گروه‌های رقیب دولت دنبال چه هستند

ایانا_ گروه سیاسی| دولت در حالی وارد دومین دوره خود می‌شود که فشارهای گروه‌های مختلف بار دیگر از سرگرفته شده است؛ فشارهایی که از همان زمانی که حسن روحانی به عنوان رئیس دولت یازدهم برگزیده شد، آغاز شده و حالا با ورود به دومین دوره دولت روحانی در دولت دوازدهم، بار این فشارها بیش از گذشته بر دولت سنگینی می‌کند. حسین راغفر، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی« ایانا» می‌گوید: کسی نمی‌پذیرد که تمام مسئولیت عدم پایبندی برجام متوجه دولت باشد. او اضافه می‌کند: فشارهای وارده به دولت روحانی عمدتا از سوی گروه‌های رقیبی صورت می‌گیرد که قصد دارند فضا را برای انتخابات مجلس و ریاست جمهوری به زیان دولت تغییر دهند. راغفر همچنین فعالیت‌های اقتصادی اعضای دولت را از جدی‌ترین ایرادهای دولت روحانی می‌داند. آنچه در ادامه می آید  مشروح گفت وگو با حسین راغفر است.
 

فشار بردولت روحانی چه از همان زمانی که به عنوان رئیس دولت یازدهم انتخاب شد و چه حالا که وارد دومین دوره دولت خود شد ، از سر گرفته شده است. دراین میان، برجام به یکی از اصلی ترین فشارهای دولت تبدیل شده است.به اعتقاد شما دولت روحانی چقدر دراین قضیه مقصر است؟و این فشارها از سوی چه کسانی وارد می شود؟

برجام مصوبه دولت روحانی  نبوده است بلکه تصمیم کل نظام است. در واقع تنها مسئولیت بخشی از قضیه متوجه این دولت است. بنابراین کسی نمی‌پذیرد که همه مسئولیت‌های عدم پایبندی آمریکا متوجه دولت روحانی باشد. اگر برجام کم و کاستی و مشکلاتی دارد، محصول تصمیم‌گیری کل نظام  و نه دولت به تنهایی است.

شما گفتید که برجام مصوبه دولت روحانی نبوده است .اما این فشارها بیش از پیش متوجه دولت است. به اعتقاد شما این فشارها از سوی چه کسانی و چرا به دولت وارد می شود؟

مشخص است رقبای دولت چه کسانی هستند. آنها گروه‌های رقیبی هستند که درصددند فضا را برای دو انتخابات آینده مجلس و ریاست جمهوری دوره بعد به زیان جریان دولت که تغییر دهند. به نظر می‌رسد گروه‌های ذی نفع و رقیب دولت در ساختار سیاسی به دنبال این موضوع باشند اما با کمال تاسف باید گفت که این گروه ها به این موضوع کمتر توجه می کنند که کشور در شرایط بسیار حساسی قرار دارد و اقدامات آنها احتمالا به اهدافی که دنبال می‌کنند منتج نخواهد شد. مردم نیز این مسائل را درک می کنند و در چنین شرایطی که دولت خود با مشکلات زیادی روبرو است به منافع مالی منجر می شود تا اینکه رای به  کاسه رقیب بدهند.

 برای کاهش این فشارها چه باید کرد؟

دولت ایرادهای جدی دارد و باید برای اصلاح وضع موجود تلاش کند.

این ایرادهای جدی که از آن نام بردید، چه هستند؟

ایرادها زیاد است.

مثلا چه ایرادهایی؟

مهمترین و جدی ترین ایرادهای دولت این است که اکثر قریب به اتفاق اعضای دولت فعالیت اقتصادی می‌کنند در نتیجه کمتر منافع ملی و گروه‌های مختلف  مردم را در نظر می‌گیرند. دراین میان، بخشی از مشکلات بازار خودرو، سکه و ارز نیز علاوه براینکه جزء اقدامات تخریبی گروه‌های رقیب دولت قرار دارد اما سهمی هم متعلق به دولت است.

برخی نوک پیکان را مستقیم به سوی دولت نشانه گرفته اند و معتقدند که اگر دولت دیگری روی کار بیاید، هم این فشارها کم می شود و هم وضعیت بهبود می یابد. در واقع این گروه ها با دولت روحانی مخالفند. شما فکر می کنید رفتن این دولت و آمدن دولت جدید در شرایط موجود تغییری ایجاد کند؟

اگراین دولت برود و دولت دیگری هم روی کار بیاید تفاوت چندانی ایجاد نخواهد شد و منافعی هم به جب مردم واریز نمی شود. علت این است که جهت‌گیری نظام بعد از جنگ تغییر کرد و به جای اینکه این جهت‌گیری‌ها بیشتر به سمت منافع مردم به ویژه گروه های پائین درآمدی باشد به سمت گروه های صاحبان سرمایه و قدرت میل کرد. به همین دلیل است که شاهد استحاله در نظام سیاسی هستیم . بنابراین با روی کار آمدن دولت بعدی هم عملا تغییری در چهارچوب ساختار سیاسی و اقتصادی موجود ایجاد نخواهد شد.

