مقابله با خشکسالی با احیای مراتع

ترحم بهزاد در گفت و گو با خبرنگار ایانا با بیان این که در نگاه اول تصور می شود که تنها بهره برداران موجود در عرصه های مرتعی و جنگلی از این موهبت ها منتفع می شوند، اما منافع این موهبت ها در گستره ای وسیع توزیع شده است گفت: از بهره بردار ساکن در محل تا شهروندان کشورهای آن سوی کره زمین از مواهب مراتع و جنگل ها متنفع می شوند.

وی گرم شدن کره زمین را مثالی بر این موضوع قلمداد کرد و افزود: این پیامد، در سال های اخیر بسیار مورد توجه جامعه جهانی قرارگرفته که دلیل آن را افزایش گازهای گلخانه ای دانسته، و یکی از راه های کنترل آن را افزایش پوشش گیاهی می دانند که باعث جذب بیشتر دی اکسید کربن و کنترل گرم شدن اتمسفری اطراف کرده زمین است.

بهزاد ادامه داد: مراتع در مجامع بین المللی از جایگاه ویژه ای برخوردارند. به گونه ای که در ششمین کنفرانس فائو سال 2026 به عنوان سال بین المللی مرتع و دامداران نام گذاری شده است و سال های 2021 تا 2030، ده سال به نام «دهه احیای اکوسیستم» اعلام شده است.

تخریب پوشش گیاهی و افزایش ریزگردها

مدیر کل مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیز داری با اشاره به منافع منطقه ای این عرصه ها بیان کرد: اثرات تخریب پوشش گیاهی و هجوم ریزگردها به داخل کشور از کشورهای همسایه مانند عربستان و عراق مورد توجه است که از آن به عنوان بلیه یاد می شود که به دلیل کاهش پوشش گیاهی ناشی از خشکسالی و یا بهره برداری بی رویه از عرصه هاو طوفان های شدید اتفاق افتاده است.

وی گفت: متاسفانه در سال های اخیر به حدی این مورد شدت یافته است که اگر در سال های گذشته پدیده ریزگرد در اواسط تابستان و با فراوانی کم روی می داد، در چند سال اخیر بسیار شدید شده و فراتر از اوقات معمول بخش هایی از کشور را تحت تاثیر قرار می دهد که بعضاً باعث به تعطیلی کشاندن شهرها می شود.

بهزاد، خالی از سکنه شدن مناطق بحرانی، بی خانمان شدن جمعیت، بر هم خوردن نظام معیشتی و اقتصادی مردم را نتیجه تداوم این شرایط بغرنج و سخت  دانست.

آب سالم در گرو پوشش گیاهی غنی

وی خاطرنشان کرد: در خصوص منافع محلی هم می توان به اثرات فراوان پوشش گیاهی، چه مرتع و چه جنگل در تنظیم چرخه هیدرولوژیکی اشاره کرد. هر جا پوشش گیاهی غنی تر است آب سالم، مطمئن و بیشتری در اختیار بهره برداران قرار می گیرد.

بهزاد توضیح داد: به کرات در خبرها می شنویم که وقوع سیل، ریزش بهمن و خشکسالی و قحطی در نقاط مختلف کشور و جهان، خسارت جانی و مالی فراوانی را به بار آورده است. بدیهی است که احیاء و تقویت پوشش گیاهی چه اثرات شگرفی بر کنترل و مدیریت بلایای طبیعی دارد. کشور ایران با میانگین حدود 230 میلیمتر بارندگی سالیانه، در حالی دارای تنها یک سوم میانگین بارش جهانی (حدود 860 میلیمتر) است که میزان تبخیر و تعرق در کشور حدود 3 برابر میانگین جهانی است.

احیای مراتع، راهکار مهم مقابله با خشکسالی

وی افزود: حدود 85 درصد سطح کشور را مناطق فرا خشک، خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد، خشکسالی های مستمر این مناطق سبب کاهش پوشش گیاهی و تولید مراتع کشور شده است. بهره برداری‌های بیش از توان اکولوژیکی ناشی از چرای بی‌رویه دام ها صدمات ناشی از خشکسالی ها را تشدید کرده است. بدین منظور یکی از راهبرد های مهم مراتع کشور، توسعه مقابله با تاثیرات سوء خشکسالی ها، از طریق استحصال آب باران و ذخیره نزولات آسمانی با اجرای یک سری عملیات مکانیکی، بیومکانیکی و بیولوژیکی است.

مدیرکل مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تاکید کرد: این عملیات علاوه بر افزایش پوشش گیاهی مراتع، سبب کاهش حجم روان‌آب سطحی و کاهش فرسایش خاک، افزایش نفوذ و قابلیت نگهداری آب در خاک می شود. ضمن اینکه تغذیه سفره های آب زیرزمینی را نیز موجب شده و از خشک شدن چشمه ها و قنوات جلوگیری می کند.

خبرنگار: شبنم مسعودی