بازی مرگ‌و‌زندگی برای آب

پلیس پشت بلندگو و خطاب به معترضان می‌گوید: آن برادری که چوب و چماق دستش گرفته است و به ما سنگ پرتاب می‌کند؛ تو با برادرت این کار را می‌کنی، ما نباید پرچم آمریکا را بگیریم دست‌مان.»

اشاره سخنگوی پلیس به پرچم آمریکا، با فریاد اعتراض کشاورزان مواجه می‌شود، آن‌ها می‌گویند خواسته‌هایشان سیاسی نیست. کشاورزان اصفهانی می‌گویند به زودی خشکسالی سفره آنها را خالی خواهد کرد و کار به جایی رسیده که توان تأمین خورد و خوراک فرزندانشان را ندارند.

در کشورهای اروپایی هر گاه سیاست‌های دولت با خواسته‌های صنفی کشاورزان همخوانی ندارد، نمایندگان دو طرف با یکدیگر وارد مذاکره می‌شوند و البته اگر نتیجه‌ای حاصل نشود خیابان‌های شهر به صورت مسالمت‌آمیز در اشغال تراکتورهای کشاورزان درمی‌آید. اما هر دو طرف می‌دانند که بر روی میز مذاکره با دادن امتیازاتی به یکدیگر، می‌توانند قراردادهایی را تنظیم کنند.

اما در ایران رابطه و ارتباط مشخصی میان اصناف کشاورزی با دولت وجود ندارد و صورت مساله روابط آنها معمولا بدون نتیجه یا با برتری یکی بر دیگری به پایان می‌رسد. در اعتراضات کشاورزان اصفهانی در سال 91 یا صف کشیدن تراکتورها در ورودی شهر ورزنه، حق‌آبه فروردین‌ماه برای کشاورزان در نظر گرفته شد و پس از آن آب به زاینده‌رود، جان دوباره‌ای به کشاورزان داد تا بتوانند کشت بهاره داشته باشند.

 اما اکنون این حق‌آبه محدود از سوی دو پروژه بزرگ تهدید می‌شود. کشاورزان می‌گویند، شرکت‌های بزرگ صنایع فولادی و نیز خط انتقال آب زاینده‌رود به یزد، سهم آب آن‌ها را می‌بلعد و آنها مجبور به کنار گذاشتن شغل اجدادی خود شده‌اند.

پای وزارت کشور به زمین‌های اصفهان باز شد

احمدعلی کیخا، عضو فراکسیون کشاورزی مجلس و نماینده پارلمان در شورای عالی آب در گفت‌وگو با«ایانا» می‌گوید: همه چیز مانند یک کلاف سر درگم شده و راه ساده‌ای برای حل بحران پیش‌آمده وجود ندارد. 

اشاره کیخا به احداث تونل کوهرنگ 3 است که می‌خواهد آب را از چهار محال بختیاری به اصفهان انتقال دهد.

کیخا می‌گوید: این پروژه با شکست روبه‌رو شده و مردم چهارمحال بختیاری با برگزاری چند تظاهرات مانع از اجرایی شدن آن شده‌اند.

 فعالان محیط‌زیست چهارمحال بختیاری می‌گویند، اگر آب زاگرس به اصفهان برود باید مرثیه محیط‌زیست را خواند. اما کشاورزان اصفهانی میان دو طرح در دو استان هم‌جوار گرفتار شده‌اند. آنها سال 91 تاسیسات انتقال آب به یزد را شکستند و چند روز پیش بار دیگر برای تکرار این کار، اقدام کردند.

یکی از کشاورزان اصفهانی خبر از برخوردهای نامناسب با معترضین می‌دهد و به ایانا می‌گوید: با تیرهای پلاستیکی به سمت کشاورزان شلیک می‌کردند و چندین نفر در این ماجرا زخمی شدند.

کیخا در پاسخ به برخوردهای صورت گرفته، گفت: قطعا این پرونده را با همکاری کمیسیون امنیت ملی مورد بررسی قرار می‌دهیم و از وزیر کشور می‌خواهیم در این‌باره توضیح دهد.

 کیخا ادامه می‌دهد: خواسته کشاورزان امنیتی نیست و بهتر بود نماینده‌ای از وزارت نیرو، وزارت کشور و استانداری به میان معترضان می‌رفتند نه آن‌که ماموران امنیتی را به معرکه بفرستند چراکه با کشاورزان باید مذاکره کرد نه مقابله!

