20 هزار خانوار عشایری از پنل خورشیدی استفاده می‌کنند

رئیس سازمان امور عشایر ایران، از ایجاد پنل‌های خورشیدی به منظور تأمین انرژی، برای 75 هزار خانوار عشایر خبر داد.

به گزارش خبرنگار گروه کشاورزی ایانا، کرمعلی قندالی در نشست خبری که صبح امروز به مناسبت هفته دولت برگزار شد، به ارئه گزارش سالیانه اقدامات سازمان امور عشایر ایران پرداخت و در باره جزئیات طرح تامین انرژی برای خانوارهای عشایری با پنل‌های خورشیدی توضیح داد: «پیدا کردن جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی به منظور تسهیل استفاده از انرژی توسط عشایر کشور، از دیگر اقدامات سازمان امور عشایر بوده. البته بخشی از اقداماتی که صورت گرفت، به شیوه توزیع کپسول‌های گاز با قیمت تمام شده شهر و روستا در مناطق عشایرنشین بود. در حال حاضر توانسته‌ایم در بحث توزیع کپسول گاز، چیزی حدود 60 درصد عشایر کشور را تحت پوشش قرار دهیم. در بحث استفاده از انرژی‌های خورشیدی نیز تفاهم‌نامه‌ای با وزارت نیرو برقرار شد که در این تفاهم نامه، مقرر شده ظرف مدت پنج سال، 75هزار خانوار عشایری، به سیستم پنل‌های خورشیدی مجهز شوند و هم اکنون حدود 20هزار خانوار از این سیستم خورشیدی بهره‌مند شده‌اند. اما با اقداماتی که صورت گرفته، امید می‌رود تا پایان وقت تعیین شده، تمام 75 هزار خانوار عشایری به این سیستم مجهز شوند.»

او با اشاره به جمعیت یک میلیون و 200هزار نفری عشایر کشور گفت: «جامعه عشایری ایران، به عنوان جامعه سوم کشور، با ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خاص خود، جمعیت کمی را نسبت به سایر جوامع کشور، در برمی‌گیرد. از این رو بر اساس آخرین سرشماری که توسط مرکز آمار ایران صورت گرفت، جمعیتی بالغ بر 213 هزار خانوار برابر یک میلیون و 200هزار نفر که تقریبا 1.8 درصد جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهد، متعلق به جامعه عشایری کشور هستند. از نظر اقتصادی حدود 5.2 درصد تولیدات بخش کشاورزی ایران، متعلق به جامعه عشایری است. بر این اساس مهمترین تولیدات این جامعه مربوط به زنجیره تولید گوشت قرمز با حجم 190هزار تن و نیز تولید شیر با حجم 400هزار تن در سال بوده. همچنین در حوزه صنایع دستی نیز، عشایرموفق شده‌اند، سهمی 35 درصدی را به خود اختصصاص دهند.»

او با مشخص کردن میزان سطح قلمرو عشایر کشور (ییلاق، قشلاق و مسیر کوچ) ادامه داد: «قلمرو عشایر چیزی حدود 59 درصد سطح کشور را در بر می‌گیرد و38  میلیون هکتار از مراتع کشور در دست دام‌های عشایر قرار دارند.  از این رو حدود 28 درصد دام سبک کشور و چهار درصد دام سنگین کشور نیز، متعلق به جامعه عشایری است.»

رئیس سازمان امور عشایر کشور با تاکید برسیاست گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های این سازمان، در جهت ارائه خدمات زیربنایی و بعضاً امنیتی، توضیح داد: «دو وظیفه مهم سازمان امور عشایر کشور، سامان‌دهی کوچ، چه در قطب ییلاق و چه در قطب قشلاق است. همچنین از عمده فعالیت‌های مهم این سازمان در حوزه زیر ساخت‌ها، مربوط به خطوط ارتباطی و راه‌ها می‌شود. طبق آمار ارائه شده، سازمان عشایر سالانه وظیفه مرمت و نگهداری چیزی حدود 66هزار کیلومتر از راه‌های کشور را بر عهده دارد. همچنین این سازمان در بخش تأمین منابع آبی عشایر نیز به صورت سیار اقداماتی را انجام  داده. برای نمونه سازمان امور عشایر در مناطقی که عشایر مستقر هستند و به هر دلیلی از داشتن منابع آبی محروم‌اند، آبرسانی را شبانه‌روزی انجام می‌دهد. از این رو حدود 600هزار تانکر به صورت شبانه روزی وظیفه آبرسانی به این جامعه رابر عهده دارند.»