این روزها بررسی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم CFT که بخشی از مراحل خروج از لیست سیاه FATF است و موجبات درگیری ها و مخالفت های نمایندگان مجلس را فراهم کرده بود، به کمیسیون امنیت ملی ارجاع شده و آنجا در دست بررسی دوباره قرار گرفته است.درهمین حال، برخی از نمایندگان مجلس و کارشناسان معتقدند که تصویب نشدن این لایحه به ضرر ایران است. برخی دیگر تاکید میکنند که برای تصویب این لایحه نباید عجله کرد. با توجه به این دو دیدگاه، فکر می کنید تصویب نشدن این لایحه چه تبعاتی داشته باشد؟  

fatf بخشی از سازوکارهای کنترل اقتصادی و سیاسی در دنیا است که توسط کشورهای مسلط تعریف شده است . ابتدا به اسم مبارزه با پولشویی و انتقال کنترل فعالیت‌های تروریستی شروع شد اما به تدریج گسترش یافت  و در خیلی از موارد ابزار  فشار بر خیلی از کشورها شد تا نهادهایی که توسط قدرت‌های جهانی به هر دلیلی چه درست و غلط تحریم می‌شوند، نتوانند در نظام بانکی کشورهای عضو برای انتقال فعالیت های مالی استفاده کنند . همچنین تصویب این لایحه به معنای این است که فعالیت‌ بسیاری از بنگاه ها و نهادهایی که توسط آمریکا تحریم شده‌اند مشمول این تحریم خواهند شد تا نقل و انتقال منابع مالی آنها از طریق نظام بانکی کشور عملا متوقف شود. در واقع بخشی از این لایحه برای کنترل رفتارهای سیاسی کشورهای دیگر است. چنانچه این اقدام صورت نگیرد می‌تواند اختلال‌هایی را ایجاد کند.

مثلا چه اخلال هایی ایجاد می کند؟

هم اکنون با توجه به اعمال تحریم های اقتصادی در دنیا در خیلی از حوزه‌ها با مشکلات جدی روبرو هستیم. بنابراین اگر این اقدام صورت نگیرد، تحریم‌ها تشدید و بدتر می شود.  اما شرایط کنونی چندان مطلوب نیست  و در شرایط کنونی فقط فشارها بیشتر می شود. مهم تر از این موارد، می تواند در فعالیت‌های نظام بانکی  نیز اختلال هایی ایجاد  کند.

اخلال های ناشی از تصویب نشدن این لایحه در حالی مطرح می شود که برخی از نمایندگان مخالف تصویب آن هستند و در این میان بررسی مجدد این لایحه را مطرح و پافشاری های زیادی کرده اند .  این فشارها از سوی نمایندگان چه تبعاتی دارد ؟

اینکه نمایندگان مجلس خواستار بررسی جوانب این لایحه هستند، ‌تقاضای منطقی است. ضمن اینکه به نظر نمی‌رسد بهانه تصویب  نشدن آن، بررسی توسط مجلس باشد. بنابراین منطقی خواهد بود که بعد از شکافته شدن ابعاد مساله درباره آن تصمیم‌گیری شود.

برخی از نمایندگان مجلس هشدار می دهند که طولانی شدن زمان بررسی این لایحه می تواند پای ایران را بار دیگر به لیست سیاه FATF باز کند. با توجه به این هشدارها چقدر محتمل است که اجلاس FATF به چنین تصمیمی رای دهد؟

اگر در این اجلاس اعلام شود که مجلس در حال بررسی این مساله است بعید است چنین اتفاقی بیفتد. البته به نظر می‌رسد آنها این فرصت را به ایران بدهند تا مساله بررسی و بعد تصمیم‌گیری ‌شود. حتی امکان دارد تصمیم گیری در این مورد  به اجلاس دیگری موکول شود اما باید ظرف دو تا سه ماه آینده تکلیف موضوع روشن شود. به نظر نمی رسد وقت گرفتن مجلس خیلی امتیاز زیادی باشد. دیر یا زود بایستی کشور نظر خود را دراین باره اعلام کند. به هر حال این موضوع یک مساله جدی است و این نیز به دلیل تحریم‌های موشکی است که قطعا اروپایی ها به دلیل  فشار آمریکا این مساله را دنبال می‌کنند. مجموعه اینها سبب می‌شود دیر یا زود دراین مورد اعلام نظر کنیم. به نظر می رسد برخی از نهادهای نظامی و فعالیت بنگاه های آنها که در کشور تحریم شده اند علت اصلی فشارها باشد بنابراین بهتر است دیر یا زود مساله به طور جدی‌تری بررسی شود.

