ضرورت استفاده از ظرفیت تشکل‌های مردمی در حفاظت از منابع طبیعی

به گزارش خبرنگار ایانا در آذربایجان شرقی، شهرام شفیعی در جلسه شورای هماهنگی مدیران سازمان جهادکشاورزی استان در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان شرقی با تبریک هفته جهادکشاورزی گفت: تلاش‌های منابع طبیعی ضمن اینکه در مسائل زیستی بسیار تاثیرگذار است، در ارتباط با امنیت غذایی نیز به‌عنوان منابع پایه موثر است. علاوه بر موضوع دریاچه ارومیه تلاش‌های زیادی در تهیه طرح های مرتع داری، نهال کاری و بوته کاری شده است.

وی با اشاره به اینکه با نیروهای محدود اداری امکان حفاظت و احیای منابع طبیعی مقدور نیست افزود: ضرورت دارد از مشارکت مردم بیشتر استفاده کنیم.

شفیعی خاطرنشان کرد: بایستی از ظرفیت نهادها و تشکل‌های مردمی برای اجرای برنامه‌ها و اهداف منابع طبیعی بهره ببریم.

شفیعی ادامه داد: وقتی قرق اتفاق می‌افتد باید به فکر تامین معیشت جایگزین برای کشاورزان باشیم تا آنها با مشکل مواجه نشوند.

مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز در این جلسه توضیح داد: از منظر اسلام انسان علاوه بر وظایف فردی، وظایف اجتماعی نیز دارد و در قبال جامعه مسئول است و باید در آخرت نیز پاسخگوی کنش‌های اجتماعی خود باشد؛ چرا که پیامبر (ص) فرمودند: «ألا کُلُّکُم راعٍ و کُلُّکُم مَسؤولٌ عَن رَعِیَّتِه» فلذا این یک ضرورت انکارناپذیر است که سرنوشت جمعی انسان همانند کشتی‌نشینان به دست همگی رقم می‌خورد و سعادت و بدبختی انسان‌ها و رهایی از خسران در مشارکت فعال اجتماعی آنان است.

حجت الاسلام والمسلمین مجید نجفی با اشاره به اینکه ارزش انسان‌ها به ذات توحید محوری آنها بر می‌گردد اضافه کرد: در قبال مسئولیت‌های اجتماعی علاوه بر انتخاب راه درست و تواصی دیگران به آن، سعی کنیم به نحوی حرکت کنیم که اعمال و سکنات ما زینت بر مسئولیت‌های ما باشد و خدا را ناظر بر اعمال خود بدانیم و بر مردم خدمت کنیم.

مشاور مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان‌شرقی نیز در این جلسه گفت: روز 17 ژوئن، مصادف با 27 خرداد ماه از طرف کنوانسیون مقابله با بیابان‌زایی سازمان ملل متحد به ‌عنوان روز مقابله با بیابان‌‌زایی نامگذاری شده است، ایران به ‌دلیل شرایط حساس و ویژه سومین کشور امضاکننده این کنوانسیون بوده است. روز جهانی مبارزه با بیابان‌زایی و خشکسالی برای ارتقا آگاهی عمومی از تلاش‌های بین‌المللی در راستای مقابله با بیابان‌زایی نامگذاری شده است.

ابوالفضل مختاری افزود: بیابان‌زایی پدیده‌ای است که در اثر عملکرد نادرست انسان در طبیعت پدید می‌آید. بیابان‌زایی یکی از شیوه‌های تخریب خاک در مناطق خشک، نیمه خشک و کم رطوبت است که بر اثر عوامل مختلف از جمله تغییر آب و هوا و فعالیت‌های انسانی اتفاق می‌افتد.

وی ادامه داد: بیابان به مناطق دارای اقالیم فراخشک و خشک اطلاق می‌‌شود که میزان متوسط بارندگی سالیانۀ آن کمتر از 150 میلی‌متر و درصد پوشش گیاهی چندسالۀ آن کمتر از 10 درصد باشد.

مختاری با اشاره به اینکه سرانۀ بیابان زائی ایران دوبرابر سرانۀ جهانی است گفت: بیابان‌‌زایی در ایران عوارض و پیامدهای ناگوار متعددی را به‌دنبال داشته است که از مهمترین این پیامدها می‌توان به وقوع سیل‌‌های سهمگین و مخرب در کشور اشاره کرد.

وی اضافه کرد: مهمترین پیامدهای بیابان‌‌زایی، خشکسالی، سیل و فرسایش آبی و بادی خاک است و ما شاهد خشکسالی و سیل‌‌های متعددی در کشور هستیم. سالانه حدود دو و نیم میلیارد تن از خاک تخریب و به‌صورت رسوب از سیستم خارج می‌شود.

مختاری بیان کرد: بیابان‌‌زایی علاوه بر مشکلات زیست‌محیطی که به‌ دنبال دارد، زمینه‌‌ساز بحران‌‌های اقتصادی و اجتماعی نیز هست. امروز بسیاری از روستاییان به‌خاطر مشکلات ناشی از بیابان‌زایی و گردوغبار، خانه و کاشانه و شغل خود را رها می‌کنند و با مهاجرت به شهرها، در حاشیۀ شهرها مستقر می‌‌شوند و این مسئله زمینۀ بسیاری از ناهنجاری فرهنگی و اجتماعی مثل طلاق، اعتیاد، قاچاق و جرایم دیگر فراهم می‌شود. به‌اذعان کارشناسان، آبخیزداری از عوامل عمدۀ مقابله با بیابان ‌زایی و وقوع سیل است.

وی با بیان اینکه عملیات آبخیزداری با بوته‌کاری و نهال‌‌کاری و حفاظت و قرق نقش بسیار مؤثری در کنترل سیلاب و مقابله با بیابان‌‌زایی دارد تاکید کرد: برای از بین بردن اثرات منفی بیابان‌‌زایی می‌توان آن مناطق بیابانی را که استعداد پوشش گیاهی داشته باشند، با فنون و تکنیک‌‌های آبخیزداری، بوته‌‌کاری کرد.

مختاری افزود: باعنایت به گستردگی کانون‌های بحرانی، اجرای طرح‌های بیابان زایی به‌منظور کنترل ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه ضروری بوده و این امر مستلزم توجه و حساسیت بیشتر مسئولان محترم  در سطح ملی و استانی، به موضوع، در راستای تخصیص اعتبارات لازم است.

خبرنگار: مهسا رمضانی