پرورش ماهی خاویاری با 25 لیتر آب

پرورش ماهیان سردآبی به خصوص خاویاری، صنعتی است که در سال‌های اخیر به دلیل ظرفیت‌های مناسب موجود در حال توسعه و گسترش است. اما اینکه در دل کویر و با توجه به امکانات محدود و فقط با افزایش بهره‌وری بتوان ماهی خاویاری را در قم پرورش داد داستان دیگری دارد.

مرتضی کاوندی کارشناس پرورش ماهی (ماهیان خاویاری) مجموعه زائر کریمه (آستان حضرت معصومه(س)) در قم است که مزرعه باغ پسته را نیز در کنار خود دارد. او در مورد شروع به کار این مجموعه می‌گوید: سال 94، سال شروع به ساخت و احداث فاز یک این مزرعه بوده است و سال 95 به بهره‌برداری رسیده نخستین ماهی‌ها به حوضچه‌های پرورش ماهی منتقل شده‌اند. یکی از مهمترین و اصلی‌ترین تفاوت‌های این مزرعه پرورش ماهی غیر از دو منظوره بودن استخرهایش وجود بیوفیلترهای آب است.

او اضافه می‌کند: بیوفیلترها، در واقع قطعه‌هایی هستند که علاوه بر سختی‌گیری و تصفیه آب، کار جمع‌آوری و افزایش باکتری‌های مفید و بهبود دهنده آب را نیز انجام می‌دهند.

کاوندی در مورد بیوفیلترها و اهمیت آن در صنعت پرورش ماهی توضیح می‌دهد: این مزرعه یکی از نخستین‌ مزارع پرورش ماهی است که از بیوفیلترها استفاده کرده و آن را توسعه داده است. در واقع این مزرعه با همین بیوفیلترها توانسته بهره‌وری بیشتری حاصل کند و با استفاده از حجم کمتری از آب، هم پروتئین بیشتری تولید کند و سطح بیشتری را برای کشت آبیاری کند.

او اضافه می‌کند: در حال حاضر این مجموعه برای تولید حداقل 20 تن گوشت ماهی و یک تن خاویار با 25 لیتر آب طراحی و ساخته شده است. هرچند فازهای بعدی آن در حال تکمیل است که با تکمیل فازهای بعدی چهارتن خاویار و حداقل 50 تن ماهی استحصال کرد.

کارشناس پرورش ماهی این مجموعه در مورد پرورش ماهی و شیوه‌های آن می‌گوید: برای استحصال یک تن خاویار حداقل باید 60 تن ماهی پرورش داد اما این مجموعه با استفاده از شیوه‌های تخصصی (استفاده از بیوفیلترها، سیستم تزریق ازن مایع O₃) و بازیافت آب و... میزان مصرف آب برای تولید و نگهداری ماهیان را کاهش داده است.

او اضافه می‌کند: در این استخرها حدود 7 درصد آب تازه و مابقی آن آب برگشتی از خود محیط استخرهاست. وجود بیوفیلترها این اجازه را می‌دهد که سطح تماس آب برای پاکسازی و بهبود فرایندها افزایش پیدا کند و با وجود کمبود جا، آب بیشتری تصفیه و بازچرخانی شود. در هر استخر حداقل دو تن ماهی نگهداری می‌شود.

این کارشناس پرورش ماهیان خاویاری با اشاره به اینکه وجود بیوفیلترها، برج روغن‌گیر و هواده در استخرهای این منطقه لازم است، توضیح می‌دهد: چاه‌های این منطقه چاه‌های عمیق هستند و حداقل آب از عمق 120 متری با شفت و غلاف استخراج می‌شود. آب در این عمق، هوا و اکسیژن کمتری دارد ضمن اینکه در مجاورت روغن دستگاه‌ها نیز قرار دارد. بنابراین روغن‌گیری و هوادهی برای استفاده در استخر ماهی‌ها لازم است و باقی مراحل کیفیت و بازدهی اب را افزایش می‌دهد.

او اضافه می‌کند: در کنار این مزرعه پرورش ماهیان خاویاری 110 هکتار باغ پسته نیز وجود دارد که مانند بقیه مزرعه‌های دو منظوره بخشی از آب خروجی استخر برای آبیاری باغ استفاده می‌شود.