 در مدت زمانی که منتظریم مجلس این لایحه را تصویب کند، چقدر متضرر می شویم؟

قطعا فعالیت‌های مالی کشور به نهادهای تحریم شده محدود نمی شود. طبیعتا خیلی از مشکلات دیگری که فعالان اقتصادی برای تجارت در سطح بین‌المللی دارند و نیاز به مبادلات ،خرید منابع ، ماشین آلات و تجهیزات دارند تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و این می تواند فرصت‌هایی را برای دلالان و واسطه‌گران ایجاد کند تا ما هم بسیاری از کالاها را با قیمتی بسیار بالاتر و به صورت قاچاق خریداری کنیم . همه این موارد می تواند تاثیر منفی بر روی اقتصاد کشور بگذارد.

عدم تصویب این لایحه که دررابطه با ترورسیم است، تاثیری بدی  بر چهره ایران نخواهد گذاشت؟

البته فقط درباره ترورسیم نیست. همانطور که گفته شد بخشی از مباحث مطرح شده آنها انتقال وجه از حوزه‌هایی است که آنها تحریم کرده‌اند. به عنوان مثال،تحریم بخش‌هایی از  فعالیت شخصیت‌های نهادهای نظامی در ایران در راستای فشارهای امریکا و لابی‌گری اسرائیل است و طبیعتا به ‌دنبال اعمال فشار با هر وسیله‌ای خواهند بود که مساله  ترورسیم یکی از آنها خواهد بود. آنها ممکن است عنوان تروریسم را به هر سازمانی منتسب کنند که  به نظر آنها فعالیت تروریستی انجام می‌دهد. یا اینکه در ارتباط با حوزه‌های مورد تحریم کشور قرار دارند مثل فعالیت‌های موشکی. حتی در حوزه دفاعی نیز این مساله وجود دارد. دیر یا زود این مساله به شکلی به سراغ ما خواهد آمد مگر اینکه رفتار ما مطلوب قدرت‌های جهانی باشد.

پس آن بخشی که در رابطه با ترورسیم است نمی تواند تاثیرنامطلوبی برچهره برایران بگذارد؟

البته چهره ایران به دلیل تبلیغات گسترده‌ آنها در دنیا چندان مطلوب نیست. متاسفانه نظام تبلیغاتی خارج از کشور چه توسط وزارت خارجه و چه نهادهای تبلیغاتی که در خارج فعالند بسیار ضعیف است و قادر به مقابله با تصویر غلطی که آنها از ایران می‌سازند نیست .بنابراین این مساله هم  نمی‌تواند در تصویری که آنها ساخته‌اند تغییر جدی ایجاد کند.

اما تصویب نشدن به ضرر دولت خواهد بود؟ درست است؟

مساله فقط دولت نیست بلکه کل نظام و کل سیستم در کشور است که باید مورد توجه قرار گیرد. تضعیف دولت و حکومت خیلی تفاوت ندارد. این تفاوت‌ها و خط کشی‌ها برای داخل کشور است. اما آنچه که تاثیر منفی در چهره جهانی دارد ، تحریم‌هایی است که می‌تواند سازوکارهای اقتصادی ایران را تحت تاثیر قرار دهد. یعنی آسیب‌های اقتصادی برای کشور داشته باشد. بنابراین باید ازسوی نمایندگان مجلس و نهادهای دیگر مورد توجه قرار گیرد. به هر حال ناگزیر خواهیم بود دیر یا زود در سازوکارهای حضور بخش های اقتصادی در داخل کشور تجدید نظر کنیم.

تجدید نظر درسازوکارهای حضور دربخش های اقتصادی چگونه باید انجام شود؟

لیست تمام بنگاه‌هایی که متعلق به نهادهای زیربط است در اختیار مراکز تحریم کننده وجود دارد. بنابراین اقدام اساسی این است که همانطور که رهبری هم اعلام کردند نهادهای نظامی باید از اقتصاد خارج شوند و بنگاه های آنها به بخش خصوصی واگذار شود و سهام آنها در بازار سرمایه به فروش برسد . دراین صورت مساله حضور ما در FATF عملا مشکل چندانی ایجاد نخواهد کرد. آنچه از سوی آنها مساله ساز شده است حضور این دسته از بنگا‌ه ها است که در اختیار این نهادها قرار دارد.  

با توجه به گفته های شما می توان اینطور نتیجه گیری کرد که تصویب نشدن این لایحه شرایط ایران را سخت تر می کند؟

بله حتی اگر در آینده مشکل برجام حل شود ، این مساله به قوت خود باقی خواهد ماند.

گفت‌وگو از: ارمغان جوادنیا