باید یادآوری کرد که هرازچندگاهی پس از فرو نشستن غائله، نمایندگان استانداری با کشاورزان درمانده جلسات  برگزار می‌کنند که همواره بی‌نتیجه بوده است. کشاورزان می‌گویند کسب آنها به بازی مرگ و زندگی تبدیل شده و اگر پولی برای خرید آب از چاه‌های عمیق نداشته باشند، باید کار خود را رها کنند و به دنبال مشاغل سیاه در شهرها بروند.

زنگ جنگ به صدا در آمده است!

خطر جنگ آب تنها در شرق اصفهان دیده نمی‌شود. سرلشکر یحیی رحیم‌صفوی در گفت‌وگو با  «ایانا» و در پاسخ به سؤالی درخصوص بحران فراگیر آب در ایران، معتقد است: آینده پر مناقشه‌ای درباره آب خواهیم داشت و باید با کمک دیپلماسی پنهان، یعنی استفاده از ظرفیت رهبران و نیروهای امنیتی‌مان در منطقه،  بر سر انتقال آب به کشور با همسایگان‌مان وارد مذاکره شویم.

اشاره رحیم صفوی به انتقال آب از کشورهای ترکیه و افغانستان و کاهش آب خروجی ایران به‌سوی عراق است، مذاکره‌ای که البته در آینده نزدیک نباید منتظر نتایج آن باشیم. به گفته صفوی این فرآیند طولانی‌مدت است و نیاز به طی پروتکل‌های خود دارد.

احمدعلی کیخا اما معتقد است زمان زیادی برای امتحان راه‌حل‌های دیپلماتیک نداریم.

نماینده زابل در مجلس می‌گوید: طی چند سال گذشته، باران زیادی در کشور نیامده و بحران آب برای حیات در سیستان و بلوچستان، کرمان، ارومیه و جنوب خراسان جدی است.

طرح‌های غیر کارشناسی روی میز 

معاون سابق سازمان محیط‌زیست اعتقاد دارد با اجرای طرح‌های غیر کارشناسی طی چند دهه گذشته همه راه‌ها به‌سوی حل بحران بسته‌شده است.

کیخا می‌گوید: شرایط بحرانی است و عدم تناسب برنامه‌های توسعه کشور با منابع استانی، تقاضا برای آب را افزایش داده است.

 وی ادامه می‌دهد: وضعیت مدیریت منابع آبی کشور نیز کاملاً تراژیک است و در آن تنها نگاه فنی داشته‌اند تا اقتصادی. طرح‌های غیرکارشناسی کار را به‌جایی رسانده که مردم استان‌های مختلف روبه‌روی هم قرارگرفته‌اند و این یعنی احتمال یک واقعه خونین و خطرناک میان تقسیمات نامتوازن کشوری!

 واقعه‌ای که چیت‌چیان وزیر پیشن نیرو آن را این‌گونه ترسیم کرده است: کارهای غیرکارشناسی در دولت‌های گذشته باعث شده که روستاها یک‌به‌یک متروک شوند، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها یکی پس از دیگری خشک شوند و آمارهای نگران‌کننده درباره همه شاخص‌های قهقرایی محیطی از فرسایش خاک و بیابان‌زایی تا تخریب پوشش گیاهی و فرونشست دشت‌ها، به‌وجود بیاید. 

فرش قرمز در حاشیه شهر

دولت روحانی تراژدی آب در ایران را ناشی از اقدامات صورت گرفته در دولت‌های قبل می‌داند. اما مقصر هر که باشد برای مردم 11 استان درگیر، فرقی نمی‌کند که ماجرای تنش آب از کجا شروع‌شده است. آن‌ها می‌گویند دولت باید فکری به حالشان بکند اگرنه مجبور هستند خانه و کاشانه خود را ترک کنند و به حاشیه شهرها پناه ببرند.

کیخا می‌گوید: هیچ‌کس به فکر کشاورزان نیست و در حاشیه شهر کسی برای آنها فرش قرمز پهن نکرده است، تنها بیکاری و معضلات اجتماعی منتظر آن‌ها است.

 مرگ کسب‌وکار در کنار زاینده‌رود باعث شده تا کشاورز اصفهانی به «ایانا» بگوید: از آبان ماه به این‌سو هیچ درآمدی برای امرارمعاش نداشته‌ام.

معاون پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه، مدتی پیش با اشاره به موضوع کم‌آبی در ایران گفته بود: وضعیت آب در کشور از حالت بحران خارج و به فوق‌ بحران تبدیل‌شده و هرگونه تأخیر در چاره‌اندیشی برای به‌سامان کردن این وضعیت، دیگر جایز نیست.