الگوبرداری کشاورزان بلژیکی از هلندی‌ها

محمد علیزاده

همان گونه که پیش‌بینی می‌شد، پیروزی حزب مدافع کشاورزان معترض در انتخابات پارلمانی هلند منجر به تبدیل شدن این روند به یک الگو در کشورهای دیگر عضو اتحادیه اروپا شده است. به عبارت بهتر، کشاورزان تبدیل به محور مبارزات سیاسی و اجتماعی در برخی کشورهای اروپایی شده‌اند. در برخی کشورها مانند بلژیک که ساختار اجتماعی آن تا حدود زیادی با هلند مشابهت دارد، شاهد تحرکات جدیدی درمیان کشاورزان هستیم. در یکی از تازه‌ترین این موارد، کشاورزان منطقه شمالی «فلاندر» بلژیک با هزاران تراکتور وارد بروکسل، پایتخت، شدند. آنها به طرح جدید دولت منطقه‌ای برای محدود کردن انتشار نیتروژن معترض هستند. به گفته پلیس در جریان این اعتراض ۲۷۰۰ تراکتور خیابان‌های بروکسل را مسدود کردند. تعمیم این اعتراضات به دیگر نقاط بلژیک، می‌تواند منجر به نظام‌مند شدن فعالیت کشاورزان و شکل‌گیری جریانی جدید شود.

اما در این میان سوال مهمی وجود دارد که حداقل هنوزنمی‌توان برای آن پاسخی معین یافت! اینکه تفاوت احزاب سبز ( طرفدار محیط زیست ) و احزابی که با محوریت کشاورزان در برخی کشورهای اروپایی در حال شکل گیری هستند، چیست؟ احزاب سبز در اروپا سال‌هاست فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. اگرچه آنها به برخی بایسته‌ها و ملزومات صنعتی تن داده و در عین حال، همواره مورد حمایت طرفداران محیط زیست و مخالفان استقرار صنایع شیمیایی در شهرها بوده‌اند.

اکنون، ماجرا کمی با قبل متفاوت است زیرا کشاورزان به جای آنکه تابعی از احزاب سبز و سیاستگذاری‌های کلان وبرخی ملاحظات آنها باشند، خود به کانون و محوری برای تشکیل احزاب جدید شده‌اند. درکشور هلند، حزب تازه تاسیسی که وعده داده بود صدای اعتراض جدی کشاورزان علیه پروژه‌های زیست محیطی را به دولت هلند برساند، توانست 15 کرسی از 75 کرسی سنا را تصاحب کند و به تهدیدی سیاسی برای دولت مستقر در آمستردام تبدیل شود. «جنبش کشاورز-شهروند» در هلند  که به اختصار «ب.ب.ب» خوانده می‌شود، اکنون تبدیل به یک الگو برای کشاورزان بلژیکی شده است.

شاید عده زیادی از شهروندان طرفدار محیط زیست به این نتیجه رسیده‌اند که احزاب سبزبه دلیل برخی ملاحظاتی که در ائتلاف با احزاب سوسیال دموکرات و محافظه کار اروپایی داشته و دارند، قادر به ایستادگی در برابر تخریب محیط زیست یا وضع قوانین محدود کننده علیه کشاورزی ( چه در حوزه صنعتی و چه روستایی) نخواهند بود. در این شرایط، احزاب جدید التاسیسی که بر پایه مطالبات کشاورزان شکل می‌گیرد، حکم یک آلترناتیو را برای احزاب سبزخواهد داشت. رخدادهای اخیر و اعتراضات کشاورزان در بلژیک، به وضوح نشان می‌دهد آنچه در هلند و در قبال راهیابی حزب طرفدار کشاورزان به سنا رخ داد، یک اتفاق ساده نبوده و احتمالا طی سال‌ها و حتی ماه‌های آتی، شاهد تکرار این روند در کشورهای دیگر باشیم. در چنین شرایطی، احتمال دارد میان احزاب سبز و احزاب جدید التاسیس کشاورزان در کشورهای گوناگون اروپایی، مذاکراتی بر سر تعیین نسبت‌های سیاسی و اجتماعی یا حتی ائئلاف با یکدیگر در برابر طرح‌های توسعه طلبانه صنعتی دولت‌های اروپایی صورت گیرد. باید منتظر آینده ماند!