آیا باید با ترامپ مذاکره کرد؟

برای پاسخ به این سوالات ابتدا باید دید که ایران با چه کسی طرف است. ترامپ در این مدتی که قدرت را در دست گرفته نشان داده است که از شخصیت سیاسی باثباتی برخوردار نیست. نگاهی به صفحه توئیتر او، که خود علاقه زیادی به استفاده از آن دارد، نشان می‌دهد او هیچ ابایی از بیان اظهارات پرتناقض و عجیب و غریب ندارد.

از سوی دیگر در همین مدت زمان کوتاهی که او وارد کاخ سفید شده است، در رسانه‌های آمریکا به دروغگوی بزرگ شهره است. رسانه‌های آمریکایی بارها در گزارش‌هایی مفصل با ذکر تاریخ و منبع، دروغ‌های ترامپ را برشمرده‌اند.

نگاهی به عملکرد سیاست خارجی ترامپ و واکنش دیگر کشورها به این نوع سیاست نیز نشان می‌دهد که او تاکنون هیچ دستاوردی در این عرصه نداشته است. ترامپ تاکنون با هیچ کشوری نتوانسته به توافقی پایدار برسد. مذاکرات‌اش با کشورهایی نظیر کانادا، مکزیک، چین، آلمان، انگلیس و اتحادیه اروپا تاکنون هیچ نتیجه ملموسی در پی نداشته است.

علاوه بر همه اینها، ترامپ به رئیس‌جمهوری که علاقه فراوانی به باطل کردن توافقات و معاهده‌ها و قوانین مختلف دارد، مشهور شده است. خروج از معاهده آب وهوایی پاریس، خروج از توافق تجاری با کانادا و مکزیکف به راه انداختن جنگ تعرفه‌ ای با کاندا، مکزیک، اتحادیه اروپا و چین نشان می‌دهد که ترامپ به دنبال برهم زدن نظم موجود است.

تنها کشوری که ترامپ علاقه شدیدی به مذاکره با آن نشان داده و ادعا می کند که مذاکراتش پیشرفت نیز دادشته، کره شمالی بوده است. کشوری که به اقدامات عجیب و غریب و غیرقابل پیش‌بینی مشهور است. البته همین مذاکرات هم برخلاف ادعای ترامپ، در عمل هم دستاورد ملموسی نداشته است و تنها کار طرفین تاکنون این بوده که اقداماتی سطحی را برای اعتماد سازی انجام دهند.

جدای همه آنچه که ذکر شد، وضعیت سیاسی ترامپ در داخل آمریکا نیز بسیار بی‌ثبات است. اتهامات زیادی علیه او مطرح است و تحقیقاتی که رابرت مولر درباره رابطه کمپین انتخاباتی ترامپ با روسیه انجام داده، شواهد و مداکر زیادی را به دست آورده است. از سوی دیگر انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا نیز در پیش است که معلوم نیست حزب جمهورخواه و ترامپ بتوانند دراین انتخابات نتایج خوبی به دست آورند.

در واقع در حال حاضر ایران با چنین رئیس‌جمهوری و چنین آمریکایی روبرو است. سوال این است که آیا مذاکره با چنین رئیس‌جمهوری که در هیچ حوزه‌ای ثبات سیاسی ندارد، به صلاح است؟

به نظر می‌رسد که در زمان حاضر مذاکره با ترامپ راه به جایی نخواهد برد. ترامپ در شرایطی نیست که بتواند بر روی میز مذاکره با او به نتیجه رسید. او در عمل نشان داده است که سیاستمداری غیرقابل اعتماد است که هر آن ممکن زیر میز بزند. باید توجه داشت که ویژگی‌ ترامپ با استراتژی غیرقابل پیش‌بینی بودن متفاوت است. ترامپ در عمل نشان داده که علاوه بر غیرقابل پیش‌بینی بودن، غیرقابل اعتماد نیز هست.

اما نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که ایران باید در واکنش به اظهارات ترامپ صدایی واحد از خود ارسال کند. متاسفانه یا خوشبختانه در این ایران خیلی‌ها تریبون دارند. اما در این موضوع بخصوص تنها باید نهادهایی که مستقیما با مسئله درگیر هستند، اعلام موضع کنند. ایران نیاز دارد با اتخاذ سیاستی معقول و منطقی از شرایط بی‌ثبات فعلی گذر کند تا بتواند در وضعیت ثبات‌مند دیگری در این خصوص تصمیمی عقلانی بگیرد.

علاوه بر این ایران در حال حاضر در میانه مذاکرات با اروپایی‌ها درباره تحریم‌ها است. باید منتظر ماند و دید که نتیجه این مذاکرات به کجا ختم خواهد شد.

کوتاه سخن اینکه مذاکره هرگز در ذات خود مضر نیست. اما باید با زمان شناسی و موقعیت شناسی مبتنی بر عقلانیت در این خصوص تصمیم گرفت.