او با اشاره به موضوع مرمت و اصلاح منابع آبی و چشمه سارهای قلمرو عشایر، افزود: «یکی دیگر از فعالیت های سازمان عشایر مربوط به احداث و حفر چاه‌های مال‌داری به منظور تامین آب شرب و امنیت آبی عشایر است. بر این اساس سیاست‌های سازمان، برای تأمین آب شرب عشایر، بیشتر به سمت تأسیس شبکه پیش می‌رود تا با کمترین هزینه، بتوان منابع آبی را توسط شبکه‌های آبرسانی به سمت آنها هدایت کرد.»

قندالی از ایجاد پنل‌های خورشیدی به منظور تأمین انرژی، عشایر خبر داد و اضافه کرد: «پیدا کردن جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی به منظور تسهیل استفاده از انرژی توسط عشایر کشور، از دیگر اقدامات سازمان امور عشایر بوده. البته بخشی از اقداماتی که صورت گرفت، به شیوه توزیع کپسول‌های گاز با قیمت تمام شده شهر و روستا در مناطق عشایرنشین بود. در حال حاضر توانسته‌ایم در بحث توزیع کپسول گاز، چیزی حدود 60 درصد عشایر کشور را تحت پوشش قرار دهیم. در بحث استفاده از انرژی‌های خورشیدی نیز تفاهم‌نامه‌ای با وزارت نیرو برقرار شد که در این تفاهم نامه، مقرر شده ظرف مدت پنج سال، 75هزار خانوار عشایری، به سیستم پنل‌های خورشیدی مجهز شوند و هم اکنون حدود 20هزار خانوار از این سیستم خورشیدی بهره‌مند شده‌اند. اما با اقداماتی که صورت گرفته، امید می‌رود تا پایان وقت تعیین شده، تمام 75 هزار خانوار عشایری به این سیستم مجهز شوند.»

او با اشاره به ظرفیت‌هایی که در زمینه بهره‌برداری بیشتر عشایر از دام‌هایشان صورت گرفت، گفت:« برای اینکه بتوانیم میزان بهره‌برداری دام را برای عشایر بالا ببریم، بحث زنجیره گوشت قرمز را به استناد بند (پ) ماده 52 قانون اساسی اجرایی می‌کنیم. از این رو قرار شد، سالانه یک درصد از منابع مالی صندوق، تحت عنوان تسهیلات، به زنجیره گوشت قرمز عشایر اختصاص یابد. بنابراین در سال 96 ، چیزی حدود 207 میلیارد تومان تسهیلات، از محل صندوق به این امر اختصاص پیدا کرد که تا کنون بالای 160میلیارد آن جذب و باقی آن با تشکیل پرونده در انتظار پرداخت است. همچنین امید می‌رود در سال 97 نیز بتوانیم بالای200میلیارد تومان به منظور تأمین سرمایه در گردش گوشت قرمز، از محل این صندوق تأمین کنیم. »

رئیس سازمان امور عشایر، افزود:« برنامه‌هایی را در پیش گرفتیم تا بتوان مدت پَروار دام را کاهش دهیم و خوشبختانه موفق هم شدیم. هم اکنون دوره پَروار دام از 180روز به 120 روز برسیده و چیزی حدود 50 روز این دوره کوتاه‌تر شده. علاوه بر این برنامه‌هایی در زمینه اصلاح روش تغذیه دام در پیش گرفته شده که بر اساس آن‌ها مصرف به صورت علوفه خام کاهش یابد. بنابراین استفاده از کنسانتره در دستور کار قرار گرفته و در بعضی از مناطق، این طرح به خوبی اجرایی شده. همچنین در این راستا سعی شده تا کارخانه‌های متعددی توسط تشکل‌ها ایجاد شود که هم اکنون  چیزی حدود 270 هزار تن ظرفیت تولید کنسانتره خوراک دام در سراسر کشور وجود دارد.»

قندالی با اشاره به ظرفیت سرزمینی و مَرتعی عشایر، توضیح داد:« ظرفیت بعدی عشایر مربوط به ظرفیت‌های سرزمینی و مَرتع است. از این رو قرار نیست که بهره‌برداری از مراتع تنها صرف چرای دام باشد. البته با توجه به تغییرات اقلیمی، تولیدات در مَرتع کاهش یافته که در این راستا، وزارت جهاد کشاورزی، سیاست‌های جدیدی اندیشیده.  بنابراین گیاهان دارویی بخش دیگری است که می‌توان برای تولیدات آن‌ها از مراتع بهره برد و به صورت زنجیره نیز تعریف می‌شود. بنابراین برنامه‌ریزی لازم از محل تولید تا مصرف صورت گرفته تا درآمدزایی خوبی برای عشایر ایجاد شود. همچنین بحث صنایع دستی و گردشگری نیز در دستور کار سازمان امور عشایر قرار دارد تا بتوان از طریق آن ظرفیت عشایر را گسترش داد. مبحث حائز اهمیت دیگر مربوط به ظرفیت‌های قانونی است. اجرای هر قطعنامه و سیاستی باید مستند به قوانین سالیانه، میان مدت و بلند مدت باشد. در قوانین میان مدت که در غالب برنامه‌های پنج ساله تعریف می‌شود، خوشبختانه برای اولین بار، توانستیم عشایر را در مالیات بر ارزش افزوده، شریک کنیم. بر این اساس به موجب جز 3-2-1 بند( ب )ماده 6 قانون برنامه ششم، بخشی از مالیات بر ارزش افزوده متعلق به ارائه خدمات و طرح‌های عشایری است. با توجه به تلاش‌هایی که صورت گرفت، در سال گذشته بالغ بر 64 میلیارد تومان از محل مالیات بر ارزش افزوده، به عشایر کشور تخصیص پیدا کرد که با آن پروژه‌های مختلفی مانند انرژی خورشیدی و ... در کشور ایجاد شد. »

