دستگاه قضایی با تخریب‌ منابع طبیعی برخورد می‌کند

قطع شبانه درختان در منطقه جنگلی «بی سردره» استان کهگیلویه و بویر احمد توسط اداره راه و شهرسازی با مخالفت جدی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری مواجه شده است. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویر احمد در همین رابطه اعلام کرده آنچه در پروژه تعریض جاده روستایی در یاسوج مصوب شده است به طول  1500 متر بود که اداره راه بدون هماهنگی و در نظر گرفتن توجیهات زیست‌محیطی طول جاده را به 4 کیلومتر افزایش داده و تعدادی از درختان و درختچه‌های بلوط را قطع کرده است. عزت اله بهشتی فرد در همین رابطه از توقف پروژه با شکایت منابع طبیعی خبر داده و گفته است پیمانکار اداره راه باید خسارت تعیین شده از سوی کمیته نظارت بر طرح‌های عمرانی و معادن را به خزانه دولت بپردازد.

سرهنگ قاسم سبزعلی فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در این رابطه به «ایانا» می‌گوید: هرگونه مجوز برای جاده‌سازی در عرصه‌های طبیعی به مجوز سازمان جنگل‌ها نیاز دارد.

او با اشاره به اینکه سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری پیگیر جاده‌سازی در منطقه جنگلی «بی سردره» استان کهگیلویه و بویر احمد است، می‌افزاید: متأسفانه عملیات جاده‌سازی در زمانی انجام شده که همکاران ما در اداره کل منابع طبیعی استان متوجه نشده‌اند.

آیا صرف جریمه پیمانکار می‌تواند راهگشا باشد و آیا در نظر گرفتن وجوه مالی برای خسارت به منابع طبیعی سبب نمی‌شود گروهی نسبت به تخریب این عرصه‌ها مصمم‌تر شوند؟ سبزعلی می‌گوید: ما در شرایط اقلیم مطلوبی نیستیم که بتوانیم از این خطاها چشم‌پوشی کنیم. خوشبختانه در دستگاه قضایی نگاه حفاظتی جدی به منابع طبیعی و محیط‌زیست وجود دارد و این‌طور نیست که جریمه‌ها در حساب اشخاص ریخته شود، بلکه آن‌ها به‌حساب دولت واریز می‌شوند.

مصطفی پناهی حقوقدان محیط‌زیست نیز دراین‌باره به «ایانا» می‌گوید: در برخی موارد شاهد چنین خطاهایی هستیم که در آن دستگاه‌های دولتی با فرض جبران خسارت، نسبت به تخریب طبیعت اقدام می‌کنند و چون مسئولیت کیفری برای اشخاص ندارد به آن توجه نشان نمی‌دهند.

او دراین‌باره که جبران خسارت می‌تواند خدمات اکوسیستمی جنگل‌ها را جبران کند، می‌افزاید: در ارزش‌گذاری برای درختان و به طور کل محیط‌زیست معمولاً ارزش بازاری را لحاظ می‌کنند. این در حالی است که در محیط‌زیست و منابع طبیعی علاوه بر ارزش‌های بازاری، اقتصادی و تجاری، ارزش‌های غیرتجاری داریم که قابل جبران نیستند.

این حقوقدان در همین رابطه به تولید اکسیژن ،تعدیل شرایط آب و هوایی به عنوان نمونه‌ای از ارزش‌های غیرتجاری جنگل‌ها اشاره و عنوان می‌کند: با در نظر گرفتن این مؤلفه‌ها به این نتیجه می‌رسیم میزان خسارتی که برآورد می‌شود  نمی‌تواند منطبق با واقعیت ارزشی منابع طبیعی باشد.

پناهی می‌افزاید: در خصوص آنچه در منطقه جنگلی «بی سردره» استان کهگیلویه و بویر احمد اتفاق افتاده باید دید، آیا بر مبنای ضرورت‌های توسعه‌ای بوده است یا خیر. در برخی موارد ممکن است ما نتوانیم به شکل صددرصدی از تخریب منابع طبیعی چشم‌پوشی کنیم. اما حتی در این موارد نیز باید ضرورت توسعه‌ای خود را به‌گونه‌ای هدایت کنیم که بر مبنای اصل 50 قانون اساسی در زمان ملازمت بین توسعه اقتصادی و محیط‌زیست، گزینه دوم را در ارجحیت قرار دهیم.