صدور 328 هزار پروانه چرا در سال گذشته

ترحم بهزاد مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا درباره وضعیت طرح ممیزی مراتع بیان کرد: طبق ماده 3 تبصره یک قانون حفاظت جنگل‌ها مصوب سال 1346 موظفیم تا بهره‌برداران ذیحق را شناسایی کنیم. در جهت اجرایی شدن این موضوع، به استناد همین قانون و تبصره 1 ماده 47 و ماده 10 آیین نامه اجرایی هیات وزیران یک شیوه نامه فنی اجرایی با عنوان بهره‌برداری از مراتع کشور را تهیه و تدوین کردیم و در سال 92 به استان‌ها ابلاغ کردیم. 

وی افزود: کل سطح کشور بیش از 164 میلیون هکتار است که از این میزان حدود 134 میلیون هکتار منابع‌طبیعی است. از این میزان هم حدود 17 میلیون هکتار با احتساب بیشه‌زار، جنگل بوده و حدود 32  میلیون هکتار بیابان؛ حدود 84 میلیون هکتار مرتع داریم که باید تعیین تکلیف می‌شدند. به استناد همین شیوه‌نامه تا پایان سال 1401 حدود 83 میلیون هکتار ممیزی انجام دادیم. تاکنون حدود 950 هزار بهره‌بردار شناسایی و نزدیک به 382 هزار پروانه چرا هم در اختیار این افراد قرار داده شده است.

حضور دو دهم واحد، دام مازاد در مرتع

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری درباره تعداد دام‌های مازاد در مرتع گفت: در حال حاضر، 80 میلیون واحد دامی ممیزی شده است؛ در این سطح در شرایط نرمال بارندگی که 240 میلی لیتر باشد، حدود 10 میلیون تن تولید علوفه تولید می‌شود. این میزان علوفه می‌تواند 38 میلیون واحد دامی را در مدت هفت ماه چرا کند. بر اساس مطالعات انجام شده، تقریبا دو دهم واحد دام مازاد را در عرصه‌های مرتعی داریم.

بهزاد یاد آور شد: تعداد مازاد دام نسبت به مراتع، در استان‌های مختلف با توجه به شرایط گوناگون متفاوت است. در استان‌های یزد و سمنان این تعداد متعادل بوده اما در اکثر استان‌ها دام مازاد نسبت مرتع داریم. 

وی درباره برنامه‌های امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در جهت ایجاد رضایت دامداران برای برقراری تعادل دام در مرتع، تاکید کرد: طرح مرتع‌داری، سند و برنامه مدونی است که تمام فعالیت‌های اجرایی آن با عملیات مشخص و مدیریتی است.

این مقام مسئول ادامه داد: حجم و اعتبار تعیین شده برای طرح مرتع‌داری مورد تصویب کمیته فنی استان قرار می‌گیرد و اجرای آن، به مجریان مرتع‌داری محول می‌شود. بعد از احاله مدیریت، 11 برنامه مرتبط با بخش تعادل دام و بهبود معیشت با توجه به پتانسیل‌های دام و ظرفیت‌هایی که در مراتع وجود دارد از جمله بوم‌گردی و گردشگری، زنبور داری و پرورش ماکیان، پروار بندی، زراعت چوب از برنامه‌های مورد نظر ما در جهت کاهش فشار دام به مرتع است.

تدوین طرح احیای پوشش گیاهی مراتع

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری ادامه داد: طرحی با عنوان احیای پوشش گیاهی در مراتع کشور تدوین کردیم، پنج طر ح محوری در وزارتخانه مطرح است. یکی از آن طرح‌ها هم همین طرح است که در سال گذشته توسط وزارت جهاد جهت بررسی به هیات وزیران ارسال شده است و بعد از تایید و ابلاغ، اجرایی خواهد شد.

بهزاد درباره وضعیت ممیزی مراتع در سال گذشته بیان کرد: در سال گذشته، حدود یک میلیون و 200 هکتار ممیزی چرا داشتیم. بیشتر دغدغه ما در راستای حفظ منابع پایه آب و خاک کشور و تقویت پوشش گیاهی است. برنامه‌های خود را به استان‌ها اعلام می‌کنیم. یکی از این موارد، تهیه طرح مرتع‌داری و احاله مدیریت آن به مجریان بهره‌بردار است.

وی متذکر شد: برای بهبود شرایط مراتع چند مورد عملیات از جمله عملیات بیولوژیک شامل بذرپاشی، کپه‌کاری و نهال کاری در دستور کار است. عملیات بیومکانیک شامل ایجاد چاله، ذخیره نزولات جوی، احداث هلالی آبگیر و قرق حفاظتی نیز در دستور کار است. مهم‌ترین برنامه ما  توسعه گیاهان دارویی در عرصه‌های مرتعی است. 

توسعه گیاهان دارویی در اراضی شیب‌دار

مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری در پایان درباره وضعیت گیاهان دارویی در کشور بیان کرد: تاکنون، 8423 گونه گیاهان دارویی در سطح کشور شناسایی شده است که از این تعداد، 2300 گونه تقریبا به‌عنوان گونه‌های دارویی، صنعتی، بهداشتی و آرایشی معرفی شده‌اند و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

وی افزود: از این میزان 1728 گونه فقط در ایران است که برای جلوگیری از انقراض و در راستای کمک به بهبود پوشش گیاهی و معیشت بهره‌برداران، این نوع از گیاهان را باید در اراضی شیب‌دار توسعه دهیم.