اولویت تثبیت ۶۸ هزار هکتار ماسه روان در مناطق فوق بحرانی با بکارگیری فناوری‌ نوین

به گزارش ایانا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان این مطلب اعلام کرد: در راستای اجرای برنامه جامع تثبیت پهنه‌های ماسه‌‌‌های روان در مناطق فوق بحرانی و مسلط به روستا‌ها و آبادی‌ها، اجرای پایلوت‌ تحقیقاتی در چند استان و توسعه فناوری‌ نوین استقرار انواع بادشکن‌ را در قالب تفاهم‌نامه سه‌جانبه میان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، نهاد‌های تحقیقاتی کشور چین و دانشگاه تهران در دستور کار داریم.

وحید جعفریان افزود: در این برنامه جامع، پهنه‌های ماسه‌ روان در سطح ۶۸ هزار هکتار از کانون‌های فوق بحرانی در ۱۰ استان کشور از طریق بکارگیری الگو‌ و فناوری‌ روز دنیا و دانش بومی کشورمان با رویکرد اقتصادی، مشارکتی و زیست‌محیطی در اولویت تثبیت قرار گرفته است.

وی با بیان این که نخستین پایلوت مشترک تحقیقاتی تثبیت پهنه‌های ماسه‌های‌ روان با استفاده از الگو و فناوری نوین و احداث بادشکن‌‌های شطرنجی در منطقه حسین‌آباد قم اجرا می‌شود، بیان کرد: جانمایی و مواد اولیه برای تثبیت ماسه‌های روان در این پایلوت تحقیقاتی از سوی کشور چین و با هماهنگی دانشگاه تهران تهیه شده و تا یک ماه آینده این پایلوت در استان قم به اجرا در‌می‌آید.

جعفریان ادامه داد: در صورت موفقیت پایلوت‌های تحقیقاتی، تمام مواد اولیه برای احداث بادشکن و تثبیت ماسه‌های روان را با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان در داخل کشور و در سطوحی گسترده و با رعایت استاندارد‌ها و ملاحظات زیست‌محیطی برای اجرا در استان‌های تعیین شده، تهیه خواهیم کرد.

وی افزود: قرار است از ۱۱ روش تثبیت ماسه‌های روان از جمله احداث بادشکن‌های غیرزنده در این پایلوت‌های تحقیقاتی استفاده شود و مورد پایش قرار گیرد.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در همین حال گفت: این پایلوت تحقیقاتی تحت عنوان ”پایلوت احداث و ارزیابی روش‌های نوین تثبیت ماسه‌های روان با استفاده از فناوری‌های استقرر بادشکن” با همکاری بخش تحقیقات چین اجرا می‌شود.

وی سال ۱۴۰۲ را نقطه عطفی در بروزرسانی دانش و همچنین بهره‌گیری از دانش بومی و استفاده از ظرفیت‌ داخلی و بین‌المللی برای تثبیت پهنه‌های ماسه‌های روان در مناطق فوق بحرانی کشور اعلام کرد و گفت: موفقیت‌آمیز بودن این پایلوت‌ها، ایران را به یکی از قطب‌های مدیریت بیابان تبدیل می‌کند.

جعفریان ادامه داد: بر اساس مطالعات اخیر، ۳۰ میلیون هکتار از عرصه‌های کشور تحت تاثیر فرسایش بادی می‌باشد و از این سطح نزدیک به ۱۴ میلیون هکتار به عنوان کانون‌ فوق بحرانی و فرسایش بادی شناخته شده ‌است که خسارتزا هستند.

وی ادامه داد: نتایج مطالعاتی در سال ۱۳۹۷ نیز نشان داده ۶۸ هزار هکتار از کانون‌های فوق بحرانی برای تثبیت ماسه‌های روان از نظر مالچ‌پاشی در اولویت قرار دارند و ما نیز به دنبال آن هستیم این سطح را از طریق اجرای الگو‌ و فناوری‌ روز دنیا با ترکیب دانش بومی به جای مالچ نفتی، تثبیت کنیم.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به این که عملیات مالچ‌پاشی نفتی از دیدگاه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، آخرین گزینه و اقدام ممکن برای تثبیت ماسه‌های روان است، گفت: سیاست این سازمان همواره تاکید بر استفاده از الگوهای مبتنی بر دانش بومی، مشارکتی، کم‌هزینه و سازگار با محیط زیست است و از این رو احداث بادشکن‌ها برای مهار ماسه‌های روان در اولویت بیشتری قرار گرفته است.

وی در همین حال گفت: ترکیب و روش اجرای کاربرد مالچ نفتی طی انجام تحقیقات و ارزیابی‌های متعدد با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت ایران اصلاح و از سال ۱۴۰۱ عملیاتی شده است.

جعفریان بیان کرد: خسارات ناشی از هجوم ماسه‌های روان به منابع زیست انسانی به ویژه در خشکسالی‌ پنج سال گذشته و با تغییرات اقلیمی و آسیب رسیدن به پوشش گیاهی مناطق بیابانی از طریق سوء مدیریت منابع آبی و پرداخت نکردن حقابه دشت‌های سیلابی، بیشتر شده ‌است.