پرویز کردوانی :
مدیریت ناکارآمد آب علیه کشاورزی است
اینکه بخش کشاورزی ۹۰ درصد آب کشور را می‌بلعد نادرست است
ایانا- اقتصاد: آب نیست. این دو کلمه واقعیت جاری موجود در جامعه به‌ویژه بدنه بخش کشاورزی است. ماجرای تکراری بحران آب حالا بیشتر به تراژدی دردناکی تبدیل شده که از همه بیشتر گریبان کشاورزان بخش سنتی را گرفته است. کشاورزان سنتی ناراضی‌اند؛ از لب‌های تشنه زمین‌هایشان، از برداشت محصولی که برکتش کم شده و کفاف هزینه‌هایشان را نمی‌دهد. از روزگاری که آن‌ها را نخستین قربانیان خشک‌سالی و کم‌آبی کرده. از...
با وجود اینکه چند دهه است، کشاورزان خاورمیانه با بحران کم‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، در حال حاضر مسئله مدیریت آب موضوع داغ کارشناسان شده و باب هشدارهای جدی را دراین‌باره باز کرده.
حذف بخش کشاورزی از اولویت‌بندی مدیریت آب
وضعیت آب در کشور با مدیریت ناکارآمد آن به وضعیت بسیار بحرانی‌رسیده. این جمله در ماهها و سالهای اخیر بارها و بارها از سوی کارشناسان و فعالان محیط‌زیست، مطرح شده؛ موضوعی که چندی پیش پرویز کردوانی بار دیگر راوی آن شد. او در زمینه ناکارآمد بودن مدیریت آب در کشور هشدار داد و اشاره کرد که مدیریت آب در ایران ناقص است که این ناکارآمدی وضعیت آب را در کشور بحرانی‌تر کرده. کردوانی در ادامه گفت: «همه از مشکل آب حرف می‌زنند، اما حرفی از راه‌حل‌ها در میان نیست. کردوانی از بی‌مسئولیتی مدیران و مسئولان در مدیریت آب حرف زد و گفت توجه بیش از حد به شهرها و همچنین حوزه صنعت اقتصاد روستایی را به خطر انداخته و به بحران آب دامن زده. گویا جنگی علیه کشاورزی به راه افتاده است. در مدیریت آب ابتدا اولویت تأمین آب شهری مطرح شده و در مرحله دوم صنعت جای گرفته و کشاورزی در اولویت سوم است. متأسفانه به‌تدریج بخش کشاورزی از اولویت‌بندی‌ها خارج و پیامد حاصل از این سیاست‌کاری‌های نادرست به زندگی روستاییان لطمه وارد کرده است. مسئولان ادعا می‌کنند که بخش کشاورزی 90 درصد آب کشور را می‌بلعد درحالی‌که این بهانه‌ای است تا سهم آب بخش کشاورزی را کاهش دهند.»
آب به کالای سیاسی تبدیل شده
نگرانی از وضعیت منابع آبی در حالی بر کشور سایه انداخته و برای کشاورزان آینده را مبهم کرده که مدیریت آب در گذشته تنها بر دوش کشاورزان بود و دولت در آن نقشی بازی نمی کرد. تاهمین پنج سال پیش کشاورزان به صورت سنتی کشت می کردند و دولتها هم نیازی برای آموزش یا تغییر نگاه به آن‌ها احساس نکردند و حالا همین موضوع سبب شده تا بحران کشاورزی سنتی و آب در بسیاری از مناطق ایران بوجود بیاید. آن‌طور که بهاءالدین نجفی کارشناس اقتصاد و کشاورزی به خبرنگار «خبرگزاری ایانا» می‌گوید: «از گذشته تا همین چند سال پیش بار مدیریت آب تنها بر دوش کشاورزان بوده و تنها در پنج سال اخیر است که دولت وارد میدان شده و به‌تدریج کشاورزان سنتیاز موضوع مدیریت یکسویه آب کنار گذاشته شده‌اند. مسئله‌ای که در این بین وجود دارد، مربوط به چاه‌ها و قنات‌های کشور است. کشاورزی سنتی در دهه های گذشته به دلیل نداشتن آگاهی و انگیزه‌های مالی و مادی به برداشت بی‌رویه از چاه‌ها و قنات‌ها پرداخته‌اند .
او یادآوری می‌کند که «تمام شرایط کشور بر ضد مدیریت خوب آب است. در این وضعیت به کشاورزان سنتی و نیاز آبی آن‌ها چندان توجهی نمیشود و این مواردی است که مدیریت آب را در کشور دچار تزلزل کرده.» نجفی ادامه می‌دهد: «مسئله دیگری که آب را دچار حاشیه‌های فراوان کرده، موضوع تبدیل شدن آب به کالا است. چراکه در ابتدا آب به‌عنوان کالای اقتصادی مطرح و حالا به کالای سیاسی تبدیل شده است. همچنین فشارهایی که از جانب برخی مسئولان وارد شده و مجوزهای بی‌رویه‌ای که برای زدن چاه‌های عمیق و برداشت آب‌های زیرزمینی داده شده، اوضاع‌واحوال آب را در ایران به‌سوی نابودی کشانده است.»
ایران در مدیریت آب پسرفت کرده است
ایران در شرایطی از مدیریت نادرست منابع آب رنج می‌برد که در هزاره اول میلادی، جزو سرزمین‌هایی بود که از سیستم پیشرفته آبیاری استفاده می کرد، این سیستم پیشرفته با شیوه ایجاد قنات در زیر زمین، آب را با کانال‌هایی به سطح زمین و به‌سوی زمین‌های کشاورزی منتقل می‌کرد. این قنات‌ها هنوز هم در برخی نقاط کشور مورداستفاده قرار می‌گیرند، اما در سالهای اخیر، علاقه به سدسازی و نگهداری آب در سطح زمین، با وجود قدرت بالای تبخیر آب در کشور، مدیریت منابع آب در کشور تغییر کرد و حتی می‌توان گفت که ایران با تغییر مسیر مدیریت منابع آبی، در این عرصه پسرفت کرده است و حالا با وضعیت منابع آبی کشور و هشدارهایی که درباره مصرف مدیریت نشده آب داده میشود، نشان می دهد که مدیریت منابع آبی در کشور نیاز به بازبینی جدی دارد و در نظر مسئولان هم باید این ضرورت شکل بگیرد که منابع آبی محدود هستند و باید با مدیریت به روز، اقتصادی و متناسب با منابع آبی کشور، از منابع موجود بهترین بهره با بالاترین بازدهی را برد. موضوعی که به نظر میرسد هنوز در نظر مسئولان به شکل یک ضرورت خود را مطرح نکرده است.
دیدگاه تان را بنویسید