کارلا؛ گیاهی تلخ که کام بیماران را شیرین می‌کند

به گزارش ایرنا، میوه‌ای که در برخی از کشورهای آسیایی با نام کدو و خربزه تلخ شناخته شده، این روزها در فضایی به وسعت ۷۰۰ متر مربع در روستایی واقع  در ۹ کیلومتری شهرستان ارومیه با همت یک سرمایه گذار، مرکز رشد جهاد دانشگاهی و نیز سازمان جهاد کشاورزی یه عنوان یک واحد فن آور و دانش بنیان به مرحله تولید و فرآوری رسیده‌است تا فصل دیگری در رونق تولید و اشتغال با محوریت گیاهان دارویی در شهرستان ارومیه آغاز شود.

طبق اظهارات کارشناسان، میوه کارلا" Karela " میوه‌ای است که در پاکستان و هند و در برخی از کشورهای آسیایی به همین نام خوانده می‌شود، البته کشورهای انگلیسی زبان کارلا را با نام‌های؛ کدوی تلخ یا خربزه تلخ و خانواده کدوییان نیز می‌شناسند.

در وصف ظاهر کارلا باید گفت که این گیاه، میوه خیار مانندی دارد که علاوه بر مزه تلخ، شکل ظاهری آن نیز دارای برجستگی‌های نامتقارن و زشتی است.

جالب اینجاست که بر اساس اظهارات صاحب نظران گیاهان دارویی این گیاه با میوه عجیب و خیار مانند خود دارای مزایای بهداشتی فراوانی برای بدن است که می‌تواند به خواص درمانی و فوق‌العاده آن برای بیماران دیابتی نیز اشاره کرد.

طبق مشاهدات خبرنگار ایرنا در بازدید از گلخانه تولیدی و فرآوری خربزه تلخ یا کارلا، این گیاه برگهایی شبیه انگور سیاه سردشت دارد و گفته های کارشناسان بیانگر این نکته است که تمامی قسمتهای آن اعم از برگ تا هسته،  میوه و حتی ژله های موجود در اطراف هسته میوه قابلیت مصرف در طب سنتی به صورت خشک و تر را دارا هستند.

برای بررسی و آشنایی بیشتر با این گیاه دارویی به دعوت "رضا شاه حسین زاده" مالک و سرمایه گذار گلخانه گیاه کارلا و مسوول این شرکت فن آور در ارومیه برای بازدید از این مکان زیبا در یک روز پاییزی رهسپار روستای" دارغالو"ی ارومیه شدیم تا سبزی دوباره طبیعت را در دل پاییز که به کمک بومی سازی دانش فنی رقم خورده،  ثبت کنیم.

در ورود به هر گلخانه‌ای فضای رطوبی آن بیشتر از همه چیز بازدید کننده را مورد آزار قرار می‌دهد ولی در این گلخانه این فضا با هوا دهی خاصی تلطیف شده بود.

این موضوع ناشی از بکارگیری توصیه های ستاد احیای دریاچه ارومیه و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان بوده که دما و رطوبت مورد نیاز را در این مکان به نحو مطلوبی تحت کنترل در آورده اند.

سیستم هوادهی زیر سطحی  که توسط مالک گلخانه معرفی شد یکی از مهمترین و جالب ترین تدابیر بکار گرفته شده در این گلخانه بود که در جهت کاهش مصرف آب و دیگر حاملان انرژی از جمله گاز و برق به کار بسته شده و به گفته وی از هلند به این مکان منتقل شده‌است.

رضا شاه حسین زاده مالک این گلخانه و موسس شرکت دانش بنیان رسا فن آور است که کارلا را بعد از بررسی های فراوان برای تولید انتخاب کرده است.

وی که مهندس عمران و سالها در کشور ترکیه مشغول بکار بوده، انگیزه خود از این اقدام را به جا گذاشتن اثری ماندگار برای مردم استان در زندگی اش عنوان کرد و گفت: پنج سال زمان برای این طرح تا کنون صرف کرده است.

به گفته وی این میوه مخصوص آسیای جنوبی بوده و گیاهی یکساله است که در سایه این سیستم هوادهی محصول از گیاهی یکساله خارج شده‌ و عمر آن نیز افزایش می یابد.

در میان سخنان این تولید کننده که با انگیزه خاصی ارائه می شد، پی بردیم که هزینه های سنگینی برای جنبه تحقیقاتی آن متقبل شده تا بتواند این میوه و واحد خود را به عنوان یک مجموعه دانش بنیان معرفی کند.

به گفته وی بذر این محصول از ترکیه، تایلند و هندوستان با دشواری هایی خاص تهیه و وارد کشور شده و تمام اطلاعات آن در کشورهای  مختلف به صورت دائره المعارفی جامع بررسی و جمع بندی شده‌است.