او افزود: «هم اکنون با گذشت پنج ماه از سال جاری، چیزی حدود 40 میلیارد تومان از محل مالیات بر ارزش افزوده، تخصیص و پرداخت شده که امید می‌رود امسال نیز بتوانیم بالای 100میلیارد تومان از محل مربوطه برای پروژه‌های عشایری جذب کنیم. همچنین در بودجه سال 97 ، از محل بند( ب )ماده6، از محل عوارض آب مشترکین شهری، چیزی حدود 15 میلیارد تومان اعتبار، از این محل به جامعه عشایری اختصاص پیدا کرد. بنابراین هم اکنون پنج میلیارد تومان آن مصوب و برای اجرا ی پروژه‌های آبرسانی پرداخت شده است.»

قندالی با اشاره به مصوبه هیات دولت گفت:« علاوه بر موراد عنوان شده با مصوبه هیات دولت، 40میلیارد تومان از محل منابع تنش آبی، برای عشایر تخصیص یافته، که خوشبختانه تا کنون 70 درصد آن پرداخت شده و در انتظار توزیع برای پروژه‌ها است. علاوه بر این از محل فاینانس‌ها نیز با تفاهم نامه‌ای که بین وزارت جهاد کشاورزی، وزارت دفاع، سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور عشایر بسته شد، 40 میلیارد تومان، برای تأمین تجهیزات مناطق عشایری در نظر گرفته شد که طبق تفاهم نامه توسط موسسه کوثر اعتبارات آن تأمین می‌شود. بنابراین حدود 90 دستگاه تانکر و 120دستگاه ماشین کمک کار مجهز به تانکر‌های آب خریداری شده که به مرور زمان توسط کارخانه‌ها تأمین و به استان‌ها ارسال خواهد شد. »

او افزود:« یکی دیگر از مباحث پراهمیت در جامعه عشایری، موضوع توسعه، ترویج و آموزش به این جامعه است. بر اساس مصوبه هیأت دولت، طرح ویژه‌ای مختص جامعه عشایری، در زمینه ارتقاء سطح سواد، دانش و مهارت مصوب و اجرا شده. بنابراین قرار شد، امسال 100هزار نفر از جامعه عشایری توسط سازمان تات، در سراسر کشور توانمند شوند. همچنین استفاده از تسهیلات ماده 12- 10 تحت عنوان مدیریت بحران،  طی سه سال گذشته اتفاق افتاده که 400میلیارد تومان آن طبق مصوب هیات دولت با سود چهار درصد و ضمانت زنجیری و دور برگشت پنج ساله مصوب شده. هم اکنون بالای 320میلیارد آن جذب شده و عشایر توانسته‌اند بسیار خوب از این منابع برخوردار شوند.

قندالی با اشاره به بحث تشکل‌های عشایری، گفت: «تمام عشایر کشور عضو تعاونی عشایری هستند. چیزی حدود  200 تعاونی 21 اتحادیه، 310 صندوق خُرد زنان عشایری و یک صندوق توسعه بخش عشایری در سطح ملی وجود دارد، که توسط تشکل‌ها ایجاد شده‌اند. از این رو تشکل‌ها در بحث تامین نهاده‌ها، بسیار پررنگ وارد شدند. به طوری که در طول سالهای گذشته حجم بالایی از نهاده‌ها به خوبی تامین شد. موضوع بعدی بحث ورود عشایر به بازار و تجارت بوده که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، تشکل‌های عشایری نقش اصلی را در این زمینه ایفا می‌کنند. برای نمونه در عید قربان سال جاری، چیزی حدود 64 غرفه در تهران برای تشکل‌های عشایری در نظر گرفته شده تا بتوانند 6 تا هفت هزاردام خود را با قیمت مناسب به فروش برسانند. »

پدیدآورنده: شهناز دیواندری