تا به امروز هم فروش زنده زیاد داشته ایم و یکی از درآمدهای مجموعه است. اما فروش به شخص نداریم، فروش به مراکز مجاز است مثل باغ وحش ها، پارک ها، آکواریوم ها، پارک های حیات وحش و مزارع دیگری که ان شاءالله راه اندازی می شوند و مجوز دارند.

- از سوی اشخاص هم برای خرید کروکودیل تقاضا دارید؟

بله،‌ متأسفانه تقاضای اشخاص بسیار زیاد است اما خب چنین چیزی امکان پذیر نیست.

- کروکودیل ها را بیشتر به منظور بازدید پرورش می دهید یا به شکل دیگری هم امکان درآمدزایی دارند؟

در دنیا کروکودیل را به دو منظور پرورش می دهند؛ یکی برای بخش نمایش و پارک و دیگری به منظور تولید (تکثیر و پرورش) است. خود تولید هم دو بخش تولید زنده و تولید چرم دارد. ما در حال حاضر، فاز گردشگری و فروش زنده را داریم.

- اولین بار کروکودیل ها را از کجا تهیه کردید و در حال حاضر چه تعداد هستند؟

ما اولین بار 8 سر کروکودیل از کشور مالزی وارد کردیم و در حال حاضر موجودی 150 سر کروکودیل داریم که تولید خودمان است. تعدادی هم فروش رفته اند.

- پیشرفتتان نسبت به زمانی که کار را شروع کردید چطور بوده است؟ برایتان قابل پیش بینی بود یا فراتر از انتظارتان رفته است؟

خوشبختانه از سال 89 که مزرعه به بهره برداری رسید، ما یک برنامه 10 ساله داشتیم که طبق آن پیش می‌رویم و شاید یکی دو قدم جلوتر هم باشیم اما دور از انتظارزمان نبود چرا که طبق برنامه پیش می رویم. نکته اینجاست که کورکودیل دیربازده است به همین دلیل ما این برنامه 10 ساله را همان ابتدا برای خودمان نوشتیم.

- چند سال طول می کشد به بازدهی برسند؟

بستگی دارد پرورش آنها برای چه استفاده هایی باشد. مثلا برای استفاده تجاری حدود سه سال زمان می برد.

- شما چند سال است در این مزرعه به تولید رسیده اید؟

امسال سال چهارمی است که تولید داریم وسه سال تجربه تولید موفق داشته ایم.

- کروکودیل‌ها تربیت پذیر هم هستند؟

یک اصطلاحی که در دنیا وجود دارد این است که می گویند کروکودیل تربیت پذیر نیست. به همین دلیل، در مزارع مرسوم است که برای پیشگیری از اتفاقات ناگوار پرسنل را آموزش می دهند و خوشبختانه کمترین اتفاق هم در مزارع می افتد زیرا همه چیز کنترل شده است.

- فروش هر کروکودیل برای شما چقدر درآمد دارد؟

خیلی متفاوت است. قیمت کروکودیل نسبت به سایز آن فرق می کند. به طور مثال، کروکودیل می تواند 60 سانتی متری و یا 3-4 متری باشد. اما پایه آن اگر از کروکودیل کوچک در نظر بگیریم از 7-8 میلیون شروع می شود. قیمت کروکودیل، جهانی است و قیمتی نیست که ما تعیین کنیم.

- شرایط نگهداری کروکودیل ها چگونه است؟ اگر کسی بخواهد مشابه کار شما در نقطه دیگری از ایران انجام دهد آیا این امکان برای او وجود خواهد داشت؟

کروکودیل موجودی گرماپسند بوده و زیستگاه اصلی او خط استواست. در قطب شمال هم می توان کروکودیل پرورش داد اما باید فضای سرپوشیده و گرما را برای او فراهم کنید و این هزینه های طرح را خیلی بالا می برد و اصلا مقرون به صرفه نیست. خود ما تهران زندگی می کردیم، در حال حاضر هم خانواده ها و همه بستگانمان هم تهران ساکن هستند، اما شرایط و امکانات و رفاه آنجا را گذاشتیم و به جزیره هنگام آمدیم که حتی اتومبیل هم در آنجا تردد نمی کرد. کروکودیل این شرایط را می پسندد و کسی هم که می خواهد کار تولیدی انجام دهد باید به صرفه اقتصادی آن فکر کند. بنابراین، است که این کار در مناطق گرمسیری جنوب کشور آغاز شود؛ در واقع، هر چهار استان شرق تا غرب جنوب کشور برای این کار مناسب است.

- سوال آخر من درباره کسانی است که مثل شما به کارآفرینی علاقه دارند. به نظر شما کسی که می خواهد به حیطه تولید و کارآفرینی وارد شود در اولین قدم به چه مؤلفه هایی باید توجه داشته باشد تا بتواند به موفقیت برسد؟

در درجه اول باید علاقه و در آن زمینه تخصص داشته باشد. کار تولیدی مشکلات زیادی دارد و پشتکار خیلی زیادی را هم می طلبد. اگر فرد در راهی که گام می گذارد علاقه و پشتکار نداشته باشد زود دلسرد می شود و کنار می کشد. اگر هم تخصص آن را نداشته باشد در برنامه ریزی و اموری مثل برآورد هزینه ها و... به مشکل می خورد و مجبور می شود کار را کنار بگذارد. این دقیقا مؤلفه هایی است که باعث شد ما در این کار موفق شویم. من و همسرم از ابتدا یک تیم مکمل بوده ایم؛ طراحی اجرا و اداره مجموعه با ایشان است و کارهای تخصصی حیوانات را من بر عهده دارم. این به پیشرفت ما کمک زیادی کرد. این هم مهم است که شما طی کار یک همراه داشته باشید. به طور مثال، زمانی که من خسته یا دلسرد می شوم همسرم کار را پیگیری می کند و زمانی هم که ایشان خسته می شود من پیگیر کارها هستم.

- یکی از مشکلات اصلی کارآفرینی در حال حاضر تأمین سرمایه است. برای این مورد چه پیشنهادی دارید؟

هر کاری برای شروع نیاز به یک آورده اولیه دارد. در حال حاضر، اعتبارات زیادی برای کارآفرینی تعریف شده است لااقل نسبت به سال 85 که ما می خواستیم شروع کنیم، چشمگیرتر است. افراد می توانند از این اعتبارات استفاده و کار را شروع کنند.

- خود شما از سوی نهاد خاصی حمایت شدید؟

نه حمایت نشدیم. خب ما در ابتدای کار بسیار جوان بودیم و هر جا که مراجعه می کردیم خیلی ما را جدی نمی گرفتند. فکر می کردند که ما رفته ایم وامی یا زمینی بگیریم و برویم. اما در کنار اینها در ادارت کسانی هم بودند که دیدشان باز بود، حمایت نکردند اما نظر مثبت داشتند و این باعث شد تلاش کنیم طی یک برهه زمانی مجوزها را بگیریم و خودمان کار را شروع کنیم.