طبق بررسی های شاه حسین زاده هسته این میوه به شیوه پودر شده در کشور ترکیه برای سرطان مصرف می‌شود و تمام قسمتهای میوه و بوته مورد استفاده در طب سنتی برای انواع بیماریها به ویژه کاهش قند خون بیماران دیابتی است.

این تولید کننده اتکا به تک محصولی را آفت یک شرکت دانش بنیان عنوان کرد و افزود: درصدد هستیم تولید محصولات مختلف از میوه کارلا را توسعه دهیم و این میوه به صورت خشک شده و تر بعد از بسته بندی وارد بازار مصرف شود.

وی با بیان اینکه ۸۳ درصد این محصول را آب تشکیل می‌دهد، بیان کرد: این میوه  به عنوان "انسولین گیاهی" مشهور است ولی در ایران فقط به شکل خشک آن آشنایی دارند که این شرکت سعی کرده‌است با فراهم کردن زنجیره تولید از تک محصولی بودن خارج شده و انواع مختلف آن را عرضه کند.

این تولید کننده اشتغال ۶ کارگر را در گلخانه‌اش تایید کرد و گفت: یک گلخانه ۷۰۰ متری در این بخش می‌تواند به طور غیر مستقیم برای ۲۵ نفر اشتغال زایی کند.

وی می‌گوید براساس تحقیقاتی که داشت این محصول می تواندحداقل پنج برابر صیفی جات و حتی تا ۴۰ برابر هم ارزآوری داشته باشد.

وی میوه دهی در طول تمام ایام سال را از ویژگی های این گیاه بیان کرد و افزود: در فضای باز این محصول میوه‌ای تابستانه محسوب می‌شود که در هر ۲.۵ متر مربع یک بوته کشت می‌شود.

از دیگر مزایای این گیاه در تولید این گلخانه طبق اظهارات مالک آن، این است که از میانگین پیش بینی شده در هر متر مربع که ۱۰ کیلوگرم بوده به ۱۵ کیلوگرم ارتقا یافته‌ و انتظار می‌رود سالانه ۳۰ تن محصول تولید و روانه بازار شود که بیش از ۱۰ میلیارد ریال سودآوری خواهد داشت.

شاه حسین زاده با اشاره به اینکه قوانین موازی مشکلی در مسیر تولید گلخانه ای است،  افزود: حمایتهای وزیر جهادکشاورزی از این طرح موجب شده تا هیچ مشکل خاصی در این مسیر نداشته باشم.

وی از اداره اعتبارات و معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، جهاد کشاورزی و جهاد دانشگاهی و انجمن علمی گیاهان دارویی استان که همراه این مجموعه در رسیدن به مرحله تولید بودند قدردانی کرد و تسریع روند ارائه اعتبارات را خواستار شد.

این تولید کننده با اشاره به اینکه ادعای درمان در این زمینه ندارد، اضافه کرد: این محصول می‌تواند به عنوان یک مکمل غذایی در روند درمان بیماران مورد استفاده قرار گیرد.

وی با بیان اینکه درصدد توسعه این زنجیره تولید است، بیان کرد: این محصول منحصربه فردی است که می توان با توسعه صادرات آن سالانه ارزآوری بسیار مطلوبی برای کشور فراهم کرد.

کارلا سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد

عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه و رییس انجمن علمی گیاهان دارویی آذربایجان‌غربی در زمینه خربزه تلخ و کاربردهای آن با اشاره به نام آن در کشور همسایه ترکیه که به "قدرت ناری" مشهور است،  گفت: این گیاه وقتی باز می‌شود شبیه انار می‌شود و طبق تحقیقات انجام شده سوخت و ساز بدن و به تبع آن تولید انرژی را بالا می‌برد.

علی رحیمی بیان کرد: علاوه بر خاصیت ضد دیابتی، این گیاه و میوه آن ملین،  مسهل،  تقویت کننده،  خون ساز، تب بر بوده و در رفع سرماخوردگی،  رفع سنگ کلیه،  رفع دردهای معده موثر بوده و موجب دفع کرم های انگلی و درمان ناباروری هم می شود.

وی اظهار داشت: ترکیبات فلاونوییدی، فلانولی، تاننی و بسیاری از ترکیبات دیگر از جمله رنگیزه ها نیز در این میوه وجود دارد که جزو مزایا و ویژگیهای آن محسوب می شود.

این محقق با بیان اینکه این گیاه مصرف تازه خوری داشته و یا به صورت خشک شده مورد استفاده قرار می‌گیرد، ادامه داد: در مناطق گرمسیری بیشتر مورد کشت و کار قرار می‌گیرد و در کشور ما در بخشهای گرمسیری می‌تواند کشت شود.

