نمونه‌های موفق فائو برای کشاورزی هوشمند منطبق با آب و هوا (CSA) در کوه های کلیمانجارو/ پروژه ای برای تسهیل تصمیم‌گیری آگاهانه و مستقل جامعه محلی توام با رضایت آزاد

بر اساس تخمین فائو تولید غذا باید 60 درصد افزایش یابد تا پاسخگوی نیازهای 9 میلیارد نفری که تا سال 2050 ساکن زمین‌اند باشد. این واقعیت در کنار اینکه اکنون از هر 8 نفر یک نفر گرسنه است نشان می‌دهد که تضمین جهانی امنیت غذایی امری حیاتی است. در حل این چالش فرصتی برای ایجاد رشد اقتصادی پایدار در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه وجود دارد، جایی که فقر و امنیت غذایی بسیار شایع است.

به گزارش فائو بر اساس پنجمین گزارش ارزیابی مجمع بین‌المللی تغییرات آب‌وهوایی ( IPCC ) افزایش دما و بلایای طبیعی تاثیرات منفی و مستقیمی روی بهره‌وری دامداری، ماهیگیری، جنگل‌داری و کشاورزی دارد. تغییرات آب و هوایی چالشی بحرانی و جهانی برای امنیت غذایی جهانی است. بهبود روش مدیریت کشاورزی و منابع طبیعی برای رسیدن به امنیت غذایی موثر ضروری است. ما دیگر نمی‌توانیم آینده امنیت غذایی را از منابع طبیعی، محیط زیست و تغیرات آب و هوایی جدا کنیم، این مسائل به هم پیوسته و در هم تنیده‌اند و بنابراین پاسخ ما به آن‌ها هم باید این گونه باشد.

فائو معتقد است کشاورزی ای که جهان را از راهی سیر می‌کند که توسعه روستایی پایدار را تضمین می‌کند باید هوشمند منطبق با آب و هوا باشد. طبق تعریف فائو کشاورزی هوشمند منطبق با آب و هوا ( CSA ) رویکردی برای توسعه شرایط فنی، سیاسی و سرمایه‌گذاری است به قصد رسیدن به توسعه کشاورزی پایدار برای تامین امنیت غذایی تحت تغییرات آب و هوایی. این رویکرد با سه هدف در رسیدن به امنیت غذایی ملی و اهداف توسعه‌ای مشارکت می‌کند:

1- افزایش پایدار بهره‌وری کشاورزی و درآمد.

2- تطبیق با تغییرات آب و هوایی و ایجاد قدرت بازیابی در برابر آن.

3- کاهش یا حذف انتشار گازهای گلخانه‌ای.

در ادامه این مطلب و مطلب‌های آینده مثال‌های موفق فائو در به کارگیری CSA را می‌خوانید.

حفظ سیتم اگروفارستی در کوه‌های کلیمانجارو

سیستم اگروفارستی "کیهامبا" 120 هزار هکتار از دامنه‌های جنوبی کلیمانجارو را می‌پوشاند. سیستم 800 ساله‌ای که یکی از مدل‌های کشاورزی پایدار موفق در مناطق مرتفع در میان دیگر سیستم‌های اگروفارستی است. این سیستم توانسته است بدون تضعیف پایداری از یکی از مناطق پرجمعیت‌ در آفریقا پشتیبانی کند و معیشت یک میلیون نفر را تامین کند.

این سیستم اگروفارستی ساختار گیاهی چند لایه دارد، شبیه به جنگل‌های کوهستانی استوایی. این سیستم استفاده از زمین‌های کم را بیشینه و غذاهای با تنوع بسیار در تمام طول سال تولید می‌کند و خدمات محیط زیستی مهمی را در مناطقی فراتر از مناطقی که به کار گرفته می‌شود ارائه می‌دهد. به خاطر حجم زیاد بیومسی که این سیستم تولید می‌کند و ظرفیتش برای بازیافت مواد ارگانیک در مزرعه این سیستم در ذخیره‌کردن کربن نقش به سزایی دارد.‌ درختان و گیاهان انبوه کمک زیادی می‌کنند تا کوه کلیمانجارو برج آب منطقه باقی بماند.

قهوه که محصولی بومی با تولید تجاری است امکان تطبیق سیستم اگروفارستی با شرایط اضطراری اقتصاد نقدی [1] را ایجاد کرد. هر چند که در دهه 90 قیمت قهوه هم‌زمان با افزایش آفات و بیماری‌ها سقوط شدیدی کرد. همچنین در این زمان بسیاری از درخت‌های قهوه به سن بیشتر از 50 سال رسیدند، سنی که دانه‌های قهوه کمتری تولید می‌کنند. این اتفاقات باعث کاهش شدید بهره‌وری و سودآوری کشت قهوه شد. تخمین زده شده است که در این دوره 20 درصد کشت و زرع قهوه منطقه رها شد. ادامه این شرایط تاثیرات محیط زیستی و اجتماعی-اقتصادی بسیار زیادی روی مراتع اطراف کوهای کلیمانجارو می‌گذارد، این تاثیرات بیشتر بر روی امنیت غذایی، ذخیره کربن، آب جمع‌شده در حوزه آبریز و فرسایش خاک خواهد بود.

تحت برنامه ﺳﻴﺴﺘﻢ‌ﻫﺎی ﻣﻴﺮاث ﻛﺸﺎورزی ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺎﻧﻲ فائو اقداماتی در 660 خانه انجام شد تا درعین حفظ تمامیت اقتصادی و اجتماعی سیستم کیهامبا، درآمد نقدی کشاورزان هم تامین شود. این پروژه برنامه‌ای عملیاتی را با اهداف کلیدی زیر با جامعه محلی فرموله و اجرا کرد:

· بازبینی منابع درآمد نقدی. سه تغییر و مداخله پذیرفته شد: الف) تغییر سیستم کشت به کشت ارگانیک تاییدشده قهوه ب) معرفی وانیل به عنوان محصول دیگری با تولید تجاری و پ) معرفی ماهی قزل‌آلا برای پروش در کانال‌های سیستم آبیاری.

· نوسازی سیستم‌ آبیاری برای کاهش از دست‌رفتن آب و افزایش ظرفیت ذخیره استخرها برای مواجه با فصل‌های خشک طولانی‌تر حاصل از تغییرات آب و هوایی.

· آموزش مدیریت پایدار زمین.

· انتظار می‌رود که تغییر و مداخله در مدیریت قهوه درآمد نقدی مزرعه را ظرف سه سال 25 درصد افزایش دهد.

علاوه بر این پروژه برای تسهیل تصمیم‌گیری آگاهانه و مستقل جامعه محلی پروسه‌ رضایت آزاد، آگاهانه و اولیه را برنامه‌ریزی کرده است. مشورت‌های مقدماتی با حضور مقامات رسمی محلی دولتی ، ریش‌سفیدان سنتی و نمایندگان زنان برگزار شد، در این مشورت‌ها درباره مزایا و معایب گزینه‌های مختلف توسعه بحث و گفت‌وگو شد. قدم بسیار کلیدی برای ایجاد پشتیبانی از پروژه در دولت مطرح‌کردن مهم‌ترین نکات در کمیته تسهیل پرژه و کارکردن با بخش‌های مختلف با درجات مختلف، آژانس‌ها با متخصصین متفاوت و آیین‌نامه‌های دولت بود.

ترجمه: صبا نائلی