کشت چغندر پاییزه عملکرد را 30 درصد افزایش می‌دهد

این روزها کشاورزی ایران از بحران کم‌آبی شدیدی رنج می‌برد. به‌تازگی این تراژدی تلخ به ماجرایی دردناک برای کشاورزان کشور تبدیل شده که اهمیت روش‌های نوین و کشت‌های جایگزین را بالا برده. به نحوی که در برخی مناطق ایران بسیاری کشاورزان دست از کشت محصولات آب‌بر برداشته و الگوی کشت برخی از محصولات خود را تغییر داده‌اند. در این میان چغندرقند از جمله محصولاتی به شمار می‌رود که به دلیل محدودیت منابع آبی و بروز خشکسالی در مناطق مختلف کشور، دیگر امکان توسعه سطح زیرکشت چغندر بهاره وجود ندارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که خشکسالی‌های جدی چند سال اخیر امکان کشت بهاره چغندقند را در برخی از مناطق کشور از چغندرکاران گرفته، همچنین سطح زیر کشت و عملکرد را نیز کاهش داده است. از این رو مانور بر روی روش‌های جدید در الگوی کشت به طور یقین می‌تواند وضعیت کشت برخی از محصولات کشاورزی آب‌بر را در ایران بهبود بخشد.

به گزارش ایانا، تاریخچه کشت پاییزه محصولات کشاورزی نشان می‌دهد کشت پاییزه چغندر قند در ایران از سال 1342 آغاز شد اما این اتفاق در سطح وسیعی رخ نداد. تا کنون مطالعات زیادی بر روی جنبه‌های مختلف به‌زراعی، به‌نژادی، گیاه‌پزشکی، اقتصاد، کیفیت و سایر خصوصیات زراعت چغندر قند پاییزه در ایران طی سال‌های گذشته انجام شده. نتایج این تحقیقات بیانگر آن است که می‌توان چغندرقند را به عنوان یک محصول پاییزه مهم و اثرگذار در سیستم تناوبی مناطق مستعد معرفی کرد. مهمترین عاملی که می‌توان آن را به عنوان شاخصی بارز برای اولویت و برتری کشت پاییزه چغندرقند نسبت به کشت بهاره معرفی کرد، استفاده بهینه از نزولات آسمانی در طول دوره رشد و کارآیی مصرف آب در زراعت چغندرقند پاییزه است. این موضوع هنگامی اهمیت بیشتری می‌یابد که در ایران آب عامل اصلی محدودکننده کشاورزی قلمداد می‌شود.

بنابراین توسعه کشت پاییزه چغندر قند به‌ویژه در مناطق گرمسیری گزینه خوبی برای کاهش مصرف آب و افزایش تولید قند در کشور بوده است. طی چند دهه گذشته تحقیقات منسجم به‌زراعی و به‌نژادی در راستای کشت پاییزه چغندر قند، دانش فنی کشت پاییزه این محصول را با کارایی بالا و به وسیله معرفی ارقام جدید و دستورالعمل مدیریت زراعی کشت این محصول را امکان‌پذیر کرده. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد محصولاتی که در پاییز کشت می‌شوند 20تا 30 درصد عملکرد بالاتری نسبت به کشت‌های بهاری دارند. چغندر قندی که در پاییز کشت می‌شود ظهور گیاهچه بیشتری نسبت به بهاره دارند. از این رو کارشناسان مربوطه یادآوری می‌کنند که  تنها راه توسعه کشت پاییزه چغندر قند دسترسی به رقم‌هایی با مقاومت بالا است.

بر این اساس توسعه کشت پاییزه چغندر قند به ویژه در مناطق گرمسیری می‌تواند کاهش آب و افزایش تولید قند را برای کشور در پی داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که هم‌اکنون چیزی حدود 12هزار هکتار از اراضی استان خوزستان به کشت پاییزه چغندر قند اختصاص داده شده. همچنین مطالعات و تحقیقات در زمینه کشت پاییزی چغندر در مناطق دیگری مانند خراسان رضوی، ایلام، فارس، گلستان و کرمانشاه نیز در حال انجام است.

از سال زراعی 93-92 به صورت جدی به کشت پاییزه چغندر قند پرداخته شد. سطح زیر کشت در ابتدا حدود دو هزار هکتار را در برمی‌گرفت که این رقم در سال زراعی 97-96 به حدود 17000 هزار هکتار رسید. طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی با افزایش سطح زیرکشت چغندرقند پاییزی در چند سال اخیر، متوسط عملکرد آن 70 تن در هکتار شده، در حالی که متوسط عملکرد کشت بهاره این محصول چیزی حدود 58 تن در هکتار بوده است. همچنین بهره‌وری آب که شاخص مهمی در بخش کشاورزی محسوب می‌شود، در طرح گسترش کشت پاییزه نقش اساسی را ایفا می‌کند.