وی اشاره کرد که کارلا در ایران در شرایط اکولوژیک استان آذربایجان‌غربی به صورت گلخانه‌ای قابلیت تولید دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه با اشاره به اینکه  انجمن علمی گیاهان دارویی استان در زمینه مشخص کردن خواص گیاهان دارویی فعالیت های تحقیقاتی مختلفی دارد،   ادامه داد:در این زمینه گاهی از منابع آرشیوی و تحقیقات سایر محققان هم استفاده می‌شود چرا که آزموده را آزمودن خطاست.

حمایت مرکز رشد جهاد دانشگاهی آذربایجان‌غربی از شرکتهای دانش بنیان

رییس مرکز رشد جهاد دانشگاه آذربایجان‌غربی نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: این مرکز در راستای تسریع در دریافت مجوز، ارائه مشاوره های تخصصی و حمایتهای زیرساختی پشتیبانی می‌کند.

ولی عاقلی بیان کرد: شرکت "رسا فن آور" که در ارومیه به عنوان یک شرکت دانش بنیان مشغول به فعالیت شده در شورای فنی مرکز رشد جهاد دانشگاهی استان پنج ماه قبل تصویب و موفق به آغاز مراحل تولید شده‌است.

وی با بیان اینکه این شرکت زیر نظر مرکز رشد جهاد دانشگاهی استان فعالیت کرده و از راهنمایی های تخصصی و مشاوره های مرکز بهره مند است، افزود: هم اکنون موارد مشابهی برای تبدیل شدن به دانش بنیان و مرکز فن آور درخواست داده اند تا در زمینه تولید جلبک و گیاهان دارویی در استان فعالیت نمایند.

کارلا میوه‌ای با خواص گوناگون

کارشناسان و فعالان در زمینه طب سنتی معتقدند که کارلا درمانی است و برای دیابت؛ ولی می‌تواند خواص دیگری نیز مانند کاهش فشار خون  و افزایش پتاسیم و متابولیسم بدن را نیز با خود داشته باشد.

علی اصغر تقی زاده که دارای دکترای تخصصی در بیوتکنولوژی دارویی است و در زمینه طب سنتی نیز فعالیت دارد، معتقد است که کاربرد اصلی کارلا طبق بررسی ها و تحقیقات انجام شده در زمینه کنترل دیابت است.

وی بیان کرد: اغلب فرآورده های طبیعی خواص بسیاری دارند که قوی ترین خواص آنها بیشتر مورد استفاده است و محصول کارلا نیز به عنوان انسولین گیاهی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تقی زاده با اشاره به اینکه این محصول هم اکنون به صورت هوایی از پاکستان وارد استان می‌شود، افزود: قیمت آن حدود ۳۰۰ هزار ریال است که در صورت تولید در ارومیه می توان با قیمت کمتری آن را تهیه کرد.

وی با اشاره به اینکه در گذشته در جنوب کشور به صورت بسیار محدود این میوه کشت می‌شد، بیان کرد: سیل سال های اخیر موجب شد تا مزارع کشت آن از بین برود و کشاورزان متضرر شوند.

این محقق بیان کرد: کشورهای عربی و همسایه بهترین مقصد صادراتی برای این محصول می تواند باشد که اشتغالزایی آن نیز در حد مطلوبی ارزیابی می‌شود.

زلیخا خوشبخت پزشک داروسازی است که در بیمارستان آیت اله طالقانی ارومیه مشغول به کار است،  معتقد است که کارلا در روند کنترل بیماری دیابت می‌تواند نقش ایفا کند.

این پزشک افزود: این گیاه بومی آفریقای جنوبی است ولی در سال های اخیر به صورت محدود در مناطق گرمسیر کشور هم کشت شد.

وی بیان کرد: اثرات ضد دیابتی، تقویت کننده سیستم ایمنی، اثرات ضد التهابی دستگاه گوارش و پاکسازی کبد از خواص این میوه است.

این استان دارای ۲۳۵ هزار بهره بردار کشاورزی است که سالانه ۶ میلیون تن محصول تولید و روانه بازار می کنند.

تعداد گونه گیاهان استان یک هزار و ۴۰۰ گونه است که ۲۰ تا ۳۰ درصد آن در ردیف گیاهان دارویی هستند،  برخی گیاهان دارویی مصارف علوفه ای، غذایی، صنعتی و در تولید عسل و طراحی فضای سبز شهری نقش دارند و طبق اظهارات کارشناسان این گیاهان مصارف گسترده ای دارند که نیازمند بررسی هستند.

صرف ۹۰ درصد منابع آبی آذربایجان غربی در این بخش از معضلات کشاورزی و مقرون به صرفه نبودن آن است که دولت درصدد است تا با برنامه های حمایتی و آموزشی خود این میزان مصرف آب را کاهش دهد و توسعه کشت گلخانه ای و کشتهای جایگزین یکی از مهمترین راهکارهای آن است.